مقدمه
آب مروارید یک بیماری چشمی است که به دلیل کدر شدن عدسی چشم (که به صورت طبیعی شفاف) رخ می دهد. این بیماری در سنین 50 تا 60 سال شیوع بیشتری دارد البته بررسی های دانوما نشان می دهد در سن 80 سالگی حدود 50 درصد افراد آب مروارید دارند یا جراحی آب مروارید انجام داده اند. حدود 50 میلیون نابینا در دنیا وجود دارد که 50 درصد آن ها به خاطر آب مروارید بینایی خود را از دست داده اند. جراحی آن هم در حال حاضر از شایع ترین و موفقیت آمیزترین عمل های جراحی است که در حیطه پزشکی انجام می شود. بیماری آب مروارید مهم ترین عامل نابینایی و کم بینایی در ایران است. در این مطلب، مراحل اصلی و نکات کلیدی درمان آب مروارید، ارائه می شود.
پیش نیاز و ملزومات
- کارت ملی یا شناسنامه
- دستور بستری شدن توسط پزشک متخصص جراحی (تجویز بستری شدن)
- معرفی نامه بیمه- برای آشنایی با مراحل دریافت معرفی نامه بیمه کلیک نمایید.
- نسخه گواهی پزشک متخصص با ذکر علت بیماری (برای دریافت داروهای پرهزینه)
- دفترچه بیمه (به همراه کپی صفحه اول دفترچه)
- مدارک و مستندات پزشکی
- مادران باردار: اصل شناسنامه (به همراه کپی صفحه اول و دوم شناسنامه)
- هزینه معاینه و جراحی در صورت نیاز
مراحل اصلی
مرحله اول: بررسی علائم اولیه آب مروارید
–
هر بیماری دارای یکسری علائم اولیهاست. برخی از این علائم توسط بیمار قابل تشخیص بوده و اما به صورت تخصصی این علائم باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد. آب مروارید بی درد است و علائمشایع آن عبارت است از:
- تاری دید
- دوبینی در یک چشم
- کدر شدن و لکه سفید در مردمک یک چشم
- کاهش دید در شب
- حساسیت به نور
- محو شدن رنگ ها
بررسی های دانوما نشان می دهد علل متداول این بیماری عبارت است از:
- سابقه خانوادگی ابتلا به آب مروارید
- مشکلات طبی مانند بیماری قند (دیابت)
- ضربه به چشم
- مصرف طولانی داروها مانند کورتن
- قرارگرفتن طولانی مدت و بدون محافظت در مقابل نور آفتاب
- سابقه جراحی چشم
در نظر داشته باشید برای پیشگیری آب مروارید موارد زیر را رعایت نمایید:
- کاهش مصرف پروتئین حیوانی
- کاهش مصرف غذای چرب
- مصرف میوه و سبزی هایی که حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین ای، آ، ٍ لوتئین، گزاتین و امگا 3
- استفاده از عینک آفتابی در زمان تابش نور خورشید
مرحله دوم: مراجعه به پزشک چشم یا فوق تخصص قرنیه
–
با توجه به اینکه منشاء و حوزه بیماری توسط بیمار مشخص است، می توانید از ابتدا نزد پزشک متخصص چشم یا فوق تخصص قرنیه بروید. پزشک با معاینه چشم توسط افتالموسکپ در مطب، بیماری را تشخیص می دهد. بررسی های دانوما در منابع پزشکی نشان می دهد این بیماری درمان دارویی ندارد و در حال حاضر راه اصلی درمان آن جراحی است. البته پزشک شما می تواند برای درمان بهتر، از یکی از روش های تشخیصی تکمیلی بنابه صلاحدید استفاده نماید.
!
تا زمانی که بیماری خیلی ضعیف باشد با تغییر نمره عینک موقتا مشکل را حل کند. اما در صورتی که بینایی بدتر شود یا آب مروارید باعث التهابو فشار در چشم شود، عدسی چشم با جراحی برداشته می شود.
مرحله سوم: مراجعه به کلینیک (مطب یا بیمارستان) و انجام عمل جراحی فیکو
–
همانطور که عنوان شد، در صورتی که بینایی بدتر شود یا آب مروارید باعث التهاب و فشار در چشم شود، عدسی چشمبا جراحی برداشته می شود.
در صورتی که بر طبق نظر دکتر، برای درمان نیاز به عمل جراحی داشته باشید، مراحل زیر را انجام دهید:
- مراجعه به پذیرش برای دریافت نوبت معاینه از پزشک متخصص جراح:همانطور که پیش از این مطرح شد، در صورتی که پزشک شما، جراح نبوده و یا در بیمارستان مدنظر شما فعالیت نداشته باشد، باید در بیمارستان موردنظر ابتدا توسط پزشک جراح، معاینه شده و برگه یا دستور بستری دریافت نمایید.
- معاینه توسط پزشک متخصص جراح
- آزمایشات پیش از عمل در صورت نیاز
- انجام عمل جراحی
- ترخیص از بیمارستان: در صورتی که در نهایت وضعیت بیمار رضایت بخش باشد، از بیمارستان ترخیص می شوید.
برای آشنایی با مراحل بستری شدن و جراحی اینجا را کلیک نمایید.
!
اگر عمل جراحی بر روی افراد بالاتر از چهل سال صورت بگیرد باید نوار قلب، عکس از قفسه سینه و غیره به صورت جداگانه انجام شود.
!
در برخی مواقع ممکن است برخی آزمایشات به توصیه پزشک قبل از مراجعه به بیمارستان انجام شود که لازم است نتایج آن را در بیمارستان همراه داشته باشید.
