درمان خانگی، فوری (سریع) و سنتی نفخ شکم

بیماری نفخ همچون زخم معده، کولیت اولسرو، پولیپ روده و معده، یبوست، اسهال و … یک بیماری (ناخوشی) است. نفخ به احساس پری، سنگینی و متورم شدن شکم گفته می شود. از علل اصلی ایجاد نفخ شکم می توان به مواردی همچون، خوردن غذا های نفاخ (خوردن زیاد کربوهیدرات‌ ها، سبزیجات، میوه‌ ها، حبوبات، محصولات لبنی دارای لاکتوز، غذا های سبوس دار، آب ‌نبات ‌های بدون شکر، آدامس ‌ها، شیرین‌ کننده ‌های مصنوعی و نوشیدنی ‌های گازدار و …)، خوردن سریع غذا، ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر، ابتلا به انسداد روده و یا عفونت روده، ابتلا به کولیت اولسراتیو، ابتلا به دیابت، ابتلا به فتق، بی ‌اشتهایی عصبی، ابتلا به پانکراتیت خودایمنی، بیماری سلیاک، برخی سرطان ها و در نهایت ابتلا به گاستروپارزی اشاره کرد. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی نسبت به درمان خانگی، فوری و یا سنتی بیماری نفخ پیدا نمایید.

اول  |  درمان خوراکی نفخ

توصیه و درمان فوری خوراکی برای نفخ عبارت است از:

• خوردن جوجه کباب و کباب برگ،
• خوردن سبزی پلو (سبزی آن شوید و گشنیز باشد)،
• استفاده از گوشت گوسفند و پرندگان (مانند مرغ جوان، بلدرچین، کبک و…، به جای گوشت گاو و گوساله)،
• استفاده از زنجبیل، تخم کرفس، آویشن و رازیانه و انیسون، زیره سبز و سیاه و زنیان (در غذاها به عنوان ادویه)،
• قرار دادن سبزیجات در رژیم غذایی (مانند شوید، جعفری، ریحان، نعنا، پونه و زیره)،
• خوردن تنقلات و شیرینی های طبیعی (مانند مویز 15-20 عدد، انجیر خشک 5 عدد، بادام پوست کنده 10 عدد، عسل 2-3 قاشق مرباخوری)،
• خوردن نان برشته (به همراه عسل طبیعی یا مربای بالنگ، سیب و به در وعده صبحانه)،
• نوشیدن آب سیب یا گلابی شیرین پوست کنده،
• نوشیدن دم کرده زیره سبز و زیره سیاه (روزی 2-3 استکان)،
• نوشیدن دم کرده بابونه و پونه ( روزی 3 استکان)
• خوردن گلپر (1-2 قاشق غذا خوری گلپر را سائیده و با همان مقدار، نبات پودر شده مخلوط کرده و سپس پودر حاصله را سه قسمت کنید و بعد از غذا با کمی عرق بهار نارنج میل شود)
• خوردن نقل بادیان (بادیان را در ظرفی بریزید و شیره قند را روی آن بچکانید. سپس ظرف را تکان دهید تا پوششی از قند روی بادیان را بگیرد. بعد از خشک شدن، چند دانه از نقل را بعد از غذا بجوید)،
• خوردن سقز (به مدت نیم ساعت مانند آدامس جویده شود و سپس با آب و عسل فرو برده شود)،
• جویدن درست و صحیح غذا

همچنین پرهیزات غذایی در بیماران دچار نفخ عبارت است از:

• نخوردن غذا های چرب و سرخ کرده
• نخوردن غذا های ترش، شور و یا تند پر ادویه
• عدم مصرف غذا های کارخانه ای و آماده
• عدم مصرف قهوه، نسکافه و کاکائو
• ننوشیدن چای پررنگ
• عدم مصرف نوشابه های گازدار
• نخوردن غذا های خمیری و فست فود
• ننوشیدن آب یخ
• نخوردن حبوبات نفاخ
• نخوردن میوه هایی مانند هلو، آلو، خیار، کدو …
• نخوردن صیفی جات مانند سیر، پیاز، چغندر، شلغم، کلم و…

دوم |  درمان موضعی و فشاری نفخ

درمان سریع و موضعی فشاری برای نفخ عبارت است از:

• روغن مالی شکم و دورناف: برای این کار چند قطره روغن زیتون و روغن بابونه را روی شکم ریخته و دور ناف و اطرف آن را در جهت عقربه های ساعت به مدت 15 دقیقه ماساژ داده شود (روزی 2-3بار)،
• نپوشیدن لباس تنگ: لباس های گشاد به اطمینان از اینکه فرد در صورت بروز نفخ تا حد ممکن راحت می ماند کمک می کند. پوشیدن لباس ‌هایی که خیلی تنگ نیستند نیز به هنگام بروز گاز کمک می‌کند و اجازه می‌ دهد آزادانه از بدن خارج شود.

