میوه گواوا

گوآوا، امرود یا هورکیتا با نام علمی Psidium guajava، نوعی گیاه گرمسیری (مانند خرما، موز، تمرهندی، پاپایا و …) با درختچه‌ای همیشه ‌سبز است و برگ ‌های دراز و بیضی شکل دارد. این درختچه در بخش‌هایی از جنوب ایران یافت می‌شود. میوه گواوا، از بیرون شبیه لیموترش و داخلِ آن شبیه هندوانه است. میوه آن شیرین است و آن را خام یا پخته به شکل مربا و ژله مصرف می کنند.

در این مطلب؛ پیشینه، خواص و ویتامین ها، طبع، عوارض و مشخصات گیاه گواوا ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این میوه خوشمزه به دست آورید.

مشخصات گواوا

مشخصات میوه گواوا عبارت است از:

• نام های دیگر: امرود، هورکیتا، زیتون محلی، زیتون بندری
• نام لاتین: Common guava, Guava
• آشکال دارویی: میوه، برگ، پوست ساقه و ریشه

پیشینه و تاریخچه گواوا

گیاه گواوا بومی مناطق گرمسیری آمریکا است. زادگاه اصلی این گیاه برزیل بوده ولی در زمان نامعلومی وارد کلمبیا شده‌است. اسپانیایی‌ها گواوا را به فیلیپین و پرتغال برده‌اند که از پرتغال هم به هندوستان وارد شده و به سرعت گسترش یافته‌است، زیرا دانه فراوان و رویش بسیار خوبی دارد. گواوا در بلندی ۱۵۰۰متری از سطح دریا در سیلان کشت شده‌است. گواوا سال‌ها قبل به ایران وارد شد و به گونه پرورشی در شمال و بیشتر جنوب ایران در استان‌های هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و بخش‌هایی از فارس و خوزستان قابل کشت است. این گونه با نام زیتون محلی یا زیتون بندری نیز شناخته می‌شود. شهرستان‌های کنگان، بندر گناوه بندرعباس، میناب، رودان، سیاهو، چابهار، نودژ، سرباز، نیکشهر از بسترهای تولید محدود گواوا در ایران است. زیتون در استان هرمزگان، بین مردم بومی طرفداران خود را دارد و دارای طعمی خاص و خوشمزه است ولی هنوز در فروشگاه‌های میوه، عمومیت نیافته ‌است.

طبع و مزاج گواوا

میوه گواوا از نظر طب سنتی، طبعی گرم دارد.

ترکیبات، ویتامین ها و مواد معدنی گواوا

ارزش غذایی 100 گرم گواوا به صورت زیر است:

خواص و فواید درمانی گواوا

خواص و فواید گواوا عبارت است از:

• مفید برای سلامت قلب: گواوا حاوی ماده‌ای به نام اسید آرجونولونیک است. این ماده، یک تقویت‌کننده قوی برای قلب است که کلسترول خون را هم کاهش می‌دهد
• بهبود سرماخوردگی و سرفه: ویتامین C موجود در یک عدد گواوا، برای تقویت سیستم ایمنی در مقابله با عفونت و ویروس ها بسیار مفید است. همچنین، مصرف چای برگ‌های این گیاه و آب میوه‌های سبز آن به بهبود سرفه در سرماخوردگی کمک می کند
• مفید برای درمان یبوست: گواوا یکی از غنی ترین منابع فیبر است. مقدار زیاد فیبر موجود در این میوه، برای سیستم گوارشی بدن بسیار مفید است. دانه های گواوا به شکل گیری حرکات روده کمک می نماید
• تنظیم قاعدگی: گواوا به کاهش علائم دردناک دوران قاعدگی خانم ها کمک کرده و تاثیرات قوی تری نسبت به برخی از داروهای ضد درد دارد. گفته می شود که برگ و پوست میوه گواوا به تنظیم قاعدگی های نامنظم کمک می کند
• کمک زیبایی پوست: گواوا منبع ویتامین های A، B، C و پتاسیم است. این مواد مغذی با رادیکال های آزاد مبارزه می کنند. این خواص به پوست درخشش داده و مانع از علائم پیری زودرس و چین و چروک ها می شود.

عوارض و موارد منع مصرف گواوا

با وجود خواصی که این میوه دارد، اما ممکن است مصرف آن برای برخی افراد مضر بوده یا زیاده روی در خوردن آن عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:

• حساسیت: گواوا ممکن است در برخی افراد واکنش های آلرژیک ایجاد کند
• تداخل دارویی: گفته می شود، عصاره برگ های گواوا می تواند بر روی برخی داروها مانند داروهای دیابت و ضد اسهال تاثیر بگذارد
• بارداری: اطلاعات کافی جهت تایید ایمنی یا آسیب گواوا در دوران بارداری وجود ندارد. بنابراین، به خانم های باردار توصیه می شود که از مصرف زیاد این میوه اجتناب کرده و برای استفاده از آن حتما با پزشک خود مشورت کنند
• یبوست: مصرف مقدار زیاد عصاره برگ گواوا ممکن است باعث یبوست در بعضی افراد شود.

مشخصات گیاه گواوا

گوارا در خنچه است همیشه سبز برگ‌های آن بدون کرک با پوشیده از کرک و گلهای آن خیلی معطر است. میوة آن  گوشت دار است و دانه‌های آن در گوشت قرار دارند مانند حبة انگور. در ابعاد زیتون شبیه آثار کوچک و در بالای میوة شبیه به انار آن، کالیس مانند تاج قرار دارد و تا آخر باقی می‌ماند. رنگ میوه قرمز یا زرد می‌باشد. شیرین و خوردنی است و آن را به طور خام یا پخته به شکل مربا و ژله می‌خورند. این درختچه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است. گواوا به ایران نیز وارد شده و به طور پرورشی در شمال و جنوب ایران کاشته می‌شود.

• کتاب میوه درمانی
• ویکی پدیا
• منابع تخصصی حوزه تغذیه و سلامت