مقدمه
همانطور که می دانید در خلال هر یک از انواع طلاق (طلاق رجعی، طلاق توافقی یا مبارات و طلاق خلع)، طرفین باید در ارتباط با کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و تکالیف آن مانند: گرفتن حضانت فرزند یا فرزندان مشترک، مطالبه نفقه زوجه و فرزندان، جهیزیه، اجرت المثل دوران زوجیت (در صورت وجود) و همچنین مراحل مطالبه مهریهو همچنین ملاقات فرزندان قبل و بعد از طلاق، با یکدیگر به تفاهم و توافق برسند. اعسار، به وضعیت بدهکاری میگویند که توان پرداخت بدهی خویش را ندارد.بنابراین زمانی که زوج توان پرداخت مهریه زوجه را ندارد میتواند دادخواست حقوقی اعسار از پرداخت مهریه تقدیم نماید. در صورتی که اعسار زوج برای دادگاه محرز شود حکم اعسار صادر شده و پرداخت مهریه تقسیط میگردد. در نهایت پس از صدور حکم مطالبه مهریه، مرد (زوج) به دنباله آن (در صورتی که توان پرداخت مهریه را نداشته باشد)، میتواند دادخواست حقوقی اعسار از پرداخت مهریه را ارائه نماید تا مهریه به صورت تقسیط شده پرداخت گردد. در ادامه نیز اگر به دلایلی، هر یک از طرفین تقاضای کاهش یا افزایش اقساط تعیینشده را داشته باشید، باید دادخواست تعدیل تقسیط مهریه، ارائه نمایند. برای آشنایی کاملبا مدارک، مراحل، نکات و اصطلاحات مطالبه ارائه دادخواست و دریافت حکم اعسار از پرداخت مهریه، این مطلب را با دقت مطالعه و در بخش نظرات، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
پیش نیاز و ملزومات
مدارک لازم برای دادخواست حکم اعسار از پرداخت مهریه، عبارت است از:
- کارت ملی
- شناسنامه
- سند ازدواج
- فیش حقوقی
- حسب مورد استفاده از تحقیقات محلی و درخواست استعلام از مراجع ذیصلاح
- کارت عابربانک جهت پرداخت هزینه دادرسی و اجرای حکم
مراحل اصلی
اول | بررسی شرایط دریافت حکم اعسار از پرداخت مهریه
–
در حالت کلی نیاز زوج (آقا) به دادخواست اعسار از پرداخت مهریه، از لحاظ حقوقی می تواند قبل از طلاق (دریافت حکم مطالبه مهریه توسط زوجه) یا بعد از طلاق وجود داشته باشد. چنانچه تصمیم به گرفتن حکم اعسار از پرداخت مهریه دارید و البته نسبت به مراحل انجام کار اشراف ندارید، می توانید برای پیشبرد مراحل از روش های زیر استفاده کنید:
- مشاوره روانشناسی و خانواده: بهتر است قبل از ورود به مراحل حقوقی، از مشاورهروانشناسی و خانواده استفاده نمایید. انجام مراحل حقوقی در حوزه خانواده را به عنوان آخرین مرحله در نظر بگیرید.
- مشاوره حقوقی: در این روش کار توسط خود شما انجام می شود اما در موارد و مقاطع خاص می توانید از تخصص یک مشاور حقوقی حرفه ای استفاده کنید.
- خدمات وکالت: در این روش شما انجام امور را به یک وکیل حرفه ای از طریق قرارداد وکالت واگذار می کنید. برای آشنایی با مراحل و نکات گرفتن وکیل، کلیک نمایید.
در نهایت در این مرحله لازم است به این نتیجه برسید که به چه روشی قصد انجام این امر حقوقی را دارید. بسته به شرایط شما می توانید از خدمات یک یا تمام موارد فوق استفاده کنید.
!
با پیچیده تر شدن ماهیت و نوع مسأله حقوقی، استفاده از خدمات وکالت حقوقی لازم به نظر می رسد. بررسی دانوما نشان می دهد، با توجه به سطح پیچیدگی، استفاده از مشاوره و یا تنظیم لایحه یک وکیل حرفه ای برای این دادخواست مناسب است.
