مقدمه
عید فطر (روز اوّل شوال) از اعیاد مهم مسلمانان است. واژه عيد از ريشه عودبه معناي بازگشت و واژه فطر از ریشه فطرت به معنای سرشت، گشودن است. بنابراین عید فطر عید بازگشت به فطرت پاک الهی است که بعد از یک ماه حضور عابدانه در مهمانی خدا محقق می شود. همچنین روز گشودن روزه، پس از یک ماه روزه داری است. عید فطر دارای اعمال و مناسک خاصی همچون: نماز، پرداخت زکات (فطریه) و ... است که به شکرانه سلامتی و توفیق عبادت یکماهه انجام می شود. در این مطلب، مراحل و نکات کلیدی اعمال روز عید فطر به همراه دعاهای مخصوص آن ارائه می شود. امید است همراهان عزیز دانوما، ما را از نظرات ونیز دعای خیر خود بهره مندسازند.
پیش نیاز و ملزومات
- وسایل نماز
- کلیات مفاتیح الجنان (هرکتاب دعایی که دربردارنده اعمال روز عید فطر باشد)
مراحل اصلی
در بین اعمال عید فطر 1 عمل واجب موکد است که بر انجام آن تاکید فراوان شده و بقیه اعمال مستحب است که شما می توانید متناسب با توان و درجات روحی خود، آن ها را انتخاب و برگزار کنید.
اوّل | غسل کردن
–
از اعمال عید فطر، غسل کردن است که توصیه شده بین طلوع فجر (سپیده) تا قبل از خواندن نماز عید، انجام دهید.
- هنگام غسل کردن، بگویید:
اللّهُمَّ إِيماناً بِكَ وَتَصْدِيقاً بِكِتابِكَ وَاتِّباعَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ.
ترجمه: خدایا، فقط برای ایمان به تو و تایید کتاب تو و پیروی از روش پیامبر تو، محمّد(ص) درود خدا بر او و خاندانش باد.( این غسل را انجام می دهم.)
- سپس بسم اللّه بگویید و غسل کنید.
- بعد از انجام غسل بگویید: اللّهُمَّ اجْعَلْهُ كَفَّارَةً لِذُنُوبِي وَ طَهِّرْ دِينِي، اللّهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّي الدَّنَسَ.
ترجمه: خدایا، این غسل را کفاره گناهانم قرار بده و دینم را (از ناخالصی) پاک کن، خدایا، هر نوع آلودگی را از من رفع کن.
دوم | تکبیر گفتن
–
پس از نماز صبح و نماز عید، تکبیراتی که در شب عید پس از نماز فریضه میخواندید را به صورت زیر بخوانید:
اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ الْحَمْدُلِلَّهِ عَلَی مَا هَدَانَا وَلَهُ الشُّکْرُ عَلَی مَا أَوْلانَا.
ترجمه: خدا بزرگتر است، خدا بزرگتر است از اینکه وصف شود، معبودی جز خدا نیست، خدا بزرگتر است، خدا بزرگتر است از اینکه وصف شود، ستایش فقط مخصوص اوست، خدا بزرگتر است، بر آنچه ما را هدایت فرمود، و شکر و سپاس ویژۀ خداست بر آنچه ما را بخشید.
!
مستحب است این تکبیرها را بعد از نماز صبح روز عید و بعد از نماز عید به قدر امکان تکرارکنید.
سوم | خواندن دعای اللّهُمَّ إِنِّی تَوَجَّهْتُ …
–
بنا بر روایتی معتبر از امام زمان(عج)، بهتراست که بعد از نماز صبح روز فطر این دعا را بخوانید، اکرچه بعضی خواندن این دعا را پس از نماز عید ذکر کردند:
اللَّهُمَّ إِنِّي تَوَجَّهْتُ إِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ أَمَامِي وَ عَلِيٍّ مِنْ خَلْفِي عَنْ يَمِينِي وَ أَئِمَّتِي عَنْ يَسَارِي، أَسْتَتِرُ بِهِمْ مِنْ عَذَابِكَ وَ أَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ زُلْفَى، لَا أَجِدُ أَحَداً أَقْرَبَ إِلَيْكَ مِنْهُمْ، فَهُمْ أَئِمَّتِي فَآمِنْ بِهِمْ خَوْفِي مِنْ عِقَابِكَ وَ سَخَطِكَ وَ أَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ.
ترجمه: خدایا به سوى تو روى می کنم به واسطه محمد (ص) که پیشرو من است و على (ع) از پشت سر و از سمت راستم و امامانم از سمت چپم، خود را با ایشان از عذاب مىپوشانم و به سوى تو تقرب مىجویم تقربی که هیچ کس را نمىیابم که از آنها به تو نزدیکتر باشد. پس آنها امامان من هستند، به وسیله آن ها ترسم را از عذاب و خشمت ایمن ساز و به حق رحمتت مرا در گروه بندگان صالح خود داخل گردان.
أَصْبَحْتُ بِاللَّهِ مُؤْمِناً مُخْلِصاً عَلَى دِينِ مُحَمَّدٍ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى دِينِ عَلِيٍّ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى دِينِ الْأَوْصِيَاءِ وَ سُنَّتِهِمْ، آمَنْتُ بِسِرِّهِمْ وَ عَلَانِيَتِهِمْ وَ أَرْغَبُ إِلَى اللَّهِ تعالى فِيمَا رَغِبَ فِيهِ إِلَيْهِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ وَ الْأَوْصِيَاءُ،
ترجمه: صبح کردم در حالی که مؤمن به خدا و مخلص بر دین محمد (ص) و سنت او و بر دین على (ع) و سنتش و بر دین اوصیاى وى و سنت آنها هستم. به اسرار پنهان و آشکارشان ایمان آوردهام و به سوى خدا شوق دارم در آنچه محمد (ص) و على (ع) و جانشینانش به سوى او شوق دارند.
وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لَا عِزَّةَ وَ لَا مَنْعَةَ وَ لَا سُلْطَانَ إِلَّا بِللَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ الْعَزِيزِ الْجَبَّارِ، تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ، إِن اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ. اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُكَ فَأَرِدْنِي وَ أَطْلُبُ مَا عِنْدَكَ فَيَسِّرْهُ لِي وَ اقْضِ لِي حَوَائِجِي.
ترجمه: و هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداوند و عزت و بازدارندگی و سلطه ای نیست مگر از براى خداى یکتاى مقتدر ارجمند باجبروت. بر خدا توکل مىکنم، هرکه بر خدا توکل کند پس خدا برای او بس است، قطعا خدا امرش را به سرانجام می رساند.خدایا، من تو را اراده کردهام، پس تو هم مرا اراده کن و آنچه در نزد توست مىطلبم پس برایم آسان گردان، حاجتهایم را برآور.
فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ وَ قَوْلُكَ الْحَقُ (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ) فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ بِتَصْيِيرِكَ فِيهِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ،
ترجمه: قطعا تو در کتاب خودت گفتهاى در حالی که گفتار تو حق است (ماه رمضان که در آن قرآن نازل شده است براى هدایت مردم و نشانههاى هدایت و جدا کنندهى حق و باطل)، پس حرمت ماه رمضان را به سبب نزول قرآن در آن بزرگ شمردهاى و آن را به سبب قرار دادن شب قدر در آن مخصوص ساخته و با عظمت نمودهاى.
فَقُلْتَ (لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ) اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ قَدِ انْقَضَتْ وَ لَيَالِيهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ وَ قَدْ صِرْتُ مِنْهُ
ترجمه: پس گفتهاى (شب قدر بهتر از هزار ماه است که در آن فرشتگان، با روح، به فرمان پروردگارشان، براى هر كارى فرود آيند، آن شب تا صبح، سلام وسلامتی است. خدایا، این روزهاى ماه رمضان گذشت و شبهایش به پایان رسید و اى خدایا، من به سوى آنچه تو مىدانى گرویدهام و به تحقیق که من تا اینجا رسیدهام که مىدانى.
يَا إِلَهِي إِلَى مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي وَ أَحْصَى لِعَدَدِهِ مِنْ عَدَدِي. فَأَسْأَلُك يَا إِلَهِي بِمَا سَأَلَكَ بِهِ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ، فَأَسْأَلُك يَا إِلَهِي بِمَا سَأَلَكَ بِهِ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تَتَقَبَّلَ مِنِّي مَا تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَيْكَ وَ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِتَضْعِيفِ عَمَلِي وَ قَبُولِ تَقَرُّبِي وَ قُرُبَاتِي وَ اسْتِجَابَةِ دُعَائِي، وَ هَبْ لِي مِنْكَ عِتْقَ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ وَ مُنَّ عَلَيَّ بِالْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ وَ الْأَمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ فَزَعٍ وَ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ أَعْدَدْتَهُ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ.
ترجمه: اى خدای من به سوى آنچه تو از ما به آن آگاه تری و به شمارشش از ما داناترى گرویدهام، پس از تو مىخواهم، اى خدای من، به آنچه بندگان صالحت از تو خواستهاند، اینکه درود فرستى بر محمد (ص) و آل محمد (ص) و آنچه به واسطهى او به سوى تو تقرب جستهام از من قبول کنى و با چند برابر کردن عملم و پذیرفتن تقرب و قربانى من و اجابت دعایم، بر من تفضل فرمایى، و آزادى از آتش دوزخ را به من ببخشى و رسیدن به بهشت و امنیت روز ترس از همۀ هولها و از همۀ ترسهایى که براى روز قیامت آماده ساختهاى به من عطا فرمایى.
أَعُوذُ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ حُرْمَةِ نَبِيِّكَ وَ حُرْمَةِ الصَّالِحِينَ أَنْ يَنْصَرِمَ هَذَا الْيَوْمُ، وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ تُرِيدُ أَنْ تُؤَاخِذَنِي بِهَا أَوْ ذَنْبٌ تُرِيدُ أَنْ تُقَايِسَنِي بِهِ وَ تَشْقِيَنِي وَ تَفْضَحَنِي بِهِ، أَوْ خَطِيئَةٌ تُرِيدُ أَنْ تُقَايِسَنِي بِهَا وَ تَقْتَصَّهَا مِنِّي لَمْ تَغْفِرْهَا لِي، وَ أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ الْفَعَّالِ لِمَا تُرِيدُ، الَّذِي تَقُولُ لِلشَّيْءِ كُنْ فَيَكُونُ، لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ.
ترجمه: به حرمت ذات بزرگوارت و حرمت پیغمبرت و حرمت بندگان نیکوکارت پناه مىبرم از اینکه امروز را به آخر برسانى، در حالی که در نزد تو از من گناهى باشد که بخواهى با آن مرا بازخواست کنى یا گناهى که با آن مقایسهام کنى و بدبختم گردانى و رسوایم سازى، یا خطاهایى که مرا با آن مقایسه یا قصاصم کنى که آن را برایم نبخشیده باشى، و از تو مىخواهم به حرمت ذات کریم، انجامدهندهى آنچه مىخواهى، کسی که براى هرچیزى که مىگویى باش، پس به وجود مىآید، نیست خدایى جز او.
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ إِنْ كُنْتَ رَضِيتَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ أَنْ تَزِيدَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِي رِضًى، وَ إِنْ كُنْتَ لَمْ تَرْضَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّي، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ وَ اجْعَلْنِي فِي هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِي هَذَا الْمَجْلِسِ مِنْ عُتَقَائِكَ مِنَ النَّارِ، وَ طُلَقَائِكَ مِنْ جَهَنَّمَ وَ سُعَدَاءِ خَلْقِكَ بِمَغْفِرَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين.