!
جراحی فیکو روش استاندارد و فعلی عمل آب مروارید است. یک عمل جراحی سرپایی و بدون نیاز به بخیه که با استفاده از قطره بی حسی انجام می شود. اما به هر حال عمل را می توان با یا بدون بستری کردن در بیمارستان انجام داد.
مرحله چهارم: مراقبت های بلند مدت بعد از درمان اولیه
–
در نهایت پس از درمان اولیه و مخصوصا عمل جراحی، عملکرد عمومی بیمار و بازده درمان و یا عمل ارزیابی میشود و محل جراحی برای علائم عفونت بررسی میشود. پزشک معالج شما بنابر صلاحدید می تواند اقدامات بلندمدت رفتاری (اصلاح سبک زندگی، رژیم درمانی، ورزش درمانی و غیره) را برای شما تجویز نماید.
برخی از اقدامات برای اینکه در آینده دچارآب مروارید نشوید عبارت است از:
- کاهش مصرف پروتئین حیوانی
- کاهش مصرف غذای چرب
- مصرف میوه و سبزی هایی که حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین ای، آ، ٍ لوتئین، گزاتین و امگا 3
- استفاده از عینک آفتابی در زمان تابش نور خورشید
!
در بسیاری مواقع در صورتی که یک عضو بدن جدا شود، جهت نمونه برداری به آزمایشگاه ارسال شده و لازم است نتیجه توسط پزشک بررسی شود.
نکات کلیدی
- چنانچه از بیمه استفاده می کنید، از پذیرش بیمه خود توسط پزشک مطمئن شوید.
- توصیه دانوما این است که یک پزشک عمومی را به عنوان پزشک خانواده خود انتخاب کنید و هنگام بروز علائم اولیه هر بیمای اول به ایشان مراجعه نمایید چراکه بسیاری از بیماری ها (بیماری های متداول فصلی و غیره) توسط پزشک عمومی قال درمان است و از طرفی پزشک عمومی با یک نگاه کل نگرانه می تواند با بیماری مورد نظر مواجه شود. سپس در صورت نیاز می توانید به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
- دریافت داروهای خاص (و پرهزینه) با استفاده از بیمه خدمات درمانی، نیروهای مسلح و سلامت: برای اولین بار باید در یکی از داروخانه های اصلی دولتی (مانند 13 آبان) پرونده پزشکی تشکیل نمایید. با مراجعه کارشناس مربوطه اطلاعات را در سیستم ثبت می نماید. شایان ذکر است در محدوده بازه زمانیو یا تعداد دارو در نسخه (که در پرونده سیستمی ثبت شده است)، برای موارد بعد با مراجعه به داروخانه هایی که آن دارو را دارند می توانید مراجعه نموده و طبق تعرفه تسهیلات بیمه، دارو را دریافت نمایید. این پرونده سیستمی، بر مبنای هر داروی خاص بر اساس بازه زمانی و یا تعداد دارو که در نسخه پزشک قید شده است، تشکیل می شود. در هنگام تشکیل پرونده سیستمی برای دارو، مدارک زیر را به کارشناس مروبطه تحویل نمایید:
- نسخه پزشک بر روی دفترچه بیمه
- مدارک تشخیصی بیماری شامل مدارک پرتوپزشکی (سونوگرافی، MRI و غیره) و یا آزمایشات مبتنی بر نمونه گیری.
- نسخه گواهی پزشک متخصص با ذکر علت بیماری (برای دریافت داروهای پرهزینه)
- دریافت داروهای خاص (و پرهزینه) با استفاده از بیمه تأمین اجتماعی: صاحبان بیمه تأمین اجتماعی برای اولین بار نیاز به تأیید دارو در سامانه ندارد. اما برای بار دوم باید مراحل فوق را جهت ثبت دارو در سیستم طی نمایند.
لغات و اصطلاحات
- جراحی فیکو روش استاندارد و فعلی عمل آب مروارید است. یک عمل جراحی سرپایی و بدون نیاز به بخیه که با استفاده از قطره بی حسی انجام می شود. اما به هر حال عمل را می توان با یا بدون بستری کردن در بیمارستان انجام داد.
- خدمات پاراکلینیک: مجموعه ای از خدمات بهداشتی و درمانی، مربوط به ناهنجاری ها و مشکلات نهفته در بدن هستند که با معاینه عادی کشف نمی شود و نیاز به بررسی های آزمایشگاهی با استفاده از تجهیزات خاص دارند. به جرات می توان گفت که این نوع از خدمات سرپایی، بیشترین سهم از هزینه های درمانی خانواده ها را در بر می گیرند.
- معاینه بالینی: معاینه بالینی در پزشکی و پرستاری به دانش درک و شناخت علائم پزشکی (ساین) و نشانههای بیماری (سمپتوم) گفته میشود که با حس پنجگانه معمولی و بدون نیاز به تجهیزات ویژه پزشکی یا به عبارتی بر بالین بیمار نیز، قابل شناخت و درک بوده و در نخستین مراجعه بیمار و به صورت سرپایی (درون مطب و کلینیک) توسط پزشک یا پرستار تشخیص و مدرک میشوند.
منابع و ارجاعات
- استفاده از تجربه پزشکان
- استفاده از تجربه بیماران
- کتاب اولین پزشک خانواده، دکتر بابک اعتمادی، چاپ اول، انتشارات پیام عدالت
- انجمن درمانگران ایران
- ویکی پدیا
- وبسایت های محتوایی در حوزه پزشکی
- وبسایت برخی از بیمارستان ها
- وبسایت شرکت های بیمه ای