بر طبق ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ استثنائات دین صرفا شامل موارد زیر می شود:
- منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ علیه در حالت اعسار او باشد.
- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
- آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می شود.
- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها
- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
- تلفن مورد نیاز مدیون
- مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.
دوم | مراجعه و ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
–
برای ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه به ضمیمه مدارک لازم به دفتر خدمات قضایی یا شورای حل اختلاف مراجعه کنید. دقت داشته باشید که این دعوا، غیرمالی است. برای ثبت دادخواست مطالبۀ مهریه به ضمیمه مدارک لازم، حسب مورد به دفتر خدمات قضایی یا شورای حل اختلاف مراجعه کنید. صلاحیت رسیدگی در مورد مطالبۀ مهریه به صورت زیر است:
- صلاحیت رسیدگی تا سقف مبلغ بیست میلیون تومان با شورای حل اختلاف،
- صلاحیت رسیدگی در مطالبۀ بیش از بیست میلیون تومان در صلاحیت دادگاه صالح است که برای ثبت دادخواست مطالبۀ مهریه از دادگاه ابتدا باید به دفاتر مذکور مراجعه کنید. توجه داشته باشید این دعوا، مالی است.
!
بررسی دانوما نشان می دهد در شهرهایی که دفتر خدمات قضایی تشکیل شده است، برای ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه ابتدا باید به دفاتر مذکور مراجعه کنید. در شهرهایی که دفاتر خدمات قضایی تشکیل نشده است، باید به دادگاه حقوقی صالح (خانواده) مراجعه نمایید. شعبه اعسار از پرداخت همان است که در مرحله دعوای مرتبط یعنی دادخواست مطالبه مهریه و یا هر یک از انواع طلاق، بوده است.
سوم | ارسال ابلاغیه به طرفین
–
پس از ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه، دعوا برای رسیدگی به یکی از شعب دادگاه حقوقی خانواده ارجاع میشود. وقت رسیدگی تعیین میشود و به طرفین دعوا ابلاغ میگردد.
!
شایان ذکر است ابلاغیه به صورت پیامک برای هر یک از زوجین ارسال می شود. و هر کدام از زوجین می بایست از طریق لینک ارسال شده به سامانه ثنا وارد شده و پس از ثبت نام، ابلاغیه مورد نظر را دریافت نمایند.
چهارم | مراجعه به دادگاه حقوقی خانواده و شرکت در جلسه
–
جلسه رسیدگی به دعوا در روز و ساعت تعیینشده با حضور زوجین یا وکلای آنها تشکیل میگردد. بنابراین، در موعد مقرر به همراه اصل مدارک، در شعبه دادگاه حقوقی خانواده حاضر شوید. بررسی دانوما نشان می دهد، به طور معمول هر جلسه در حدود 30 دقیقه به طول می انجامد.
پنجم | ابلاغ حکم اعسار از پرداخت مهریه به طرفین
–
رأی دادگاه پس از رسیدگی به دعوا و بررسی مدارک توسط قاضی صادر میشود. حکم صادره به طرفین دعوا یا وکلای آنها ابلاغ میگردد. در نهایت همانطور که پیشتر نیز عنوان شد ابلاغ حکم صادر شده به صورت پیامک برای هر یک از زوجین ارسال می شود. هر کدام از زوجین می بایست از طریق لینک ارسال شده به سامانه ابلاغ وارد شده و ابلاغیه مورد نظر را دریافت نمایند. ابلاغ آرای دادگاه از طریق سامانۀ ابلاغ الکترونیک قضایی قابل دسترس است. البته جهت استفاده از این خدمت، ابتدا باید در سامانۀ ثبت نام الکترونیک (ثنا) ثبت نام کنید.
!
معمولا پس از صدور رأی امکان بازنگری وجود دارد. البته بررسی ها نشان می دهد حتی در برخی مواقع در صورت صدور حکم قطعی نیز تحت شرایط خاص مانند تطبیق زمان ابلاغ، برخورداری از تبصره های خص و … امکان تجدید نظر دیده شده است. که این امر به صورت تخصصی توسط یک وکیل حرفه ای قابل تحقق است.