ترجمه: خدایا، من از تو مىخواهم به حق لا اله الا انت اگر در این ماه از من راضى شدى باقى عمرم را با خوشنودىات زیاد کنى و اگر در این ماه از من راضى نگشتهاى پس از حالا از من راضى باش، این ساعت، این ساعت، این ساعت، و مرا در این ساعت و در این مجلس از نگه داشته شدگان از آتش و آزاد شدگان جهنم و از سعادتمندان خلقت به سبب بخشش و رحمتت قرار دهى، اى مهربانترین مهربانان،
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَنْ تَجْعَلَ شَهْرِي هَذَا خَيْرَ شَهْرِ رَمَضَانَ عَبَدْتُكَ فِيهِ، وَ صُمْتُهُ لَكَ وَ تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَيْكَ مُنْذُ أَسْكَنْتَنِي فِيهِ، أَعْظَمَهُ أَجْراً وَ أَتَمَّهُ نِعْمَةً وَ أَعَمَّهُ مَغْفِرَةً وَ أَكْمَلَهُ رِضْوَاناً وَ أَقْرَبَهُ إِلَى مَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى.
ترجمه: خدایا، از تو مىخواهم به حرمت ذات کریمت اینکه این ماه رمضان را بهترین ماه رمضانى که در آن تو را عبادت کردهام و برایت روزه گرفتهام و به سوى تو تقرب جستهام از زمانى که مرا در آن ساکن کردهاى، بزرگترین اجر و تمامترین نعمت و عامترین آمرزش و کاملترین خوشنودى و نزدیکترین آنچه دوست دارى و از آن خوشنودى برایم قرار ده.
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ شَهْرِ رَمَضَانَ صُمْتُهُ لَكَ،وَ ارْزُقْنِي الْعَوْدَ فِيهِ ثُمَّ الْعَوْدَ حَتَّى تَرْضَى وَ بَعْدَ الرِّضَا وَ حَتَّى تُخْرِجَنِي مِنَ الدُّنْيَا سَالِماً وَ أَنْتَ عَنِّي رَاضٍ وَ أَنَا لَكَ مَرْضِيٌّ.
ترجمه: خداوندا، این ماه رمضان را آخرین ماه رمضانى که برایت روزه گرفتهام قرار مده و روزىام کن بازگشت آن و بازگشت دوباره آن را تا جایی که خودت راضى شوى و بعد از راضى شدن و تا مرا از دنیا به سلامت ببرى، در حالى که تو از من راضى هستى و من مورد رضایت تو هستم.
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا يُرَدُّ وَ لَا يُبَدَّلُ، أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي هَذَا الْعَامِ وَ فِي كُلِّ عَامٍ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُتَقَبِّلِ مَنَاسِكُهُمْ، الْمُعَافَيْنَ عَلَى أَسْفَارِهِمْ، الْمُقْبِلِينَ عَلَى نُسُكِهِمْ، الْمَحْفُوظِينَ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ وَ ذَرَارِيِّهِمْ وَ كُلِّ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيْهِمْ.
ترجمه: خداوندا قرار بده در قضا و قدر حتمى من که تغییر و تبدیل نمی پذیرد این که بنویسى مرا از جملۀ حاجیان بیت الحرامت در این سال و در همۀ سالها، آنهایى که حجشان پسندیده و تلاش ایشان مورد قدردانى و گناهانشان مورد بخشش و عبادتهاى آنها قبول شده و در سفرهاشان عافیت داشتند و به عبادتهایشان رو آوردند که مال و جانهایشان و بچههایشان و هرآنچه بر آنها نعمت دادهاى محافظت گشتهاند.
اللَّهُمَّ اقْلِبْنِي مِنْ مَجْلِسِي هَذَا فِي شَهْرِي هَذَا فِي يَوْمِي هَذَا فِي سَاعَتِي هَذِهِ مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجَاباً لِي مَغْفُوراً ذَنْبِي، مُعَافًا مِنَ النَّارِ وَ مُعْتَقاً مِنْهَا عِتْقاً لَا رِقَّ بَعْدَهُ أَبَداً وَ لَا رَهْبَةَ يَا رَبَّ الْأَرْبَابِ.
ترجمه: خدایا، این مجلسم را در این ماه، در این روز، در این ساعت برایم موجب رستگارى، نجات دهنده، دعاى مستجاب، گناه بخشیده شده، معاف گشتۀ از آتش و آزادشدۀ از آن، آزادىاى که بعد از آن هرگز بندگى و نه ترسى نباشد قرار ده. اى پروردگار پروردگاران.
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ فِيمَا شِئْتَ وَ أَرَدْتَ وَ قَضَيْتَ وَ قَدَّرْتَ وَ حَتَمْتَ وَ أَنْفَذْتَ أَنْ تُطِيلَ عُمُرِي، وَ أن تُنْسِئَ فِي أَجَلِي وَ أَنْ تُقَوِّيَ ضَعْفِي وَ أَنْ تُغْنِيَ فَقْرِي، وَ أَنْ تَجْبُرَ فَاقَتِي وَ أَنْ تَرْحَمَ مَسْكَنَتِي وَ أَنْ تُعِزَّ ذُلِّي وَ أَنْ تَرْفَعَ ضَعَتِي، وَ أَنْ تُغْنِيَ عَائِلَتِي وَ أَنْ تُؤْنِسَ وَحْشَتِي وَ أَنْ تُكْثِرَ قِلَّتِي وَ أَنْ تُدِرَّ رِزْقِي فِي عَافِيَةٍ وَ يُسْرٍ وَ خَفْضٍ.
ترجمه: خدایا، از تو مىخواهم که قرار دهى در آنچه مىخواهى و اراده دارى و حکم نمودهاى و قدرت دارى و حتمى ساختهاى و نافذ نمودهاى که عمرم را دراز سازى و مرگم را به تأخیر اندازى و ناتوانىام را قوى گردانى و درویشىام را بىنیاز سازى و بیچارگىام را رفع و به درماندگی ام ترحم کنى و خوارىام را به عزت تبدیل سازى و کارهایم را بلند مرتبه نمایى و عیالم را غنى گردانى و در وحشت مونسم باشى و کمىام را زیاد سازى و اینکه روزى مرا در عافیت و آسانى و پستى دوام بخشی.
