خانه » حقوقی و قضایی » عمومی در حقوقی »
عمومی در حقوقی
  • ارسال توسط author-avatar
image 1631106733

مراحل و نکات گرفتن حضانت فرزند به صورت قانونی

17 شهریور
0
1,644
17 شهریور 1400

مقدمه

همانطور که می دانید طلاق در نظام حقوقی شامل دو نوع طلاق به درخواست مرد (طلاق رجعی) و طلاق بائن (طلاق به درخواست زن یا طلاق خلع و طلاق توافقی یا طلاق مبارات) است. در خلال هر یک از انواع طلاق، طرفین باید در ارتباط با کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و تکالیف آن مانند: گرفتن حضانت فرزند یا فرزندان مشترک، مطالبه نفقه زوجه و فرزندان، جهیزیه، اجرت المثل دوران زوجیت (در صورت وجود) و همچنین مراحل مطالبه مهریه و همچنین ملاقات فرزندان قبل و بعد از طلاق، با یکدیگر به تفاهم و توافق برسند. حضانت فرزند موضوعی است که بیشتر پس از طلاق مطرح می‌شود. حضانت در لغت به معنای پروراندن است و از کلمه حضن به معنای پهلو گرفته شده است. اما در اصطلاح حقوقی، سرپرستی است بر کودک یا دیوانه، به منظور تربیت و پرورش وی و انجام اموری که به مصلحت اوست. مواد قانونی مربوط به حضانت مواد ۱۱۶۸ الی ۱۱۷۹ قانون مدنی می‌باشد. در زمانی که پدر و مادر زندگی مشترک دارند نگهداری و تربیت فرزند از جمله تکلیف و حق هر دوی آنهاست ولی زمانی که پدر و مادر از یکدیگر جدا زندگی می کنند فرزند تا سن هفت سالگی حضانتش با مادر است و بعد از آن با پدر. اما در صورتی که بعد از هفت سالگی، پدر و مادر نسبت به حضانت فرزند به اختلاف بر بخورند با توجه به مصلحت کودک حضانت فرزند به تشخیص دادگاه خواهد بود. برای آشنایی کامل با مدارک، مراحل و نکات دریافت حکم حضانت از فرزند، این مطلب را با دقت مطالعه و در بخش نظرات، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

پیش نیاز و ملزومات

مدارک لازم برای گرفتن حضانت فرزند عبارت است از:

  • کارت ملی
  • شناسنامه
  • سند ازدواج یا سند طلاق
  • حسب مورد شهادت شهود و مطلعين، درخواست استعلام، معرفی به پزشکی قانونی و تحقیقات محلی
  • کارت عابربانک جهت پرداخت هزینه دادرسی و اجرای حکم

مراحل اصلی

اول | بررسی شرایط برای طرح دعوای حضانت فرزند
–

در اولین مرحله باید مسأله خود را به دقت بررسی کنید. چنانچه تصمیم شما برای گرفتن حضانت فرزند قطعی است و البته نسبت به مراحل انجام کار اشراف ندارید، می توانید برای پیشبرد مراحل از روش های زیر استفاده کنید:

  • مشاوره روانشناسی و خانواده: بهتر است قبل از ورود به مراحل حقوقی، از مشاورهروانشناسی و خانواده استفاده نمایید. انجام مراحل حقوقی در حوزه خانواده را به عنوان آخرین مرحله در نظر بگیرید.
  • مشاوره حقوقی: در این روش کار توسط خود شما انجام می شود اما در موارد و مقاطع خاص می توانید از تخصص یک مشاور حقوقی حرفه ای استفاده کنید.
  • خدمات وکالت: در این روش شما انجام امور را به یک وکیل حرفه ای از طریق قرارداد وکالت واگذار می کنید. برای آشنایی با مراحل و نکات گرفتن وکیل، کلیک نمایید.

در نهایت در این مرحله لازم است به این نتیجه برسید که به چه روشی قصد انجام این امر حقوقی را دارید. بسته به شرایط شما می توانید از خدمات یک یا تمام موارد فوق استفاده کنید.


!
با پیچیده تر شدن ماهیت و نوع مسأله حقوقی، استفاده از خدمات وکالت حقوقی لازم به نظر می رسد.

دوم | ثبت دادخواست حضانت فرزند
–

برای ثبت دادخواست حضانت به ضمیمه مدارک لازم، حسب مورد به دفتر خدمات قضایی یا دادگاه حقوقی صالح مراجعه کنید. این دعوا، غیرمالی است.

مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک غذایی برای طرح دعوای حضانت فرزند


!
در صورت جدایی پدر و مادر کودک، اولویت حضانت او (چه دختر و چه پسر) تا سن هفت سالگی با مادر است، مگر اینکه پدر و مادر به نحو دیگری توافق کنند. اولویت حضانت فرزند پس از سن هفت سالگی تا سن بلوغ (در دختر نه سال تمام قمری و در پسر پانزده سال تمام قمری) با پدر است، مگر اینکه پدر و مادر به نحو دیگری توافق کنند. همچنین در صورتی ‌که مادر بتواند عدم صلاحیت پدر برای حضانت فرزند را در دادگاه اثبات کند، دادگاه بر اساس مصلحت کودک تصمیم می‌گیرد که حضانت با چه کسی باشد. باید افزود که فرزند پس از رسیدن به سن بلوغ می‌‌تواند تعیین کند که می‌خواهد با کدام یک از مادر یا پدر زندگی‌ نماید.


!
در شهرهایی که دفتر خدمات قضایی تشکیل شده است، برای ثبت دادخواست حضانت فرزند ابتدا باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید. در شهرهایی که دفاتر خدمات قضایی تشکیل نشده است، باید به دادگاه حقوقی صالح (خانواده) مراجعه نمایید.

سوم | ارسال ابلاغیه به طرفین
–

پس از ثبت دادخواست حضانت فرزند، دعوا برای رسیدگی به یکی از شعب دادگاه حقوقی خانواده ارجاع می‌شود. وقت رسیدگی تعیین می‌شود و به طرفین دعوا ابلاغ می‌گردد.

شایان ذکر است ابلاغیه به صورت پیامک برای هر یک از زوجین ارسال می شود. و هر کدام از زوجین می بایست از طریق لینک ارسال شده به سامانه ثنا وارد شده و پس از ثبت نام، ابلاغیه مورد نظر را دریافت نمایند.

چهارم | مراجعه به شعبه دادگاه حقوقی خانواده
–

جلسه رسیدگی به دعوا در روز و ساعت تعیین‌شده با حضور زوجین یا وکلای آن‌ها تشکیل می‌گردد. بنابراین، در موعد مقرر به همراه اصل مدارک استنادی در شعبه دادگاه حقوقی خانواده حاضر شوید.

پنجم |صدور و ابلاغ حکم حضانت فرزند به طرفین
–

حکم دادگاه پس از رسیدگی به دعوا و بررسی مدارک توسط قاضی صادر می‌شود. پس از مدتی حکم صادره به طرفین دعوا یا وکلای آنها ابلاغ می‌گردد. هر کدام از زوجین می بایست از طریق لینک ارسال شده به سامانه ثنا وارد شده و ابلاغیه مورد نظر را دریافت نمایند. ابلاغ آرای دادگاه از طریق سامانۀ ابلاغ الکترونیک قضایی قابل دسترس است. البته جهت استفاده از این خدمت، ابتدا باید در سامانۀ ثبت نام الکترونیک (ثنا) ثبت نام کنید.


!
معمولا پس از صدور رأی امکان بازنگری وجود دارد. البته بررسی ها نشان می دهد حتی در برخی مواقع در صورت صدور حکم قطعی نیز تحت شرایط خاص مانند تطبیق زمان ابلاغ، برخورداری از تبصره های خاص و … امکان تجدید نظر دیده شده است. که این امر به صورت تخصصی توسط یک وکیل حرفه ای قابل تحقق است.


!
هر کسی از اجرای حکم د‌‌اد‌‌گاه د‌‌ر مورد‌‌ حضانت طفل خود‌‌د‌‌اری کند‌‌ یا مانع اجرای آن شود‌‌ یا از استرد‌‌اد‌‌ طفل امتناع ورزد‌‌، حسب تقاضای ذی‌نفع و به د‌‌ستور د‌‌اد‌‌گاه صاد‌‌رکنند‌‌ه رأی نخستین، تا زمان اجرای حکم بازد‌‌اشت می‌شود‌‌.

ششم | اعتراض به رای دادگاه در صورت لزوم
–

اعتراض به رای دادگاه حضانت فرزند

پس از صدور حکم، چنانچه هر یک از طرفین به رای دادگاه اول (دادگاه بدوی) معترض باشد و رای دادگاه را برخلاف منفعت خود و یا مغایر با قانون بداند می تواند در چارچوب قانونی اقدام به اعتراض به رای کند. روش های اعتراض به آراء دادگاه ها به دو دسته کلی (عادی یا فوق العاده) تقسیم می شود:

  • روش های عادی اعتراض به رای دادگاه: طرق عادی شکایت از آراء دادگاه ها به روش هایی گفته می شود که اصولا مجاز هستند مگر در مواردی که در قانون استثناء شده باشند. این روش ها شامل واخواهی و تجدید نظر می شود.
  • روش های فوق العاده اعتراض به رای دادگاه: این روش ها صرفا در مواردی که قانونگذار مجاز دانسته است، امکان پذیر است. مطابق قانون آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری، طرق فوق العاده شکایت از رای دادگاه شامل فرجام خواهی، اعتراض شخص ثالث و اعاده دادرسی می شود.