ششم | اعتراض به رای دادگاه در صورت لزوم
–
پس از صدور حکم، چنانچه هر یک از طرفین به رای دادگاه اول (دادگاه بدوی) معترض باشد و رای دادگاه را برخلاف منفعت خود و یا مغایر با قانون بداند می تواند در چارچوب قانونی اقدام به اعتراض به رای کند. روش های اعتراض به آراء دادگاه ها به دو دسته کلی (عادی یا فوق العاده) تقسیم می شود:
- روش های عادی اعتراض به رای دادگاه: طرق عادی شکایت از آراء دادگاه ها به روش هایی گفته می شود که اصولا مجاز هستند مگر در مواردی که در قانون استثناء شده باشند. این روش ها شامل واخواهی و تجدید نظر می شود.
- روش های فوق العاده اعتراض به رای دادگاه: این روش ها صرفا در مواردی که قانونگذار مجاز دانسته است، امکان پذیر است. مطابق قانون آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری، طرق فوق العاده شکایت از رای دادگاه شامل فرجام خواهی، اعتراض شخص ثالث و اعاده دادرسی می شود.
در نهایت جهت اعتراض به رای دادگاه و حتی قرارهای صادرشده، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست مربوطه (متناسب با هر یک از انواع اعتراض به رای دادگاه) را به همراه مدارک شناسایی و دادنامه یا قرار مورد را ارائه دهید.
!
بر مبنای قانون آیین دادرسی مدنی، مدت زمان تجدید نظرخواهی برای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای افراد مقیم خارج دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم است. تجدید نظر از روش های عادی اعتراض به رای دادگاه است.
پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل و نکات اعتراض به رای دادگاه
نکات کلیدی
نکات مهم ارائه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه عبارت است از:
- اگر زوج مُعسِر شناخته شود، مهریه باید به صورت تقسیط شده پرداخت گردد. اما اگر به هر دلیلی هر یک از طرفین تقاضای تعدیل تقسیط (افزایش یا کاهش) مهریه را بنمایند یعنی در مورد اقساط تعیینشده تقاضای کاهش یا افزایش داشته باشند، باید دادخواست تعدیل تقسیط مهریه ارائه نمایند. در صورتی که دادگاه دلایل خواهان را موجه تشخیص دهد، نسبت به کاهش یا افزایش اقساط تعیینشده حکم میدهد. جهت آشنایی با مراحل تعدیل تقسیط مهریه کلیک کنید.
- توصیه میشود دربارۀ نحوۀ طرح، پیگیری و دفاع در دعوای اعسار از پرداخت مهریه به وکیل دادگستری جهت مشاوره مراجعه کنید.
لغات و اصطلاحات
- اعسار از پرداخت مهریه: به وضعیتی که زوج (آقا) توان پرداخت مهریه را ندارد.
- مهریه عند المطالبه: در این نوع مهریه بعد از وقوع عقد نکاح زوجه می تواند حتی در صورت عدم تمکین تمام مهر را از شوهر مطالبه کند و فقط اگر کار به طلاق برسد و زوجه باکره باشد زوجه مستحق نصف مهر خواهد بود. بعد از مطالبه مهریه توسط زن، شوهر اگر مدعی اعسار از پرداخت مهریه است، می بایستی دادخواست مربوطه را تقدیم دادگاه کند.
- محکوم له: فردی که قانون به نفع او فرد یا افرادی را به انجام کاری محکوم کرده است.
- محکوم علیه: فردی که به انجام کاری محکوم شده است.
- محکوم به: چیزی که بین محکوم علیه و محکوم له به آن حکم شده است
منابع و ارجاعات
- مصاحبه با وکیل پایه یک دادگستری
- سامانه تصمیم
- سامانه ابلاغ و ثنا
- وبسایت های محتوایی حوزه حقوقی و قضایی
ممنون بابت این اطلاعات