وَ أَنْ تَكْفِيَنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي فَأَعْجِزَ عَنْهَا وَ لَا إِلَى النَّاسِ فَيَرْفُضُونِي وَ أَنْ تُعَافِيَنِي فِي دِينِي وَ بَدَنِي وَ جَسَدِي وَ رُوحِي وَ وُلْدِي وَ أَهْلِي وَ أَهْلِ مَوَدَّتِي وَ إِخْوَانِي وَ جِيرَانِي مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَ الْأَمْوَاتِ وَ أَنْ تَمُنَّ عَلَيَّ بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ مَا أَبْقَيْتَنِي.
ترجمه: و اهتمام کار دنیا و آخرتم را کفایت کنى و مرا به خودم وا مگذارى که از آن عاجز شوم و به سوى مردم وانگذارى که آنها مرا برانند و مرا عافیت بخشی در دین و بدن و جسم و روح و فرزندان و خانواده و دوستان و برادران و همسایههایم از مردان و زنان مؤمن و مردان و زنان مسلمان زندههایشان و مردگانشان و بر من منت گذارى با امنیت و ایمان تا وقتى که زندهام.
فَإِنَّكَ وَلِيِّي وَ مَوْلَايَ وَ ثِقَتِي وَ رَجَائِي وَ مَعْدِنُ مَسْأَلَتِي وَ مَوْضِعُ شَكْوَايَ وَ مُنْتَهَى رَغْبَتِي، فَلَا تُخَيِّبْنِي فِي رَجَائِي يَا سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ وَ لَا تُبْطِلْ طَمَعِي وَ رَجَائِي.
ترجمه: قطعا تو دوست و آقاى من و مورد اعتماد من و امید من و منبع سؤال من و جایگاه شکایت من و انتهاى شوقم هستى، پس مرا ناامید مگردان اى آقا و اى مولاى من و طمع و امیدم به خودت را باطل مساز.
فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَدَّمْتُهُمْ إِلَيْكَ أَمَامِي وَ أَمَامَ حَاجَتِي وَ طَلِبَتِي وَ تَضَرُّعِي وَ مَسْأَلَتِي، فَاجْعَلْنِي بِهِمْ وَجِيهاً فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ فَإِنَّكَ مَنَنْتَ عَلَيَّ بِهِمْ بِمَعْرِفَتِهِمْ، فَاخْتِمْ لِي بِالسَّعَادَةِ وَ الْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ الْمَغْفِرَةِ وَ الرِّضْوَانِ وَ السَّعَادَةِ وَ الْحِفْظِ.
ترجمه: پس براستی به سوى تو روى آوردم در حالی که محمد (ص) و آل محمد (ص) را پیشاپیش خود و حاجاتم و مطالبات و تضرّع و درخواست هایم قرار دادم، مرا به واسطۀ آنها آبرومند دنیا و آخرت و از مقربین درگاهت قرار ده، آخر کارم را با سعادت و سلامت و امنیت و ایمان و آمرزش و خشنودى و سعادت و محافظت ختم به خیر گردان.
يَا اللَّهُ أَنْتَ لِكُلِّ حَاجَةٍ لَنَا فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَافِنَا وَ لَا تُسَلِّطْ عَلَيْنَا أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَ اكْفِنَا كُلَّ أَمْرٍ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَام،
ترجمه: اى خدا، همۀ حاجات ما نزد توست، پس بر محمد (ص) و آل محمد (ص) درود فرست و عافیتم ده و احدى از مخلوقاتت را که طاقتش را ندارم بر من مسلط مگردان و تمام کارهاى دنیا و آخرتم را، اى صاحب بزرگوارى و کرامت، کفایت فرما،
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَرَحَّمْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ سَلِّمْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، كَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ وَ بَارَكْتَ وَ تَرَحَّمْتَ وَ سَلَّمتَ وَ تَحَنَّنْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ.
ترجمه: بر محمد (ص) و آل محمد (ص) درود فرست و بر محمد (ص) و آل محمد (ص) رحم کن و بر محمد (ص) و آل محمد (ص) سلام بفرست چنانکه افضلترین درود و برکت و ترحم و سلام و تهنیت را بر ابراهیم و آل ابراهیم فرستادى. قطعا تو ستوده و بزرگوارى.
چهارم | کنار گذاشتن زکات فطره (فطریه)
–
پرداخت زکات فطره (فطریه) واجب موکد و از شرایط قبولی عبادات ماه رمضان و موجب حفظ انسانتا سال آینده است.لازم است وجه زکات فطره را قبل از نماز عید کنار بگذارید ولی پرداخت آن به فرد نیازمند را می توانید بعداً انجام دهید.
!
میزان فطریه برای هر نفر یک صاع (حدود سه کیلو) از گندم یا غلات دیگر یا وجه آن باید محاسبه شود وطبق شرایطی که در رساله های عملیه آمده به فقیر، پرداخت شود.
پنجم | افطار کردن پیش از نماز عید
–
مستحب است در اول صبح و پیش از نماز عید با خرما یا شیرینی رفع گرسنگی کنید و مقدار کمی از تربت امام حسین (ع) که شفای هر درد است، بخورید.
ششم | خواندن نماز عید
–
از عبادات مهم روز عید فطر، خواندن نماز عید است که باید بعد از طلوع فجر (تا ظهر) و بهتر است بعد از طلوع آفتاب و ترجیحاً در صحرا و یا در جای رو باز بخوانید.
- آماده شدن برای نماز عید: در روز عید و برای برگزاری نماز، لباس خوب و پاکیزه بپوشید و از بوی خوش و عطراستفاده کنید و برای بجا آوردن نماز به صحرا یا مکان باز در زیر آسمان بروید.
