1

مقدمه

نماز غفیله، دو رکعت نماز مستحبّی است که اوّل غروب (بین نماز مغرب و عشا) خوانده می شود. واژه غُفَیله از ریشه غفلت گرفته شده و این نماز را غفیله می نامند چون اوّل غروب كه اقامه می شود ساعت غفلت است و در این ساعت، شیطان سعى می كند افراد را از یاد و عبادات خدا غافل کند. با توجّه به ذکر یونسیهکه در این نماز خوانده می شود شاید یکی از دلایل توصیه موکّد پیامبر اکرم (ص) به اقامه نماز غفیله این است که همانطور که حضرت یونس (ع)، در یک لحظه غفلت نموده و در شکم ماهی گرفتار شد و پس از انابه به درگاه خدای سبحان نجات پیدا کرد ما هم با خواندن این نماز عوارض و تبعات غفلت های کوچک و بزرگ خود را از بین ببریم. در خصوص فضایل نماز غفیله، امام صادق (ع) از پیامبر خدا (ص) نقل فرمود: در ساعت غفلت، نماز نافله بخوانید هر چند که دو رکعت نماز ساده باشد؛ زیرا آن دو رکعت، بهشت را به دنبال آورد. عرض شد: اى پیامبر خدا ساعت غفلت کدام است؟ فرمود: بین مغرب و عشاء. همانطور که عنوان شد، وقت نماز غفیله بعد از نماز مغرب است تا هنگامی که سرخی خورشید از سمت مغرب کاملاً ناپدید شود، یعنی حدوداً تا یک ساعت و نیم بعد از مغرب. اگر بعد از این زمان بخوانیم باید به قصد رجا و به امید ثواب باشد. در ادامه لازم به ذکر است همانطور که می دانید در دین مبین اسلام نماز دارای دو نوع زیر است:

اول- نمازهای واجب: شامل نمازهای یومیه و روزانه (نماز صبح، نماز ظهر، نماز عصر، نماز مغرب و نماز عشاء)، نماز میت، نماز آیات، نماز قضای پدر و مادر، نماز نذر، اجاره و عهد و در نهایتنماز طواف می شود.

دوم- نماز های مستحب: نمازهای مستحب شامل نافله‌های روزانه (نافله صبح، نافله ظهر، نافله عصر، نافله مغرب، نافله عشاء و نافله شب)، نمازهای در وقت مشخص (نماز شب، نماز غفیله نمازهای به نام چهارده معصوم (نماز امام زمان (عج))، نمازهای به نام یاران پیامبر و ائمه (نماز جعفر طیار)، نمازهای در مورد زمانی خاص (مانند نماز اول ماه، نماز عیدین (نمازعید قربان و نماز عید فطر)، نماز عید غدیر)، نمازهایی که برای مکان خاص تشریع شده است (مانند نماز در مسجد جمکران، نماز تحیت مسجد)، نمازهای مخصوص برای حل مشکلات روحی و مادی و برآورده شدن حاجت‌ها (مانند نماز برای زیاد شدن رزق، نماز توبه، نماز شکر). شایان ذکر است انسان براى نماز و انجام اکثر اعمال عبادی لازم است علاوه بر پاكى از نجاست‏ها، دارای طهارت از حَدَث اصغر ( هر چه كه موجب فقط وضو شود) و حَدَث اكبر (هر چه كه موجب غسل شود) باشد و وضوگرفتن، تیمم کردن (در صورت ایجاد شرایط)، گرفتن وضوی جبیره و غسل کردن از اعمال خاص جهت طهارت و آمادگی در این رابطه است. در این مقاله، مراحل اصلی و نکات کلیدی نماز غفیله ارائه می شود.

مراحل اصلی

اول | گرفتن وضو

وضو گرفتن

در ابتدا همانند اکثریت نمازهای واجب و مستحب، لازم است وضو گرفته، غسل نموده و یا تیمم نمایید. برای آشنایی دقیقا با مراحل و احکام وضو گرفتن، انجام غسل یا تیمم کردن، به صفحه مربوطه در سایت مراجعه نمایید.


!
شستن صورت و دست ها در وضو باید از بالا به پایین انجام شود، یعنی هنگام شستن صورت آب را از بالای صورت می ریزیم و از بالا به پایین دست می کشیم و نه از پایین به بالا که موجب باطل شدن وضو می شود، هنگام شستن دست ها هم آب را از کمی بالاتر از آرنج میریزیم و تا سر انگشتان دست می کشیم.


