میوه شلیل

شلیل میوه ای تک هسته ای (مانند زردآلو، هلو، گیلاس و …) بوده و از خانواده هلو است. گونه‌ای از هلو که میوه‌های بدون کرک تولید می‌کند و به همین علت هلوی بدونِ کرک نیز نامیده می‌شود. شلیل، بومی آسیاست. طعم آن شیرین تر از هلو است و طبع سرد و تر دارد. این میوه سرشار از ویتامین، آنتی اکسیدان، فلاوونوئیدها و پتاسیم است. شلیل همچنین یک محافظ در مقابل گرمازدگی و تقویت کننده برای سیستم ایمنی بدن است.

در این مطلب؛ خواص و ویتامین ها، طبع، عوارض و مشخصات گیاه شلیل ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از شلیل به دست آورید.

مشخصات شلیل

مشخصات میوه شلیل عبارت است از:

• نامهای دیگر: بطبخ هندی محال
• نام لاتین: smooth و Nectarine و peach
• اشکال دارویی: میوه، گل، برگ، مغز هسته

پیشینه و تاریخچه شلیل

اعتقاد بر این است که شلیل یکی از قدیمی‌ترین میوه‌ها بوده و ظاهراً ۲۰۰۰ سال قبل در چین رشد می‌نمود و از طریق جاده ابریشم به ایران، یونان و رم باستان راه پیدا کرد. هم اکنون بهترین نوع آن در ایران کشت می‌شود. این میوه از قرن شانزدهم و هفدهم به انگلستان رفت و توسط اسپانیایی‌ها به آمریکا برده شده و اکنون به مقدار زیاد در کالیفرنیا کشت می‌شود. در فرهنگِ دهخدا شلیل به معنای میوه‌ی خوشبو و گوارا و آبدار شبیه به شفتالو اشاره شده است. انواع هلو و شلیل در باغ های استانهای تهران، البرز، همدان، کردستان و خراسان شمالی تولید می‌شود که در این میان استان البرز مقام نخست را دارد.

مزاج، طبع و مصلح شلیل

طبع و مصلح شلیل عبارت است از:

• مزاج شلیل: طبع شلیل سرد و تر است
• مصلح شلیل: موادی مانند انیسون، زنیان، زیره، روغن زیتون و عسل مصلح و بهبود دهنده خواص و مزاج شلیل هستند.

ترکیبات، ویتامین ها و مواد معدنی شلیل

ارزش غذایی 100 گرم شلیل به صورت زیر است:

خواص و فواید درمانی شلیل

فواید و خواص شلیل عبارت است از:

• جلوگیری از هیپوکالمی (کاهش سطح پتاسیم در بدن): هیپوکالمی به عارضه ی کمبود پتاسیم در جریان خون گفته می شود که می‌تواند منجر به ضعف عضلات قلب و اختلال در ریتم آن شود. شلیل منبع غنی پتاسیم است و به درمان این عارضه کمک می‌کند
• بهبود سلامت پوست: شلیل منبع غنی ویتامین C است که می‌تواند از آسیب دیدن پوست در اثر اشعه‌های فرابنفش خورشید جلوگیری کند. این ویتامین همچنین نقش مهمی در سنتز کلاژن دارد، همچنین با پیری پوست مبارزه می‌کند و در سرعت بخشیدن به فرآیند بهبود زخم و درمان خشکی پوست مفید است
• تقویت سیستم ایمنی بدن: یکی از بهترین فواید شلیل، افزایش قدرت دفاعی بدن و بهبود عملکرد سیستم ایمنی است. وجود مقادیر زیادی ویتامین سی و بتاکاروتن در این میوه، به این مساله کمک می کند. ویتامین C همچنین به تولید مجدد ویتامین E در بدن کمک می کند. این ویتامین نیز به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک می کند
• کمک به کاهش وزن: فیبر شلیل می‌تواند در کاهش وزن اثرگذار باشد. فیبر، آب را در روده‌ها به یک ترکیب ژله ‌مانند تبدیل می‌کند که این موضوع از جذب کلسترول و چربی‌ها در خون جلوگیری می‌کند. این موضوع به کاهش وزن کمک می کند
• جلوگیری از ریزش مو: از خواص دیگر شلیل، کمک به جلوگیری از ریزش مو‌ها است. شلیل سرشار از مواد مغذی است که می‌تواند موجب تغذیه پوست سر و تقویت فولیکول‌های مو شده و از ریزش مو جلوگیری کند
• کم به بهبود بینایی: شلیل حاوی مقادیر بالایی ویتامین A و بتاکاروتن است و بنابراین در سلامت بینایی مفید بوده و از چشم در مقابل صدمات مراقبت می‌کند. شلیل همچنین دارای لوتئین است که برای جلوگیری از گسترش انحطاط لکه زرد چشم مفید و تاثیرگذار است.

عوارض و موارد منع مصرف شلیل

با وجود خواصی که شلیل دارد، ممکن است مصرف آن برای برخی افراد مضر بوده و همچنین زیاده روی در مصرف آن عوارض زیر را به دنبال دارد:

• ایجاد ادرار زیاد: برگ شلیل دارای خاصیت مدر است، بنابراین زیاده روی در مصرف آن باعث دفع زیاد آب از بدن شده و ممکن است موجب خشکی و کم آبی بدن شود
• ایجاد آلرژی خفیف: مصرف شلیل ممکن است باعث ایجاد حساسیت با نشانه هایی مانند احساس خارش در دهان و گلو و ورم پلک ها، لب‌ها و صورت، معده درد، اسهال، استفراغ و آبریزش بینی شود
• ایجاد آلرژی شدید یا آنافیلاکسی: آلرژی شدید به شلیل می‌تواند باعث آنافیلاکسی شده و بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد.

کاربرد و موارد مصرف شلیل

شلیل هم به صورت میوه خام مصرف می شود و هم در تهیه انواع خوراکی ها مانند کیک، دسر، بستنی، مربای شلیل و … مورد استفاده قرار می گیرد.

مشخصات گیاه شلیل

گونه دیگری از هلو شلیل نامیده می‌شود. تاکنون به صورت بومی و خودرو در ایران دیده نشده است و تکثیر آن از طریق پیوند آن انجام می‌گیرد. درخت شلیل خود گردافشان بوده و طول عمر کمی دارد. میوه های آن گرد، گوشتی و آبدار هستند و دارای هسته ای با مغز تلخ می باشند. میوه های نهال شلیل بسته به نوع رقم کشت شده از ابتدای تابستان تا ابتدای پاییز به ثمر می رسند.