خانه » اعتقادی و اعبادی » عمومی در اعتقادی »
2
1,864
10 آذر 1400

مقدمه

تیمم به معنی قصد کردن و روی آوردن به یک کار بوده، و در واقع عملی عبادی و جایگزین وضوگرفتن یا غسل کردن است. در شرع نیز، قصد کردن به خاک پاکرا تیمم می‌گویند که در واقع نوعی تواضع و ادب در برابر خالق یکتا است و در مواقع اضطراری و خاص، که وضو گرفتن یا غسل کردن ممکن نباشد (به طور مثال آب برای وضو گیرنده ضررداشته باشد)، از تیمم برای انجام فرائض و عبادات بهره گرفته می شود. البته باید به این نکته توجه داشت که تیمم برای کسب طهارت باطنی است و برای طهارت ظاهری (پاک کردن نجاست)، جایگزین آب نمی شود و نجاست بدن باید با آب برطرف گردد. لازم به ذکر است در قرآن در آیات ۶ سوره مائده و ۴۳ سوره نساء به تیمم اشاره شده‌ است. در این مطلب، مراحل، نکات و احکام تیمم کردن، ارائه می شود. امید است با رعایت این موارد تجربه شیرینی از انجام عبادات داشته باشید.


!
مستحب است چيزى كه بر آن تيمم مى‏كنید، گردی روی خود داشته باشد و بعد از زدن دست بر آن، مستحب است دست را تکانده تا گرد آن بريزد.


!
تیمم جایگزین وضو و غسل است بنابراین کسی که موظف به وضو گرفتن است اما به دلیل موجه امکان وضو گرفتن ندارد، باید تیمم بدل از وضو و کسی که غسل به گردن دارد باید تیمم بدل از غسل انجام دهد.

پیش نیاز و ملزومات

پیش نیاز و مقدمات لازم جهت انجام تیمم عبارتند از:

  • پاک بودن اعضای تیمم (پیشانی، کف و روی دست)
  • نبودن مانع روی اعضای وضو (انگشتر، چسب یا …)
  • مواردی که می توان بر روی آن تیمم کرد مانند خاک، انواع سنگ ها (غیر از سنگ های تزیینی و زینتی مثل الماس، عقیق، یاقوت)، ریگ و کلوخ، گل پخته مانند کوزه و آجر


!
تمام موارد می بایست خالص، پاک و غیر غصبی باشد.

مراحل اصلی

برای انجام صحیح مراحل تیمم لازم است به شیوه زیر عمل نمایید:

اول| نیت کردن
–

در ابتدا قصد کنید برای انجام فرمان الهی و تقرب به خدا تیمم می کنید و لازم نیست به زبان بیاورید. نیت الزاما نباید به زبان آورده شود و همینکه از ذهن عبور کند کافیست.


!
در ابتدا باید نیت کنید که تیمم بدل از وضو است یا بدل از غسل.

دوم| زدن دست ها بر خاک تیمم
–

زدن دست ها بر خاک

سپس کف دست های خود را با هم بر خاک (یا هر چیزی که تیمم به آن صحیح است) بزنید.


!
به نظر برخی مراجع تقلید دست ها را باید با اندکی ضربه به خاک بزنید.

سوم| کشیدن مسح صورت و دست ها
–

این مرحله شامل مسح صورت (پیشانی) و دست ها ست که به طریقه زیر انجام می شود:

  • مسح صورت: کف دستهای خود را روی تمام پیشانی از محل رویش موها تا ابروها و بالای بینی بکشید.


!
بنا به احتیاط واجب باید دست ها روی ابروها هم کشیده شود.


!
موهای سر نباید مانع ایجاد کنند.

  • مسح دست ها: کف دست چپ را به پشت دست راست و کف دست راست را به پشت دست چپ از مچ تا نوک انگشتان بکشید.


!
اکثر مراجع، زدن دوباره دست ها در خاک و مسح دست ها را بهتر می دانند.


!
به اعتقاد برخی فقها، در تیمم بدل از غسل قبل از مسح دست ها، لازم است یکبار دیگر دست را بر خاک بزنیدو سپس به شیوه ای که گفته شد مسح بکشید.