!
لازم نیست مسح سر بر پوست سر کشیده شود و اگر بر قسمت انتهایی موها هم کشیده شود درست است، اما اگر مو به قدری بلند است که بر صورت ریخته می شود یا موی قسمتی از سر در قسمت دیگر سر قرار می گیرد مانند اکثر خانوم ها، باید برای مسح سر فرق باز کند و مسح را بر آن قسمت بکشد.


!
هنگام مسح سر و پا، مواضع مسح باید خشک باشند، ولی اگر رطوبتشان به قدری باشد که رطوبت دست بر آن غلبه کند اشکال ندارد.

دوم | خواندن دو رکعت نماز غفیله

خواندن نماز غفیله

در ادامه برای خواندن نماز غفیله روال زیر را به جا می آوریم:

  • نیت: ابتدا نیّت ۲ رکعت نماز غفیله کرده و تکبیر می گوییم.
  • رکعت اول: در رکعت اوّل بعد از تلاوت سوره حمد، دعای زیر را می خوانیم و پس از آن رکوع و دو سجده به جا می آوریم:

وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ اَنْ لَا اِلَهَ اِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ اِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ. فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذَلکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ (و ذاالنّون (یونس‌) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت، چنین می‌پنداشت که ما براو سخت نخواهیم گرفت (امّا وقتی در کام نهنگ فرو رفت) در آن تاریکی ها صدا زد: جز تو معبودی نیست، منزّهی تو، بدرستی که من از ستمکاران بودم. ما دعای او را اجابت کردیم و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم و این گونه مؤمنان را نجات می‌دهیم)

  • رکعت دوم: در رکعت دوم بعد از سوره حمد، دعای زیر را خوانده و در نهایت رکوع و دو سجده به جا می آوریم:

وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ وَ یَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَ الْبَحرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ اِلَّا یَعْلَمُهَا وَ لَا حَبَّةٍ فِی ظُلُمَاتِ الْاَرْضِ وَ لَا رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ اِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ (کلیدهای گشایش غیبی تنها نزد اوست و جز او، کسی آنها را نمی‌داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می‌داند؛ هیچ برگی نمی‌افتد، مگر اینکه از آن آگاه است و هیچ دانه ای در تاریکی های زمین و هیچ تر و خشکی وجود ندارد، مگراینکه در کتاب روشن علم الهی ثبت است)

  • قنوت: دست ها را برای قنوت در مقابل صورت می گیریم و دعای زیر را می خوانیم:

اَللّهُمَّ اِنِّی اَسأَلُک َ بِمَفاتِح ِ الغَیب ِ الَّتِی لا یَعلَمُهَا اِلَّا اَنتَ اَن تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَن تَفعَلَ بِی کَذا وَ کَذا (اى خدا از تو می خواهم به حق اسرار پنهانى که جز تو کسى به آنها آگاه نیست که درود فرستی بر محمّد (ص) و آل محمّد (ص) و حاجت هاى من را (چنین و چنان) بر آورى) که به جاى کذا و کذا، باید حاجات خود را ذکر کنید.

سپس می گوییم: اَللّهُمَّ اَنتَ وَلِیُّ نِعمَتِی وَ القادِرُ عَلَی طَلِبَتِی تَعلَم ُ حاجَتِی فَاَساَلُک َ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیه ِ وَ عَلَیهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَیتَهَا لِی (خدایا تو ولى نعمت من هستى و قادر بر انجام حاجات من، تو حاجتم را مى ‏دانى. پس از تو می خواهم که قسم به حق محمّد (ص) و آل محمّد (ص) که درود بر ایشان باد، حاجتم را برآورى)

لغات و اصطلاحات

  • قصد و نیت رجاء: منظور از قصد و نیت رجاء، انجام عمل به اميد مطلوب بودن يا درک ثواب است.

منابع و ارجاعات

 

نظرات کاربران

1 دیدگاه در “مراحل و نکات خواندن نماز غفیله

  1. سعادتی گفت:

    واقعاً نماز غفیله هم روح رو تلطیف می کنه و هم گره گشای مشکلاته.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دو + 19 =