- دعای قبل از نماز عید: هنگامیکه برای نماز عید فطر آماده بیرون رفتن شدید، این دعا را بخوانید:
اللّهُمَّ مَنْ تَهَيَّأَ فِى هذَا الْيَوْمِ أَوْ تَعَبَّأَ أَوْ أَعَدَّ وَاسْتَعَدَّ لِوِفادَةٍ إِلى مَخْلُوقٍ رَجاءَ رِفْدِهِ وَنَوافِلِهِ وَفَواضِلِهِ وَعَطايَاهُ فَإِنَّ إِلَيْكَ يَا سَيِّدِى تَهْيِئَتِى وَتَعْبِئَتِى وَ إِعْدادِى وَاسْتِعْدادِى رَجاءَ رِفْدِكَ وَجَوائِزِكَ وَنَوافِلِكَ وَفَواضِلِكَ وَفَضائِلِكَ وَعَطاياكَ.
ترجمه: خدایا، هرکس در این روز آماده شد یا نیت کرد یا مهیا و مستعد شد، برای ورود به درگاه یکی از بندگانت به امید جایزهها و صلهها و بهرهها و عطاها، ولی ای آقای من آماده شدن و قصد کردن و مهیا و مستعد شدن من فقط بهسوی توست به امید جایزهها و پاداش ها و بهرهها و بخشش هایت.
وَقَدْ غَدَوْتُ إِلى عِيدٍ مِنْ أَعْيادِ أُمَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْهِ وَعَلَى آلِهِ، وَلَمْ أَفِدْ إِلَيْكَ الْيَوْمَ بِعَمَلٍ صالِحٍ أَثِقُ بِهِ قَدَّمْتُهُ، وَلَا تَوَجَّهْتُ بِمَخْلُوقٍ أَمَّلْتُهُ، وَلكِنْ أَتَيْتُكَ خاضِعاً مُقِرّاً بِذُنُوبِى وَ إِساءَتِى إِلى نَفْسِى.
ترجمه: اینک صبح کردم در عیدی از اعیاد امت پیامبرت محمّد که درود خدا بر او و خاندانش باد، درحالیکه با عمل نیکی که به آن تکیه کنم و آن را پیش آورده باشم بر تو وارد نشدم و به مخلوقی که آرزومندش باشم رو نکردم، بلکه در حال فروتنی فقط به سوی تو آمدهام و به گناه و بدی نسبت به خویشاقرار می کنم.
فَيا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ اغْفِرْ لِىَ الْعَظِيمَ مِنْ ذُنُوبِى، فَإِنَّهُ لَايَغْفِرُ الذُّنُوبَ الْعِظامَ إِلّا أَنْتَ، يَا لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين.
ترجمه: پس ای بزرگ، ای بزرگ، ای بزرگ، گناهان بزرگم را بیامرز که گناهان بزرگ را جز تو نیامرزد، ای که معبودی جز تو نیست، ای مهربانترین مهربانان.
- خواندن نماز عید: نماز عید را به صورت زیر بجا آورید، نماز عید سوره مخصوصی ندارد ولی بهتر است که در رکعت اوّل آن سوره أعلی و در رکعت دوّم سوره شمس، یا در رکعت اوّل سوره شمس و در رکعت دوّم سوره غاشیه را بخوانید.
- قبل از شروع نماز عید، به جای اذان و اقامه 3 بار بگویید: الصّلوة
- نیت: در ابتدا نیت 2 رکعتنماز عید فطر کنید.
- رکعت اول: بعد از حمد، سوره اعلی (یا هر سوره دیگر) را خوانده، سپس 5 تکبیربگویید و بعد از هر تکبیری دست به قنوت بردارید و دعای زیر را بخوانید و پس از تکبیر ششم، رکوع و دو سجده بجا بیاورید.
اللّهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرِياءِ وَالْعَظَمَةِ، وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ، وَأَهْلَ التَّقْوى وَالْمَغْفِرَةِ،
ترجمه: خدایا، ای اهل بزرگی و عظمت و ای اهل جود و قدرت مطلق و اهل گذشت و رحمت و اهل تقوا و مغفرت،
أَسْأَلُكَ بِحَقِّ ذَا الْيَوْمِ الَّذِى جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً، وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ ذُخْراً وشَرَفاً وَمَزِيداً أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ.
ترجمه: از تو درخواست میکنم به حق این روز که برای مسلمانان عید قرار دادی و برای محمّد(ص) که درود خدا بر او و خاندانش باد، ذخیره و برتری در شرافت و مزیت، این که بر محمّد(ص) و خاندان محمّد(ص) درود فرستی.
وَأَنْ تُدْخِلَنِى فِى كُلِّ خَيْرٍ أَدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُخْرِجَنِى مِنْ كُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ أجْمَعِين.
ترجمه: و مرا در هر خیری که محمّد(ص) و خاندان محمّد(ص) را وارد کردی، وارد کنی و از هر شرّی که محمّد(ص) و خاندان محمّد(ص) درود خدا بر او و خاندانش) را بیرون آوردی مرا بیرون آوری، درود تو بر او و همه خاندانش باد.
اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ خَيْرَ مَا سَأَلَكَ مِنْهُ عِبادُكَ الصَّالِحُونَ، وَأَعُوذُ بِكَ فِيهِ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُكَ الصَّالِحُون.
ترجمه: خدایا از تو می خواهم، بهترین چیزی را که بندگان نیکوکارت می خواهند و به تو پناه می آورم از آنچه که بندگان نیکوکارت به تو پناه می جویند.
- رکعت دوم: پس از سوره حمد، سوره شمس (یا هر سوره دیگر) را بخوانید، سپس 4 تکبیر بگویید و بعد از هر تکبیری دست به قنوت بردارید و همان دعا را بگویید. پس از تکبیر پنجم، رکوع و دو سجده بجا بیاورید و نماز را به پایان برسانید.
