مقدمه
بیماری کولیت زخمی (اولسروز) همچون رفلاکس معده، هموروئید، کرم روده، یبوست، نفخ و … یک بیماری (ناخوشی) است. در این بیماری در روده بزرگ زخم هايي به وجود مي آيد و بيمار دچار اسهال خوني مي شود. در نواحی زخمی ملتهب، ممکن است آبسه هايی در بافت ديواره داخلی روده بزرگ پديد بیاید. از انواع بیماری کولیت زخمی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- کولیت اولسراتیو: به التهاب مزمن روده بزرگ، کولیت اولسراتیو میگ ویند که شایع ترین نوع کولیت روده محسوب می شود. التهاب و بیماری در کولیت اولسراتیو از راست روده شروع شده و کم کم گسترش پیدا می کند.
- کولیت لنفوسیتی: یک دلیل برای اسهال مزمن است. این یک زیر مجموعه از کولیت میکروسکوپی است که از طریق اسهال مزمن، آبدار، غیر خونی و یافته های طبیعی آندوسکوپیک و رادیولوژیک تشخیص داده می شود. دلیل این اختلال ناشناخته است.
- کولیت کلاژن: در کولیت کلاژنی، لایه ضخیمی از کلاژن که نوعی پروتئین همبند است، در بافت روده بزرگ تشکیل می شود. علائم ممکن است ناپدید شده و برگردند.
- کولیت میکروسکوپی: کولیت میکروسکوپیک التهاب روده بزرگ (کولون) است که باعث اسهال آبکی و مداوم میشود. اسم این بیماری از این واقعیت گرفته میئشود که برای تشخیص آن باید در زیر میکروسکوپ بررسی شود. زیرا ممکن است این بافت با روش سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر نرمال به نظر برسد.
- کولیت فولمینانت: باعث توقف موقت انقباضات طبیعی دیوارهی روده میشود.
- کولیت کرون: خونریزی مقعدی بیماری های اطراف مقعد مانند فیستول، آبسه، زخم ها، ضایعات پوستی و درد مفاصل در این نوع از بیماری بسیار شایع تر است.
- کولیت عفونی: کولیت عفونی یک بیماری مسری است که در اثر عفونت در کولون یا روده بزرگ ایجاد می شود. این وضعیت می تواند از یک ویروس مانند نوروویروس، یک باکتری مانند سالمونلا یا یک انگل و معمولاً از غذا یا آب آلوده ناشی می شود.
- کولیت شیمیایی
- کولیت تهاجمی
از دیدگاه طب سنتی، علت اولیه کولیت، اضافه شدن مزاج منفعله ای خشکی به روده است، یعنی روده با خشکی مواجه می شود. هر چند در بعضی بیماران ممکن است این مزاج منفعله ای خشکی ناشی از سودا باشد ولی در اکثر موارد ناشی از صفرا ست. پاسخ بدن نسبت به این خشکی روده، ایجاد رطوبت و تولید بلغم است. پس همزمان هم خشکی داریم هم بلغم! از دیدگاه طب سنتی غلبه ی دو خلط یا دو مزاج که تقریباً ضد همدیگر هستند یعنی صفرا و بلغم عامل بیماری کولیت می باشد. شما می توانید برای آشنایی کامل با این بیماری، مطلب جامع بیماری کولیت زخمی چیست را مطالعه نمایید. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی نسبت به درمان خانگی، فوری و یا سنتی بیماری کولیت زخمی (اولسروز) پیدا نمایید.
مراحل اصلی
اول | درمان خوراکی کولیت زخمی
توصیه و درمان فوری خوراکی برای کولیت زخمی (اولسروز) عبارت است از:
- خوردن کهلیوتی: نوعی آویشن است که باید 10-5 گرم از آن را در یک لیوان 250 سی سی آب جوش به مدت 20 دقیقه دم کنید سپس پس از صاف کردن، با نبات، شیرین کنید و بنوشید همچنین این عمل را 3 روز و روزی 3 بار تکرار کنید (در این 3 روز غذا، کته ماست، گوشت آب پز، عسل و صبحانه، نان برشته و تخم مرغ عسلی میل کنید و سبزیجات و میوه جات سفت میل نکنید).
