خانه » حقوقی و قضایی » عمومی در حقوقی »
0
1,314
17 شهریور 1400

مقدمه

طلاق در نظام حقوقی و قضایی ایران شامل دو نوع اصلی زیر می شود:

  • طلاق به درخواست مرد (طلاق رجعی): این نوع از طلاق در اصطلاح به شرایطی گفته می شود که مرد پس از جدایی از همسر خود می تواند مجددا به همسر خود و زندگی مشترکشان بازگردد. در قانون مدنی احکام ویژه ای برای رجوع از طلاق مقرر شده است.
  • طلاق بائن: درطلاق بائن برای شوهر حق رجوع وجود ندارد و با اجرای صیغه طلاق رابطه زوجیت بین زن و مرد به طور کامل قطع خواهد شد. که خود شامل دو نوع طلاق زیر است:
    • طلاق توافقی (طلاق مبارات): طلاق مبارات یا طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زوج و زوجه (زن و شوهر) بنا به هر دلیلی به این نتیجه می رسند که دیگر امکان ادامه زندگی مشترک برایشان مقدور نیست و تصمیم به جدایی و طلاق می گیرند.
    • طلاق به درخواست زن (طلاق خلع): این نوع از طلاق زمانی صورت می گیرد که زن (زوجه) نسبت به شوهرش (زوج) دیگر علاقه ای ندارد و از او کراهت داشته و در نهایت قصد جدایی دارد اما شوهرش تمایل به طلاق ندارد.

بر همین اساس طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زوج و زوجه (زن و شوهر) بنا به هر دلیلی به این نتیجه می رسند که دیگر امکان ادامه زندگی مشترک برایشان مقدور نیست و تصمیم به جدایی و طلاق می گیرند و برای این منظور، در ارتباط با کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و دیون و تکالیف آن مانند: حضانت فرزند یا فرزندان مشترک، نفقه زوجه و فرزندان، جهیزیه، اجرت المثل دوران زوجیت (در صورت وجود) و همچنین مهریه، با یکدیگر به تفاهم و توافق می رسند.

مواردی که زوجین در مورد آن تفاهم دارند برای دادگاه نیز محترم و قابل قبول خواهد بود و در گواهی عدم امکان سازش که از سوی دادگاه صادر می شود، موارد توافق شده زوجین قید می شود. در این مطلب، مراحل اصلی و نکات کلیدی طلاق توافقی ارائه می شود. البته برای آشنایی با مراحل و نکات طلاق به درخواست زوج (مرد) و همچنین طلاق به درخواست زوجه (زن)، از شما دعوت می کنیم به صفحات مربوطه در سایت مراجعه نمایید.

پیش نیاز و ملزومات

مدارک مورد نیاز دریافت گواهی عدم امکان سازش و طاق توافقی عبارت است از:

  • کارت ملی
  • شناسنامه
  • سند ازدواج
  • کارت عابربانک جهت پرداختهزینه دادرسی
  • گواهی عدم انصراف از طلاق که در مراحل طلاق توافقی به دست می آید
  • حسب مورد شهادت شهود و مطلعين و نیز درخواست استعلام

مراحل اصلی

اول | بررسی شرایط برای گرفتن طلاق
–

بررسی گرفتن طلاق توافقی

در اولین مرحله باید مسأله خود را به دقت بررسی کنید. بررسی های دانوما نشان می دهد، بهتر است اقدامات حقوقی را به عنوان آخرین گزینه درنظر بگیرید اما چنانچه تصمیم شما برای گرفتن طلاق قطعی است اما نسبت به مراحل آن اشراف ندارید، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

  • مشاوره روانشناسی و خانواده: بهتر است قبل از ورود به مراحل حقوقی، از مشاورهروانشناسی و خانواده استفاده نمایید. انجام مراحل حقوقی در حوزه خانواده را به عنوان آخرین مرحله در نظر بگیرید.
  • مشاوره حقوقی: در این روش کار توسط خود شما انجام می شود اما در موارد و مقاطع خاص می توانید از تخصص یک مشاور حقوقی حرفه ای استفاده کنید.
  • خدمات وکالت: در این روش شما انجام امور را به یک وکیل حرفه ای از طریق قرارداد وکالت واگذار می کنید. برای آشنایی با مراحل و نکات گرفتن وکیل، کلیک نمایید.