!
نماز عيد فطر در زمان حضور اماممعصوم (ع) واجب است و بايد به جماعت خوانده شود ولی در زمان غیبت امام (ع) مستحب مىباشد ولی می توان به جماعت خواند. در این صورت باید امام جماعت بعد از نماز 2 خطبه بخواند و بین دو خطبه اندکی بنشیندو بهتر است که در خطبه، در ضمن پند واندرز و بیان مسائل سیاسی و اجتماعی، احکام زکات فطره را بیان کند.
- اعمال بعد از نماز: پس از سلام بهتر است تسبیحات حضرت زهرا (س) و دعای چهل و ششم صحیفه کامله سجادیه (دعاهای بسیاری وارد شده که شاید بهترین آن این دعا باشد) را بجا آورید.
دعای چهل و ششم صحیفه کامله سجادیه
- يَا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لَا يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ، وَ يَا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لَا تَقْبَلُهُ الْبِلَادُ، وَ يَا مَنْ لَا يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ، وَ يَا مَنْ لَا يُخَيِّبُ الْمُلِحِّينَ عَلَيْهِ، وَ يَا مَنْ لَا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّةِ عَلَيْهِ، وَ يَا مَنْ يَجْتَبِي صَغِيرَ مَا يُتْحَفُ بِهِ، وَ يَشْكُرُ يَسِيرَ مَا يُعْمَلُ لَهُ،
ترجمه: ای آنکه رحم میکند به کسی که بندگان به او رحم نمیکنند، و ای آنکه میپذیرد کسی را که کشورها او را نمیپذیرند،و ای آنکه حاجت داران درگاهش را، کوچک نمیشمرد، و ای آنکه اصرارکنندگان به درگاهش را ناامید نمیکند، و ای آنکه دست ردّ به سینۀ توقع داران خود نمیزند، و ای آنکه ارمغان و هدیۀ کوچک را میپذیرد و اندک کاری که برایش انجام میگیرد، مزد زیاد میدهد،
- وَ يَا مَنْ يَشْكُرُ عَلَى الْقَلِيلِ وَ يُجَازِي بِالْجَلِيلِ، وَ يَا مَنْ يَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ، وَ يَا مَنْ يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ مَنْ أَدْبَرَ عَنْهُ، وَ يَا مَنْ لَا يُغَيِّرُ النِّعْمَةَ، وَ لَا يُبَادِرُ بِالنَّقِمَةِ، وَ يَا مَنْ يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتَّى يُنْمِيَهَا، وَ يَتَجَاوَزُ عَنِ السَّيِّئَةِ حَتَّى يُعَفِّيَهَا،
ترجمه: و ای آنکه عمل کم را قدرشناسی میکند و پاداش بزرگ میدهد، و ای آنکه هر که به او نزدیک شود، به او نزدیک میشود، و ای آنکه هر که را از او روی گردانده، به سوی خود میخواند، و ای آنکه نعمت را تغییر نمیدهد و به انتقام شتاب نمیکند، و ای آنکه نیکی را به بار مینشاند تا آن را بیفزاید و از کار بد میگذرد تا آن را محو و نابود کند،
- انْصَرَفَتِ الآْمَالُ دُونَ مَدَى كَرَمِكَ بِالْحَاجَاتِ، وَ امْتَلَأَتْ بِفَيْضِ جُودِكَ أَوْعِيَةُ الطَّلِبَاتِ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفَاتُ، فَلَكَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ كُلِّ عَالٍ، وَ الْجَلَالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلَالٍ.
ترجمه: آرزوها پیش از رسیدن به انتهای کرمت، حاجت روا برگشتند و ظرفهای طلب به فیض بخشش تو لبریز شدند و اوصاف پیش از رسیدن به وصفت، از هم گسیختند. برتری در بالاترین مرتبهاش که ورای هر برتری است مخصوص توست و بزرگی و عظمت که فراتر از هر بزرگی و عظمت است، ویژۀ توست.
- كُلُّ جَلِيلٍ عِنْدَكَ صَغِيرٌ، وَ كُلُّ شَرِيفٍ فِي جَنْبِ شَرَفِكَ حَقِيرٌ، خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِ لَّا لَكَ، وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلَّا بِكَ، وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلَّا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ.
ترجمه: هر بزرگی نزد تو کوچک و هر شریفی در کنار شرفت حقیر است. آنان که به سوی غیر تو کوچ کردند، ناامید شدند؛ و آنان که جز تو را خواستند، زیان دیدند و آنان که به درگاه غیر تو فرود آمدند، تباه شدند و نعمت خواهان جز آنان که از فضل و احسان تو نعمت خواستند، دچار تهیدستی و قحطی شدند.
- بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ، وَ جُودُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ، وَ إِغَاثَتُكَ قَرِيبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغِيثِينَ، لَا يَخِيبُ مِنْكَ الآْمِلُونَ، وَ لَا يَيْأَسُ مِنْ عَطَائِكَ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ لَا يَشْقَى بِنَقِمَتِكَ الْمُسْتَغْفِرُونَ.
ترجمه: در رحمتت به روی علاقهمندان باز و جود و سخایت برای گدایان رایگان و فریاد رسیات به داد خواهان نزدیک است. امیدواران از تو نا امید نمیشوند و درخواستکنندگان از عطایت مأیوس نمیگردند و آمرزش خواهان به کیفرت، بدبخت نمیشوند.
- رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ، وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ، عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ، وَ سُنَّتُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ، وَ صَدَّهُمْ إِمْهَالُكَ عَنِ النُّزُوع.
ترجمه: روزیات برای گنهکاران گشاده است و بردباریات رویاروی کسی است که با تو مخالفت ورزید. عادتت احسان به بدکاران و راه و روشت مهلت به متجاوزان است تا جایی که مدارایت، آنان را فریفت و از بازگشت به درگاهت بازداشت. و مهلت دادنت، ایشان را از خودداری از گناه، مانع شد.