- خوردن گیاه شوید: سه قاشق غذا خوری شوید را با دو لیوان آب بجوشانید، تا اینکه فقط یک لیوان آب باقی بماند. سپس ترکیب را صاف کرده و همراه با عسل میل کنید (مصرف روزی یک تا پنج بار این دمنوش همراه با خاکشیر و بارهنگ برای رفع حالت تهوع، دل پیچه و اسهال معجزه می کند).
- خوردن عسل سیاه: عسل سیاه برای درمان نفخ و از بین بردن مشکلات روده استفاده می شود. روزانه یک قاشق غذاخوری عسل سیاه را می توانید با معده خالی بخورید تا از مشکلات روده خلاص شوید،
- مصرف بارهنگ: یک لیوان گلاب به همراه یک قاشق مربا خوری تخم بارهنگ داخل ظرفی ریخته، پس از جوش آمدن، ده دقیقه ملایم بجوشد. بعد از ولرم شدن با کمی عسل شب ها موقع خواب میل شود. طول درمان بسته به نوع بیماری 40 الی 120 روز می باشد.
- خوردن کندر: این ماده واکنش های شیمیایی رخ داده در در اثر التهاب را خنثی کرده و سبب تسکین درد می شود. عوامل غیر استروئیدی و ضد التهابی کندر سبب تسریع در درمان نیز خواهد شد.
- مصرف زرد چوبه: کورکومین موجود در ریشه این گیاه نوع یاز آنتی اکسیدان هاست که با خاصیت ضد التهابی عاملی برای درمان و حتی رفع کولیت نیز می باشد. مصرف روزانه یک فنجان از دمنوش این گیاه بسیار موثر می باشد.
- خوردن دمنوش زنجبیل: این ادویه ساقه ریزوم گیاه زنجبیل نامیده می شود. سرشار از پلی فنول هایی مانند جینجرول، شوگائول و زینگرون است که همگی دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی هستند. افرادی که مکمل زنجبیل را به مدت 12 هفته مصرف کردند علائم شدید تری نداشتند و کیفیت زندگی بهتری داشتند (این لزوما به این معنا نیست که چای زنجبیل برای کولیت اولسروز مفید است، اما این یک نشانه امیدوار کننده است).
- خوردن قاصدک: این دارو درمان خوبی برای همه اختلالات گوارشی از جمله کولیت اولسراتیو است؛ قاصدک را با روغن زیتون پخته و خورده یا برگ های تازه آن را با افزودن آن به سالاد های مختلف مصرف کنید.
- خوردن دانه رازیانه: رازیانه یکی از مهم ترین اقلام غذایی است که در لیست بهترین درمان برای روده بزرگ و نفخ قرار می گیرد و همچنین برای از بین بردن گاز مفید است؛ بنابراین سبب احساس راحتی بیشتری می شود.
- مصرف آلوئه ورا: مصرف ژل بدست آمده از این گیاه پر فایده، روزانه 5 بار از بروز علائم و درد این بیماری جلوگیری می کند. نوشیدن آب آلوئه ورا نیز خواص ضد التهابی داشته و آرامش زیادی را به وجود می آورد،
- مصرف نعنا: یکی از فواید نعنا توانایی آن در درمان روده بزرگ است و بنابراین در لیست درمان های گیاهی روده بزرگ طبقه بندی می شود. می توانید برگ نعنا را به همراه سالاد به شکل تازه بخورید، یا می توانید چای نعناع تهیه کنید که هر دو در درمان روده بزرگ مفید هستند.
- نوشیدن آب علف گندم: مصرف روزانه 4 قاشق چای خوری و افزایش آن سبب مبارزه با بیماری به صورت قوی خواهد شد (این نوشیدنی بیماری را بهبود نمی بخشد اما درد و رنج حاصل از این بیماری را کاهش می دهد).