در نهایت در این مرحله لازم است به این نتیجه برسید که به چه روشی قصد انجام این امر حقوقی را دارید. بسته به شرایط شما می توانید از خدمات یک یا تمام موارد فوق استفاده کنید.


!
با پیچیده تر شدن ماهیت و نوع مسأله حقوقی، استفاده از خدمات وکالت حقوقی لازم به نظر می رسد.

دوم | ثبت نام و تکمیل اطلاعات در سامانه ی نوبت دهی بهزیستی
–

در ابتدا باید هر کدام از زوجین در سامانه نوبت دهی طلاق بهزیستی جهت تعیین وقت مشاوره ثبت نام نمایید. در این مرحله باید مطابق مراحل زیر اقدام نمایید:

  • ابتدا اطلاعات زوج (آقا) و زوجه (خانم) را وارد نمایید.
  • در گام دوم تاریخ و ساعت مناسب را انتخاب کنید
  • در گام سوم اطلاعاتثبت شده را تایید فرمایید
  • در گام چهارم کد پیگیری را دریافت نمایید.


!
این اطلاعات می تواند جداگانه توسط هر کدام از زوجین و یا به صورت یکجا تکمیل شود.

سوم | مراجعه زوجین به مرکز جامع مراقبت از خانواده
–

در صورت اختلاف بین زوجین و توافق هر دو مبنی بر جدایی، در ابتدای روند رسیدگی، زوجین به مراکز مشاوره جهت انجام تشریفات مشاوره با هدف اصلاح رابطه و بازگشت به زندگی مشترک هدایت می‌شوند. بنابراین در این مرحله باید طبق روز تعیین شده، به مرکز جامع مراقبت از خانواده (مرکز غربالگری) مراجعه نمایید. پس از پذیرش و تقریبا کمتر از یکساعت (به مدت حدودا 40 دقیقه) یک ارزیابی اولیه توسط مشاوران مرکز انجام می شود.


!
شهروندان محترم باید طبق تاریخ و ساعتی که انتخاب کرده اند به مرکز جامع مراقبت از خانواده مراجعه کنند . هنگام مراجعه به مرکز جامع مراقبت باید مدرک شناسایی معتبر همراه داشته باشند. در ادامه رونده شما به مراکز مشاوره یا کلینیک های مددکاری ارجاع داده می شود.

چهارم | مراجعه به مرکز مشاوره یا کلینیک مددکاری
–

در ادامه باید به یکی از مراکز مشاوره یا کلینیک مددکاری، جهت برگزاری جلسه مشاوره یا مددکاری مراجعه نمایید. بررسی دانوما نشان می دهد در ادامه پس از گذشت تقریبا 45 روز، فرم اعلام نظر مراکز مشاوره به مرکز جامع مراقبت از خانواده ارسال می شود.

بنابراین در ادامه یکی از دو زیر پیش می آید:

  • سازش زوجین: اگر جلسات مشاوره و مددکاری منجر به سازش شود، پرونده، بایگانی می شود.
  • عدم سازش زوجین: اگر نتیجه پرونده عدم سازش بوده و زوجین پس از شرکت در جلسات مشاوره بر جدایی اصرار ورزند، امکان دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی وجود خواهد داشت.


!
نکته قابل توجه اینکه کل فرآیند اینترنتی است و نوبت گیری، ارجاع و پاسخ دهی مراکز مشاوره یا کلینیک های مددکاری اینترنتی خواهد بود .