- وَ إِنَّمَا تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفِيؤُوا إِلَى أَمْرِكَ، وَ أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوَامِ مُلْكِكَ، فَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا، وَ مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاوَةِ خَذَلْتَهُ لَهَا. كُلُّهُمْ صَائِرُونَ، إِلَى حُكْمِكَ، وَ اُمُورُهُمْ آئِلَةٌ إِلَى أَمْرِكَ، لَمْ يَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُكَ، وَ لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُكَ.
ترجمه: جز این نیست که آنان را فرصت دادی، به خاطر اینکه به فرمانت بازگردند، و از آن جهت مهلتشان دادی که به دوام فرمانروایی خود مطمئن بودی، پس آنکه نیکبخت بود، فرجام کارش را به نیکبختی ختم کردی، و آنکه اهل بدبختی بود، به بدبختیاش واگذاشتی.
همۀ اینان، چه سعادتمندان و چه شقاوتمندان به حکم و حکومت تو باز میگردند و کارشان منتهی به فرمان تو میشود. طولانی شدن زمان زندگی گنهکاران، قدرت پادشاهیات را سست نمیکند، و شتاب نورزیدن در عقوبت و بازپرسی آنان، برهان و دلیلت را باطل نمیسازد.
- حُجَّتُكَ قَائِمَةٌ لَا تُدْحَضُ، وَ سُلْطَانُكَ ثَابِتٌ لَا يَزُولُ، فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ، وَ الْخَيْبَةُ الْخَاذِلَةُ لِمَنْ خَابَ مِنْكَ، وَ الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ.
ترجمه: حجّتت استوار و پابرجاست و باطل نگردد، و پادشاهیات ثابت و همیشگی است و از بین نمیرود؛ پس عذاب پایدار برای کسی است که از تو روی برتافت و نومیدی ذلّت بار برای کسی که از تو ناامید شد و بدترین تیره بختی برای کسی که به رحمت و کرم تو مغرور گشت.
- مَا أَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِي عَذَابِكَ، وَ مَا أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِي عِقَابِكَ، وَ مَا أَبْعَدَ غَايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ، وَ مَا أَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ الْمخْرَجِ عَدْلًا مِنْ قَضَائِكَ لَا تَجُورُ فِيهِ، وَ إِنْصَافاً مِنْ حُكْمِكَ لَا تَحِيفُ عَلَيْهِ.
ترجمه: چه بسیار دگرگونیهایی که در عذابت برای او هست و چه بسیار زمان طولانی و درازی که در عرصۀ کیفرتو سرگشته است، و چه بسیار فرج و گشایش از چنین انسانی دور است و چه بسیار از آسان رها شدن از دوزخ،، ناامید است. این مجازاتها، بر اساس عدالت در داوری توست که در آن ستم نمیکنی، و از انصاف در فرمان توست که بیعدالتی در آن روا نمیداری.
- قَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ، وَ أَبْلَيْتَ الْأَعْذَارَ، وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِيدِ، وَ تَلَطَّفْتَ فِي التَّرْغِيبِ، وَ ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ، وَ أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ، وَ أَخَّرْتَ وَ أَنْتَ مُسْتَطِيعٌ لِلمُعَاجَلَةِ، وَ تَأَنَّيْتَ وَ أَنْتَ مَلِيءٌ بِالْمُبَادَرَةِ.
ترجمه: همانا حجّتهایت را برای بیداری مردم، پیدرپی آوردی و دلیل و عذرت را به سوی آنان فرستادی و تهدیدت را یادآور شدی و در ترغیب بندگان به ایمان و عمل، لطف و مدارا را به کار گرفتی، و برای بیداری آنان، مثلها زدی، و مهلت به مردم را طولانی کردی. کیفر را به تأخیر انداختی، در حالی که بر شتابِ به عذاب توانا بودی، و فرصت دادی در صورتی که بر عجله قدرت داشتی.
- لَمْ تَكُنْ أَنَاتُكَ عَجْزاً، وَ لَا إِمْهَالُكَ وَهْناً، وَ لَا إِمْسَاكُكَ غَفْلَةً، وَ لَا انْتِظَارُكَ مُدَارَاةً، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ أَبْلَغَ، وَ كَرَمُكَ أَكْمَلَ، وَ إِحْسَانُكَ أَوْفَى، وَ نِعْمَتُكَ أَتَمَّ، كُلُّ ذَلِكَ كَانَ وَ لَمْ تَزَلْ، وَ هُوَ كَائِنٌ وَ لَا تَزَالُ.
ترجمه: مدارایت از روی ناتوانی و مهلت دادنت از باب سستی و خودداریات به خاطر غفلت و به تأخیر انداختنت از روی مدارا و سازش نبود؛ بلکه برای این بوده که حجّتت رساتر و بزرگواریات کاملتر و احسانت فراگیرتر و نعمتت تمامتر باشد. تمام اینها بود و هست و میباشد و خواهد بود.
- حُجَّتُكَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِكُلِّهَا، وَ مَجْدُكَ أَرْفَعُ مِنْ أَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ، وَ نِعْمَتُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا، وَ إِحْسَانُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُشْكَرَ عَلَى أَقَلِّهِ. وَ قَدْ قَصَّرَ بِيَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْمِيدِكَ، وَ فَهَّهَنِيَ الْإِمْسَاكُ عَنْ تَمْجِيدِكَ، وَ قُصَارَايَ الْإِقْرَارُ بِالْحُسُورِ، لَا رَغْبَةً يَا إِلَهِي بَلْ عَجْزاً.