- مصرف روغن شاهدانه: انواع اسید چرب غنی در این دانه که شامل انواع امگا می باشد، به کاهش التهاب و بهبود کارکرد سیستم ایمنی بدن کمک می کند. مصرف روزانه یک قاشق و افزایش تدریجی سبب تاثیرگذاری این روغن بر بیماری می شود.
- نوشیدن دمنوش انیسون: این ماده دارای خواص آرام بخشی است و بنابراین یکی از بهترین گیاهان برای درمان سندرم روده تحریک پذیر است. یک قاشق غذاخوری دانه های انیسون را در آب ولرم یا پودر آن را به دو فنجان آب جوش اضافه کنید و بنوشید تا از مزایای آن استفاده کنید،
- نوشیدن چایی سبز: چای تهیه شده از برگ های تخمیر نشده دارای پلی فنول است که می تواند سطح مواد شیمیایی مانند فاکتور نکروز تومور و اینترلوکین ها را که باعث التهاب در روده می شوند، کاهش دهد. این ها همان مواد شیمیایی هستند که توسط دارو های بیولوژیکی برای درمان کولیت زخمی مصرف شده اند.
- خوردن چایی بابونه: بابونه معده را تسکین می دهد، سبب از بین رفتن نفخ می شود و ماهیچه های روده را شل می کند تا گرفتگی عضلات را برای اکثر افراد تسکین دهد. با اضافه کردن 15 گرم از دمنوش گل بابونه به آب جوش و مصرف روزانه سبب تسکین روده خود شوید.
دوم | درمان موضعی و فشاری کولیت زخمی
درمان موضعی کولیت زخمی عبارت است از:
- آجر درمانی: آجر آب ندیده را روی آتش، داغ کنید و سپس یک دستمال روی آن بگذارید و یک ربع تا نیم ساعت بر روی آن بنشینید.
- استفاده اترولیزوماب: اترولیزوماب یک داروی بیولوژیک است. این دارو با استفاده از یک سرنگ یا به زیر پوست یا به داخل ورید تزریق میشود؛ این دارو، سیستم ایمنی را سرکوب می کند و باعث کاهش التهاب همراه با کولیت اولسراتیو می شود.
- مصرف بره موم: بره موم در رفع عفونت های داخلی، درمان قارچ و عفونت تبحر داره. همچنین سوزش، خارش و کاهش اثرات درد از جمله خواص بره موم برای کولیت روده به شمار میرود؛ همچنین میزان مجاز استفاده از بره موم یک قاشق چای خوری در طول روز هست. بره موم رو میتونین به صورت پودری، قرص یا کپسول مصرف کنید.
سوم | مراجعه به پزشک در درمان کولیت زخمی
در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مراجعه نمایید:
- چنانچه دفعات اجابت مزاج يا خونريزی زياد دارید،
- چنانچه دچار زردی چشم ها و پوست و تیره شدن ادرار شدید،
- اگر دچار تب و لرز شدید.
نکات کلیدی
پرهیزات مرتبط با کولیت زخمی (اولسروز) عبارت است از:
- نخوردن انواع بستنی و شیرینی
- نخوردن سبزیجات خام، انواع آجیل و غلات
- عدم مصرف لبنیات (مانند پنیرهای خامهای، پنیر نرم)
- عدم مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین
- نخوردن غذاهای پرادویه
- عدم مصرف الکل
لغات و اصطلاحات
لغات و اصطلاحات مهم در زمینه کولیت زخمی (اولسروز) عبارت است از:
- کورکومین: کورکومین یا دی فرولوئیل متان جزء فعال ادویه زردچوبه است و دارای خواص ضد التهابی می باشد. کورکومین یک آنتی اکسیدان قوی است.
منابع و ارجاعات
- کتاب درمان ساده بیماری های شایع- با رویکرد طب ایرانی: گروه مولفین
- کتاب مزاج شناسی (به همراه نسخه های استاد خیراندیش)
- ویکی پدیا