مقدمه
همانطور که می دانید برقراری ارتباط تجاری با خریداران خارجی، نیازمند ارزیابی دقیق وضعیت اعتباری آنها است اما گاهی اوقات عدم دسترسی به اطلاعات مربوطه، انجام این امر را به شدت دشوار می کند. بررسی های دانوما نشان می دهد، صندوق ضمانت صادرات ایران در سال های اخیر با برقراری ارتباط با موسسات اعتبارسنجی خارجی در سطح بین المللی، امکان دسترسی به اطلاعات اعتباری خریداران خارجی را فراهم نموده و با تجزیه و تحلیل گزارشات اعتباری فوق، اقدام به تعیین سقف اعتیاری خریداران خارجی حسب درخواست صادرکنندگان متقاضی می نماید. شایان ذکر است نتیجه اعتبارسنجی به اطلاع صادرکنندگان رسیده و در صورت تمایل آنها، معامله در حال انجام با خریدار می تواند تا سقف اعتبار تعیین شده تحت پوشش بیمه ای صندوق قرار بگیرد. صندوق ضمانت صادرات ایران، به عنوان یکی از شرکتهای وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت و با هدف توسعه صادرات غیرنفتی از طریق حمایت از صادرکنندگان ایرانی در برابر ریسک های سیاسی و تجاری موجود در صحنه بین الملل و نیز تامین سرمایه در گردش موردنیاز فعالیت صادراتی آنها تاسیس شده است. در این مطلب با مراحل اصلی و نکات کلیدی اعتبارسنجی خریداران خارجی توسط صندوق ضمانت صادرات، آشنا می شوید.
پیش نیاز و ملزومات
- فرم تکمیل شده درخواست اعتبارسنجی خریدار خارجی در پایگاه اینترنتی صندوق ضمانت صادرات
شایان ذکر است این فرم شامل اطلاعات شرکت صادرکننده و شرکت خریدار خارجی است.
- هزینه اعتبارسنجی: شامل هزینه موسسه اعتبارسنجی، هزینه اداری و مالیات بر ارزش افزوده است. شایان ذکر است در صورت صدور بیمه نامه از طرف صندوق، صرفا هزینه اداری دریافت می شود.
مراحل اصلی
مرحله یک- تکمیل و ارسال فرم درخواست اعتبار سنجی خریداران خارجی
–
در ابتدا باید اطلاعات فرم درخواست اعتبارسنجی را آماده و از یکی از راه های زیر برای صندوق ارسال نمایید:
- تکمیل و ارسال فرم درخواست از طریق آدرس پست الکترونیکی به آدرس creditreports@egfi.org،
- تکمیل و ارسال فرم درخواست از طریق دورنگار به شماره های ۸۸۷۳۳۳۷۶ و ۸۸۷۳۸۵۷۰
- تکمیل و ارسال سیستمی فرم درخواست با ثبت نام و ورود به سایت صندوق ضمانت صادرات ایران: اگرچه بررسی ما نشان می دهد در حال حاضر ثبت نام در سایت با اختلال مواجه است.
این فرم شامل اطلاعاتی در رابطه با موارد زیر است:
- اطلاعات صادر کننده
- اطلاعات معامله
- اطلاعات شرکت خارجی
شایان ذکر است صندوق ضمانت صادرات ایران در راستای افزایش ضریب نفوذ خدمات بیمه اعتبار صادراتی به اقصی نقاط کشور و توزیع خدمات، اقدام به واگذاری بخشی از امور به کارگزاری ها نموده است. لیست کارگزاران صندوق ضمانت صادرات ایران در این صفحه موجود است.
!
واجدین شرایط جهت درخواست اعتبارسنجی شرکت های خارجی عموم اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و نیز کارگزاران صندوق می باشند.
مرحله دو- پرداخت هزینه اعتبارسنجی
–
بررسی دانوما نشان می دهد، در ادامه پس از دریافت فرم اعتبارسنجی ارسال شده توسط شما، ضمن بررسی، هزینه اخذ گزارشات از موسسات اعتبارسنجی طی نامه رسمی به شما (متقاضی) ارسال و اعلام می شود. پس از آن شما باید هزینه اعلام شده را پرداخت و رسید آن را ارسال نمایید.
این فرآیند از طریق خرید گزارش های اعتباری از موسسات اعتبارسنجی در نقاط مختلف دنیا، ترجمه گزارش و تجزیه و تحلیل محتویات آن یا بررسی مستقیم صورتهای مالی شرکت خریدار، اخذ شده از متقاضی اعتبارسنجی صورت می گیرد، که نهایتاً براساس الگوهای اعتبارسنجی مصوب منجر به تعیین سقف اعتبار جهت ارائه پوشش بیمه ای می گردد.
!