ترجمه: حجّتت برتر از آن است که بتوان همۀ آن را وصف کرد و بزرگیات بالاتر از آن است که بتوان به ژرفای آن رسید و نعمتت بیش از آن است که به حساب درآید و احسانت بیش از آن است که کمترینش مورد سپاس قرار گیرد.اکنون، نبودن زبان سخن، مرا از سپاسگزاریات ناتوان ساخته و خودداری از بزرگداشتت، مرا درمانده و ناتوان کرده و نهایت تواناییم این است که به درماندگی از سپاست اقرار کنم. ای خدای من، این درماندگیِ از سپاس، نه از بیرغبتی، بلکه از ناتوانی من است.
- فَهَا أَنَا ذَا أَؤُمُّكَ بِالْوِفَادَةِ، وَ أَسْأَلُكَ حُسْنَ الرِّفَادَةِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اسْمَعْ نَجْوَايَ، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي، وَ لَا تَخْتِمْ يَوْمِي بِخَيْبَتِي، وَ لَا تَجْبَهْنِي بِالرَّدِّ فِي مَسْأَلَتِي، وَ أَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفِي، وَ تُرِيدُ مُنْقَلَبِي، إِنَّكَ غَيْرُ ضَائِقٍ بِمَا تُرِيدُ، وَ لَا عَاجِزٍ عَمَّا تُسْأَلُ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
ترجمه: اینک منم که قصد درگاه تو را میکنم و از حضرتت کمک و پذیرایی نیک می خواهم، پس بر محمّد (ص) و آل محمّد (ص) درود فرست و نحوایم را بشنو و دعایم را مستجاب کن و روزم را به نومیدی ختم مکن و نسبت به گداییام، دست ردّ به سینهام نزن و رفتنم را از نزدت و بازگشتم را به سویت، گرامی دار، زیرا هر چه را اراده کنی، از انجامش دچار سختی نمیشوی، و در برآوردن آنچه از تو خواسته شود، ناتوان نمیباشی، و تو بر هر کاری توانایی و توان و نیرویی نیست، جز به خدای بلندمرتبۀ بزرگ.
هفتم | زیارت حضرت سید الشهداء
–
از بهترین اعمالی که می توانید در روز عید فطر انجام دهید، زیارت امام حسین(ع) است و چنانچه زیارت از نزدیک میسر نیست، می توانید از راه دور امام(ع) را زیارت کنید.
هشتم | خواندن دعای ندبه
–
در ادامه باید دعای ندبه را به صورت زیر خوانده و سپس اعمال آن را بجا آورید:
- بعد از دعا به سجده بروید و بگویید:
أَعُوذُ بِكَ مِنْ نارٍ حَرُّها لَايُطْفَأ، وَجَدِيدُها لَايَبْلى، وَعَطْشانُها لَايُرْوى.
ترجمه: به تو پناه می برم از آتشی که حرارت آن خاموش نمیشود و تازگی آن به کهنه نمیگردد و تشنهاش سیراب نمیشود.
- سپس گونه راست را بر زمینبگذارید و بگویید:
إِلهِي لَاتُقَلِّبْ وَجْهِي فِي النَّارِ بَعْدَ سُجُودِي وَتَعْفِيرِي لَكَ بِغَيْرِ مَنٍّ مِنِّي عَلَيْكَ بَلْ لَكَ الْمَنُّ عَلَيَّ.
ترجمه: خدایا، رخسارم را پس از سجده و بر خاک ساییدن برای تو، در آتش زیرورو مکن که من در این کار بر تو منّت ندارم، بلکه فقط تو را بر من منّت است.
- سپس گونه چپ را بر زمین بگذارید و بگویید:
ارْحَمْ مَنْ أَساءَ وَاقْتَرَفَ وَاسْتَكانَ وَاعْتَرَف
ترجمه: رحم کن بر کسی که کار زشت کرده و مرتکب گناه شده و درمانده گشته و اقرار نموده است.
- دوباره به حال سجده برگردید و بگویید:
إِنْ كُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ، عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ يَا كَرِيمُ.
ترجمه: اگر من بنده بدی بودم، تو پروردگار خوبی هستی، گناه بندهات بزرگ شده، پس پسندیده است گذشت از جانب تو، ای بزرگوار.
- سپس 100 مرتبه بگویید: الْعَفْوَ الْعَفْوَ
ترجمه: ببخش، ببخش
نکات کلیدی
- زکات فطره، واجب مؤکد و شرط قبولی روزه ماه رمضان و سبب حفظ انسان تا سال آینده است وباید آن را پیش از نماز عید، کنار گذاشت.
- میزان فطریه برای هر نفر یک صاع (حدود سه کیلو) از گندم یا غلات دیگر یا وجه آن باید محاسبه شود وطبق شرایطی که در رساله های عملیه آمده به فقیر، پرداخت شود.
- مستحب است نماز عید زیر آسمان در جای رو باز خوانده شود.
- نماز عيد فطر در زمان حضور اماممعصوم (ع) واجب است و بايد به جماعت خوانده شود ولی در زمان غیبت امام (ع) مستحب مىباشد ولی می توان به جماعت خواند.
- نماز عید سوره مخصوصی ندارد ولی بهتر است که در رکعت اوّل آن سوره أعلی و در رکعت دوّم سوره شمس، یا در رکعت اوّل سوره شمس و در رکعت دوّم سوره غاشیه را بخوانید.
- تسبیحات حضرت زهرا (س) شامل:
- 34 مرتبه الله اکبر
- 33 مرتبه الحمدلله
- 33 سبحان الله
لغات و اصطلاحات
- عيد: بازگشت
- فطر: سرشت، گشودن
- عید فطر: عید بازگشت به فطرت
- صاع: واحد وزن (حدود سه کیلو)
منابع و ارجاعات
- کلیات مفاتیح الجنان، ترجمه شیخ حسین انصاریان
- کلیات مفاتیح الجنان، ترجمه مرحوم مهدی الهی قمشه ای
- صحیفه سجادیه، ترجمه سید صدر الدین بلاغی
- سایت ویکی شیعه
- وبسایت های محتوایی حوزه اعتقادی و عبادی