!
برای اطمینان از مسح شدن هر قسمت به اندازه کافی، باید مسح ها را از کمی بالاتر از محلش بکشید.


!
مسح بین انگشتان لازم نیست.

در انتها می توانید آموزش ویدئویی مراحل تیمم را مشاهده نمایید:

نکات کلیدی

برخی نکات و احکام مهم و کاربردی تیمم کردن عبارت است از:

  • به صورت کلی مبطلات وضو و غسل، تیمم بدل از این دو (وضو و غسل) را نیز باطل می کنند. بعد از باطل شدن تیمم عوض غسل، برای نمازهای بعدی گرفتن وضو (یا در صورت نیاز، انجام تیمم) کافی است و لازم نیست تیمم بدل از غسل را تکرار کند و تا برطرف شدن عذر، همان یک تیمم کفایت می کند.
  • بعد از برطرف شدن موردی که بخاطر آن تیمم بدل از وضو کرده اید، وضو گرفتن لازم نیست، ولی اگر تیمم بدل از غسل کرده اید باید بعد از بر طرف شدن مانع، غسل را انجام دهید.
  • تیمم را بعد از وارد شدن به وقت نماز باید انجام دهید اما اگر براى انجام عملی تیمم کرده و تا وقت نماز عذر باقى باشد، مى‏توانید با همان تيمم نماز بخوانید.
  • اگر امید دارید تا آخر وقت نماز، عذرتان بر طرف می شود، نباید اول وقت با تیمم نماز بخوانید و اگر در آخر وقت آب پیدا نشد یا عذرتان همچنان باقی بود، باید با تیمم نماز بخوانید.
  • در صورت داشتن شرایط تیمم، می‌توانید برای اعمال مستحبی، بجای وضو یا غسل، تیمم کنید.
  • اگر وظيفه شخص تيمم است و نمى‏تواند تيمم کند، بايد نايب بگيرد که او را با دست‏خود او تيمم دهد و اگر امکان نداشت، نايب باید دست‏ خود را به چيزى که تيمم به آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دست هاى او بکشد.
  • اگر کسی که باید تیمم کند دستش به علت زخم یا شکستگی بسته باشد باید تیمم جبیره ایانجام دهد یعنی روی همان چسب یا پارچه را دست بکشد.
  • اگر چند غسل به گردن شخص باشد، بنا به احتیاط باید به تعداد آن‌ها تیمم کند.
  • اگر در شرایط یا اعمال تیمم زیاد شک می‌کنید نباید به شک خود اعتنا کنید و اگر بعد از شروع تيمم شک کنید که مرحله قبل را فراموش کرده يا نه یا بعد از هر مرحله شک کند که درست انجام داده یا نه، به شک خود اعتنا نکند و تيمم او صحيح است.
  • اگر بدانید تا آخر وقت عذرتان باقى ست، در وسعت وقت مى‏توانید با تيمم نماز بخوانید.

لغات و اصطلاحات

لغات و اصطلاحات پر کاربرد تیمم کردن عبارت است از:

  • ترتیب: لازم است مراحل تیمم را به صورتی که گفته شد انجام دهید.
  • موالات: مراحل تیمم را باید پشت سر هم انجام دهید و اگر بین آنها به قدری فاصله باشد که نگویند تیمم می‌کند، باطل است.
  • مباشرت: مراحل تیمم را باید خودتان و با اختیار انجام دهید.
  • تیمم بدل از وضو: یعنی تیممی که بجای وضو انجام می دهید.
  • تیمم بدل از غسل: یعنی تیممی که بجای غسل انجام می دهید.

منابع و ارجاعات

 

نظرات کاربران

2 دیدگاه در “مراحل و نکات تیمم کردن همراه با ویدئو”

  1. مریم گفت:
    17 تیر 1402 در 7:15 ب.ظ

    ممنون بابت اطلاعات مفید

    پاسخ
  2. کمندی گفت:
    5 شهریور 1402 در 4:59 ب.ظ

    خیلی جزئیات خوبی داشت این مقاله

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهارده − 13 =