تکنیک ماساژ نقاط رفلکسولوژی ماساژ درمانی، برای درمان مشکلات معده و نفخ شکم بسیار تأثیر گذار می‌ باشد؛ که عبارت است از:

• ماساژ زوسان لی: این یک نقطه در حدود 3 اینچ زیر کاسه زانو است که به معده متصل است. برای ماساژ نقاط فشار در این نقطه، متخصص با قرار دادن دو انگشت روی نقطه با فشارهای ملایم و دایره ‌ای به مدت 2 تا 3 دقیقه در هر طرف ماساژ را انجام می دهد.
• ماساژ سان یین جیاهو: این نقطه نصف ‌النهاری است که به طحال، کبد و کلیه متصل می‌ شود. معمولاً حدود 3 اینچ بالاتر از استخوان مچ پا داخلی قرار دارد (بهتر است ماساژ این نقطه را به دست درمانگر متخصص بسپارید).
• ماساژ کیهای: نقطه ‌ای است که در ناحیه زیر ناف حدود 1 تا 1 و نیم اینچ قرار دارد. رفلکسی با فشار کم در این نقطه ممکن است اندام ‌های زیر شکم را تحت تأثیر قرار دهد و دفع گاز معده را راحت ‌تر کند.
• ماساژ ژونگوان: حدود 4 اینچ بالاتر از ناف قرار دارد و دارای خطی است که آن را به اندام ‌های فوقانی شکم متصل می‌کند که باید با فشار کم نیز ماساژ داده شود چرا که این نقطه مثانه و کیسه صفرا را تحت تأثیر قرار می ‌دهد.
• ماساژ ویشو: نقطه وی شو نقطه‌ ای در ناحیه پشت است. فاصله از ستون فقرات به پهلو حدود 1 تا 1 و نیم اینچ است و باید با حرکات سبک و دایره‌ ای فقط حدود 1 تا 2 دقیقه ماساژ داده شود. همچنین رفلکسولوژی در این نقطه علاوه بر کمک به بیرون راندن هوای شکم، همچنین می ‌تواند درد معده را نیز تسکین دهد.

سوم  | درمان حرکتی نفخ

در منابع معتبر، درمان فوری تحرکی نفخ شکم، ورزش و فعالیت بدنی مرتب روزانه است؛ که علاوه بر رفع نفخ شکم، به تقویت هضم غذا نیز کمک می کند.

چهارم  | درمان معنوی نفخ

بر اساس دیدگاه خدامحورانه، شفای اصلی نزد خداوند متعال است و درکنار اقدامات فوق، توصیه معنوی در منابع معتبر این است که برای درد ناف، قرقر شکم و نفخ، آیه زیر را بر سه حبه قند خوانده و میل نمایید:

يَوْمَ لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ. إِلاَّ مَنْ أَتَي اللَّهَ بِقَلْبٍ سَليمٍ. وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقينَ (شعراء ۸۹)

ترجمه: و تنها آن کس سود برد که با دل با اخلاص پاک (از شرک و ریب و ریا) به درگاه خدا آید.

پنجم | مراجعه به پزشک برای نفخ شکم

در صورتی که اقدامات فوق موثر واقع نشد و یا شرایط زیر وجود داشت، توصیه می شود حتما به پزشک معتبر مراجعه نمایید:

• اگر بیش از سه روز نفخ زیاد بدون دلیل دارید،
• اگر همراه با نفخ، درد شکم دارید،
• اگر در مدفوع، خون مشاهده کردید،
• اگر همراه نفخ، سوزش سر دل و تهوع دارید.

لغات و اصطلاحات مهم در زمینه نفخ عبارت است از:

• گاستروپارزی: گاستروپارزی که تخلیه تأخیری معده نیز نامیده می ‌شود، یک اختلال پزشکی است که شامل انقباضات عضلانی ضعیف (پریستالسیس) معده است که در نتیجه آن، غذا و مایعات، برای مدت طولانی در معده باقی می ‌ماند؛ بنابراین محتویات معده آهسته ‌تر وارد دوازدهه دستگاه گوارش می ‌شوند.

• چه وقت به پزشک مراجعه کنیم
• درمان های خانگی حکیم رضوی قمی
• درمان های فوری (اورژانس)- دکتر محمد دریایی
• 400 درمان خانگی- 40 بیماری شایع با رویکرد طبیعی درمانی- دکتر اقارب پرست
• درمان ساده بیماری های شایع- با رویکرد طب ایرانی: گروه مولفین
• کتاب مزاج شناسی (به همراه نسخه های استاد خیراندیش)
• وبسایت های محتوایی حوزه پزشکی