پنجم | دستیابی به توافق زوجین در مورد مسایل اساسی
–

در روال طلاق توافقی طرفین باید در ارتباط با کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و تکالیف آن مانند: گرفتن حضانت فرزند یا فرزندان مشترک، مطالبه نفقه زوجه و فرزندان، جهیزیه، اجرت المثل دوران زوجیت (در صورت وجود) و همچنین مراحل مطالبه مهریه و همچنین ملاقات فرزندان قبل و بعد از طلاق، با یکدیگر به تفاهم و توافق برسند. رویه به این صورت است که وکیل قبل از دادخواست و با مراجعه زوجین توافقات آن ها را صورتجلسه می کند و توافقنامه طلاق توافقی تنظیم می کند و به امضاء زوجین می رساند. بدیهی است که متن توافقنامه طلاق توافقی در رای دادگاه انعکاس پیدا می کند. در دادگاه نیز نزد مشاور و همچنین نزد قاضی توافقات زوجین صورتجلسه می شود.

ششم | ثبت دادخواست صدور گواهی عدم سازش
–

در ادامه برای ثبت دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به ضمیمه مدارک لازم، به دفتر خدمات الکترونیک قضایی یا دادگاه حقوقی صالح مراجعه کنید. توجه داشته باشید که این دعوا، غیرمالی است.

مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی


!
در شهرهایی که دفتر خدمات الکترونیک قضایی تشکیل شده است، برای ثبت دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش (عدم انصراف طلاق) ابتدا باید به دفاتر مذکور مراجعه کنید. در شهرهایی که دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تشکیل نشده است، باید به دادگاه حقوقی صالح (خانواده) مراجعه نمایید.

مرحله پنهان کلیدی: پس از ثبت دادخواست، دعوا برای رسیدگی به یکی از شعب دادگاه حقوقی خانواده، بر اساس موقعیت جغرافیایی و نزدیک ترین شعبه به محل سکونت، ارجاع می‌شود.

هفتم | ارسال ابلاغیه به زوجین
–

در ادامه پس از ثبت دادخواست، وقت رسیدگی تعیین می‌شود و به طرفین دعوا و زوجین ابلاغ می‌گردد. شایان ذکر است ابلاغیه به صورت پیامک و ایمیل برای هر یک از زوجین ارسال می شود. و هر کدام از زوجین می بایست از طریق لینک ارسال شده به سامانه ثنا وارد شده و پس از ثبت نام، ابلاغیه مورد نظر را دریافت نمایند.

هشتم | مراجعه به دادگاه خانواده و شرکت در جلسه
–

مراجعه به دادگاه حقوقی خانواده

در ادامه زوجین و یا وکلای ایشان باید در روز و ساعت تعیین شده جهت شرکت در جلسه رسیدگی به دعوا و توافقات زوجین (توافق دربارۀ مواردی همچون مهریه زوجه و حضانت فرزندان) به همراه اصل مدارک استنادی به شعبه دادگاه حقوقی خانواده مورد نظر، مراجعه نمایند.

نهم | مراجعه زوجه (خانم) به آزمایشگاه
–

در ادامه زوجه (خانم) بعد از حداقل یک جلسه از بررسی دعوا، باید به یکی از مراکز آزمایشگاهی مراجعه نموده و گواهی عدم بارداری اخذ نماید. البته باید توجه داشت که در بعضی از مجتمع های قضایی آزمایشگاه تاسیس شده است که زوجه می بایست از آنجا گواهی را اخذ نماید.


!
اگر زوجه دوشیزه باشد باید یک قطعه عکس همراه داشته باشد تا دادگاه او را به پزشکی قانونی جهت معاینه بکارت معرفی کند.

دهم | ابلاغ گواهی عدم امکان سازش به طرفین
–

در نهایت گواهی عدم امکان سازش پس از رسیدگی و بررسی، توسط قاضی صادر می شود. در ادامه حکم صادر شده و پس از مدتی از طریق سامانه ابلاغ به اطلاع زوجین می رسد.