در نهایت جهت اعتراض به رای دادگاه و حتی قرارهای صادرشده، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست مربوطه (متناسب با هر یک از انواع اعتراض به رای دادگاه) را به همراه مدارک شناسایی و دادنامه یا قرار مورد را ارائه دهید.


!
بر مبنای قانون آیین دادرسی مدنی، مدت زمان تجدید نظرخواهیبرای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای افراد مقیم خارج دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم است. تجدید نظر از روش های عادی اعتراض به رای دادگاه است.

پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل و نکات اعتراض به رای دادگاه

هفتم | درخواست اجرای حکم حضانت فرزند
–

همانطور که می دانید، حکم دادگاه، خود به خود اجرا نمی‌شود، محکوم له باید اجرای آن را تقاضا کرده تا اجرائیه برای آن صادر شود. روال درخواست اجرای حکم در این مرحله به صورت زیر است:

  • محکوم له (طرفی که رای به نفع آن صادر شده است) پس از قطعی شدن رأی، تقاضای اجرای حکم و یا صدور اجراییه را به دفتر دادگاه تقدیم می‌نماید.
  • دفتر دادگاه درخواست را همراه با گزارش لازم و پرونده تقدیم دادگاه می‌کند.
  • دادگاه در صورت احراز شرایط برای صدور اجراییه، دستور لازم برای صدور آن را صادر می کند.
  • بعد از آن اجراییه به مأمور اجرا ارجاع داده می‌شود. مدیر اجرایی حکم، پرونده‌ای در این راستا تشکیل می‌دهد.


!
برگ اجراییه عملا توسط مدیر دفتر تکمیل می‌شود. این برگه‌ها از قبل تهیه شده و چاپی است، فقط کافی است که اطلاعات لازم در آن منعکس شود. اجراییه در دو نسخه صادر می‌شود یک نسخه از آن در پرونده و یک نسخه نیز در موقع ابلاغ به محکوم‌علیه داده می‌شود.

هشتم | صدور اجراییه و ابلاغ آن به محکوم علیه
–

پس از صدور رأي قطعی و درخواست اجرای آن، یک ابلاغیه اجرای حکم (اجراییه)، برای محکوم علیه، به صورت الکترونیکی از طریق سامانۀ ابلاغ الکترونیک قضایی و یا حضوری، ارسال می شود.

نهم | اجرای حکم حضانت
–

پس از ارسال ابلاغیه، اجرای حکم، لازم می شود. هر کسی از اجرای حکم د‌‌اد‌‌گاه د‌‌ر مورد‌‌ حضانت طفل خود‌‌د‌‌اری کند‌‌ یا مانع اجرای آن شود‌‌ یا از استرد‌‌اد‌‌ طفل امتناع ورزد‌‌، حسب تقاضای ذی‌نفع و به د‌‌ستور د‌‌اد‌‌گاه صاد‌‌رکنند‌‌ه رأی نخستین، تا زمان اجرای حکم بازد‌‌اشت می‌شود‌‌.

حضانت فرزند


!
محکوم‌له می‌تواند طریق اجرای حکم را به دادورز (‌مأمور اجرا) ارائه دهد و در حین عملیات اجرایی حاضر باشد ولی نمی‌تواند در‌اموری که از وظایف دادورز (‌مأمور اجرا) است دخالت نماید.

نکات کلیدی

نکات مهم دعوای حضانت فرزند عبارت است از:

  • اکیداً توصیه می‌شود به‌ منظور رعایت مصلحت کودک، قبل از هرگونه تصمیم و اقدام دربارۀ نگهداری فرزند به روان‌شناس کودک و نوجوان مراجعه کنید.
  • با توجه به شرایط کودک و پیچیدگی برخی پرونده‌ها، به وکیل دادگستری جهت مشاوره یا وکالت مراجعه کنید.

لغات و اصطلاحات

  • محکوم له: فردی که قانون به نفع او فرد یا افرادی را به انجام کاری محکوم کرده است.
  • محکوم علیه: فردی که به انجام کاری محکوم شده است.
  • محکوم به: چیزی که بین محکوم علیه و محکوم له به آن حکم شده است.

منابع و ارجاعات

 

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پنج × 5 =