هزینه اعتبارسنجی شامل هزینه موسسه اعتبارسنجی، هزینه اداری و مالیات بر ارزش افزوده است. شایان ذکر است در صورت صدور بیمه نامه از طرف صندوق، صرفا هزینه اداری دریافت می شود.
مرحله سه- دریافت گزارش اعتبارسنجی
–
در نهایت پس از پرداخت هزینه، ظرف مدت مشخصی گزارش اعتبارسنجی آماده برای شما ارسال خواهد شد. البته بررسی دانوما حاکی از آن است که چنانچه در مراحل بررسی وضعیت اعتباری خریداران خارجی، اطلاعات مربوط به خریدار خارجی ناقص باشد روند پرونده توسط عوامل اجرایی متوقف می شود. در این مرحله باید اطلاعات مربوطه توسط متقاضی (شما) تکمیل گردد. شایان ذکر است در این حالت، مسئولیت تاخیر به وجود آمده برای شروع روند بررسی بر عهده متقاضی می باشد.
گزارش هاي اعتبارســنجي خریداران خارجی شامل اطلاعات زیر خواهد بود:
- تعــداد كاركنــان،
- محوطــه كاري،
- نظيــر اطلاعــات ثبــت،
- موضــوع فعاليــت،
- ســابقه پرداختهــا،
- نــام مديــران و ســهامداران،
- بانك هــاي طــرف حســاب،
- اطلاعــات مالــي (درصــورت امــكان)
!
بر اساس اطلاع صندوق ضمانت صادرات، مدت زمان انجام اعتبارسنجی و تعیین سقف اعتبار جهت شرکت خریدار یا بانک خارجی در کشور خریدار، ۱۰-۷ روز کاری و در خصوص کشورهای عراق، افغانستان و منطقه CIS (ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ازبکستان) ۱۵-۱۰ روز کاری به طول می انجامد.
!
انجام فرآیند اعتبارسنجی خریداران خارجی با بررسی توانایی بازپرداخت بدهی خریداران خارجی و تعیین سقف اعتباری، مرحله مقدماتی صدور انواع بیمه نامه های کوتاه مدت (خاص، خرید دین و کل گردش صادرات) و در برخی موارد بیمه نامه های بلند مدت می باشد. این فرآیند در اداره اعتبارسنجی خارجی صورت می پذیرد.
نکات کلیدی
- در صورتی که موسسات اعتبار سنجی قادر به ارائه اطلاعات مورد نیاز برای اعتبارسنجی یک خریدار نبوده و صادرکننده نیز با توجه به شناخت از خریدار از اعتبار آن اطمینان دارد، صادرکننده یا خریدار می توانند تصویری از صورتهای مالی حسابرسی شده مربوط به خریدار خارجی را به صندوق ارائه نمایند تا با بررسی آنها وضعیت مالی خریدار مشخص و سقف اعتباری برای وی تعیین شود. شایان ذکر است صحت این صورت های مالی، طی استعلامی از حسابرس وی تأیید خواهد شد. برای خریداران عراقی، افغانی و کشورهای CIS که در مورد آنها اطلاعات مدونی و قابل اتکایی موجود نیست و بطور معمول نیز نسبت به تنظیم صورتهای مالی و حسابرسی آنها اقدام نمی نماید، میزان خرید قبلی از شرکت های ایرانی نیز می تواند مبنای تصیمیم گیری جهت تعیین سقف باشد. در این خصوص ضمن استعلام از شرکت های ایرانی که این خریدار خارجی از آنها خرید نموده و دریافت مدارک مثبته، میزان کارکرد به تفکیک سال مشخص شده و میانگینی از کارکرد سالانه مبنای تصمیم گیری جهت تعیین سقف اعتباری می باشد.
- واردکنندگان می توانند در خصوص وضعیت اعتباری تأمین کنندگان، از صندوق تقاضای اعتبارسنجی نمایند. در این صورت صندوق پس از سفارش به موسسات اعتبارسنجی کننده، گزارش دریافتی را بدون تفسیر (به همان صورت) به واردکننده ارائه می نماید. در اینگونه موارد هزینه اداری که جهت اعتبارسنجی و تعیین سقف و اعلام آمادگی برای پوشش دریافت می شود، از واردکننده دریافت نشده و فقط هزینه مربوط به موسسه اعتبارسنجی کننده و مالیات بر ارزش افزوده ان دریافت می گردد.
لغات و اصطلاحات
- سقف اعتبار: حداکثر مبلغی است که با توجه به ریسک عدم بازپرداخت بدهی از سوی خریدار خارجی (احتمال قصور) با استفاده از الگوهای مصوب تعیین میگردد. مدت اعتبار سقف تعیین شده ۶ ماه پس از تاریخ اعلام سقف به متقاضی اعتبارسنجی بوده و تعهد صندوق جهت پوشش زیان حاصل از قصور خریدار، در قبال اخذ بیمه نامه توسط متقاضی می باشد.