ابلاغ آرای دادگاه از طریق سامانۀ ابلاغ الکترونیک قضایی قابل دسترس است. البته جهت استفاده از این خدمت، ابتدا باید در سامانۀ ثبت نام الکترونیک (ثنا) ثبت نام کنید.


!
سه ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی مهلت دارید تا برای اجرای صیغه طلاق به دفتر رسمی ازدواج و طلاق مراجعه کنید.


!
چنانچه مرد (زوج)، امکان پرداخت مهریه را نداشته باشد، می تواند جهت تقسیط و بهبود شرایط پرداخت، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه (مندرج در عقدنامه یا دادنامه طلاق) را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نماید. برای آشنایی با مراحل دادخواست اعسار از پرداخت مهریه کلیک نمایید.

یازدهم | مراجعه به دفتر رسمی ازدواج جهت اجرای حکم
–

در نهایت با توافق، طرفین به یکی از دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مراجعه می کنند. به طور معمول روال زیر در دفتر رسمی ازدواج و طلاق دنبال می شود:

  • ارائه و بررسی مدارک
  • ثبت اطلاعات و امضای دفاتر مربوط به طلاق
  • اجرای صیغه طلاق
  • ارائه اصل عقدنامه به سردفتر
  • ارائه طلاق نامه در همان روز یا ظرف چند روز برای دو طرف
گرفتن سند طلاق

مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای تسلیم به دفتر رسمی ازدواج و طلاق، سه ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی قطعی است. در صورتی که ظرف این مهلت، گواهی صادرشده به دفترخانه ارائه نشود یا ظرف سه ماه از تاریخ ارائه، در دفترخانه حاضر نشوید یا مدارک لازم را ارائه ننمایید، گواهی صادرشده از درجه اعتبار ساقط است.

بررسی دانوما نشان می دهد که در صورت عدم مراجعه، از طرف دفترخانه این موضوع به اطلاع دادگاه رسیده و دادگاه برای طرف مورد نظر، ابلاغیه صادر می نماید. در برخی مواقع مشاهده شده جهت حضور از طرف دفترخانه تماس تلفنی و یا ارسال پیامک صورت می گیرد.


!
اگر زوجه بنا بر اعلام دادگاه صادرکننده رأی و یا به‌موجب سند رسمی در اجرای صیغه طلاق، وکالت بلاعزل داشته باشد، عدم حضور زوج، مانع اجرای صیغه طلاق و ثبت آن نیست.

نکات کلیدی

نکات مهم و کلیدی برای گرفتن طلاق توافقی عبارت است از:

  • اکیداً توصیه می‌شود به‌ منظور رعایت مصالح خانواده و فرزندان، قبل از هرگونه تصمیم و اقدام دربارۀ طلاق و شرایط آن (از جمله چگونگی طرح موضوع بین زوجین و همچنین چگونگی طرح موضوع با فرزندان و مسائل مربوط به آنها) به روان‌شناسان متخصص در حوزۀ مسایل خانواده، زناشویی و کودک و نوجوان مراجعه کنید.
  • در تمام مراحل طلاق توافقی در دادگاه حضور زوجین یا وکلای آن ها الزامی است و در صورت پشیمانی یکی از آن ها تا قبل از صدور رای، پرونده بسته خواهد شد. بنابراین توافق زوجین از ابتدا تا انتها می بایستی حفظ شود.

لغات و اصطلاحات

  • گواهی عدم امکان سازش: بر طبق مواد ۲۴ و ۲۵ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱/۱۲/۱ حتی اگر زوجین توافق بر جدایی داشته باشند به ناچار می بایستی از دادگاه حکم بگیرند که در اصطلاح حقوقی به آن گواهی عدم امکان سازش می گویند.
  • طلاق توافقی: نوعی از طلاق است که در آن زوج و زوجه (زن و شوهر) بنا به هر دلیلی به این نتیجه می رسند که دیگر امکان ادامه زندگی مشترک برایشان مقدور نیست و تصمیم به جدایی و طلاق می گیرند و برای این منظور، در ارتباط با کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و دیون و تکالیف آن با یکدیگر به تفاهم و توافق می رسند.
  • محکوم له: فردی که قانون به نفع او فرد یا افرادی را به انجام کاری محکوم کرده است.
  • محکوم علیه: فردی که به انجام کاری محکوم شده است.
  • محکوم به: چیزی که بین محکوم علیه و محکوم له به آن حکم شده است.
  • واخواهی: واخواهی یکی از روش های عادی اعتراض به رای دادگاه بوده و شامل اعتراض به آرا و احکام غیابی (و نه احکام حضوری) است. بنابراین تمامی احکام غیابی در مهلت مقرر، قابل واخواهی هستند، مگر اینکه خلاف آن در قانون ذکر شده باشد. حق واخواهی صرفا برای خوانده متصور است و خواهان در هیچ موردی حق واخواهی ندارد.
  • تجدید نظر: شخصی که نسبت به موضوعی در دادگاه بدوی محکوم شود می تواند درخواست تجدید نظر و قضاوت دوباره در موضوع محکومیت خود را از دادگاه تجدید نظر اعلام نماید. اصولا آراء صادره از دادگاه قابل تجدید نظرخواهی هستند، مگر آنکه در قانون استثناء شده باشند. بر مبنای قانون آیین دادرسی مدنی، مدت زمان تجدید نظرخواهی برای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای افراد مقیم خارج دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم است. تجدید نظر از روش های عادی اعتراض به رای دادگاه است.
  • فرجام خواهی: فرجام خواهی عبارت است از تشخیص انطباق یا عدم انطباق رای مورد درخواست با موازین شرعی و مقررات قانونی. رسیدگی به دادخواست فرجام خواهی در دیوان عالی کشور صورت می گیرد و دیوان از طریق تأیید یا نقض رای مورد درخواست فرجام، به وظیفه اصلی خود، عمل می کند. در نهایت چنانچه دیوانعالی کشور رای صادر شده را نقض کند، به صورت محتوایی به دعوا رسیدگی نمی کند و پرونده آن را به دادگاه هم عرض ارسال می کند تا مجدد مورد رسیدگیقرار گیرد.
  • اعتراض شخص ثالث: اگرچه رای دادگاه در مورد طرفین دعوا صادر می شود اما گاهی آراء صادره علاوه بر طرفین، در ارتباط با شخص ثالث نیز آثاری به بار می آورد. به همین دلیل، کسی که از این حکم اثر می پذیرد، می تواند به این حکم اعتراض نماید. در نظر داشته باشید تا زمانی که رای دادگاه قطعینشده است و جریان رسیدگی به واسطه تجدید نظر خواهی ادامه دارد، امکان اعتراض شخص ثالث وجود ندارد و شخص ثالث میتواند در قالب دعوای ورود ثالث، وارد دعوا شود یا از ناحیه یکی از طرفین پرونده در قالب دعوای جلب ثالث، به دادرسی جلب گردد. این یک روش اعتراض فوق العاده است.
  • اعاده دادرسی: اعاده دادرسی یکی از طرق شکایت فوق العاده از احکام قطعیت یافته است. این شیوه از اعتراض، مختص اعتراض به احکام قطعیت یافته از سوی محاکم، چه احکام دادگاه بدوی و چه دادگاه تجدید نظر است. بنابراین قرار های صادره قابلیت اعاده دادرسی را ندارند. اعاده دادرسی موجب می شود در صورت وجود یکی از جهات قانونی مجددا توسط همان دادگاهصادر کننده حکم، مورد قضاوت دوباره قرار گیرد.

منابع و ارجاعات

 

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نه − یک =