انواع بیماری های دستگاه گوارش انسان | 22 بیماری + علائم آن ها

بیماری‌ های دستگاه گوارش انواع مختلفی دارند و به ‌طور ‌کلی یکی از رایج ‌ترین اختلالات در جهان است. این بیماری‌ها قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش را از جمله معده، روده باریک و بزرگ و کبد و … درگیر می‌کنند. در این مطلب انواع بیماری های گوارشی به همراه علائمشان توضیح داده خواهد شد. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از بیماری های دستگاه گوارش پیدا کنید.

انواع بیماری های دستگاه گوارش شامل موارد زیر می شود:

اول | بیماری زخم معده

زخم معده معمولا در اثر آسیب به لایه ضخیم مخاطی که از فضای داخلی معده شما محافظت می‌کند، بروز می کند. در این شرایط تماس اسید معده شدت آسیب را تشدید کرده و باعث ایجاد زخم می ‌شود. از شایع ترین علائم بیماری زخم معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد ناحیه فوقانی شکم (اپی گاستر)
• سوزش سردل
• سوء هاضمه
• احساس سیری زود هنگام
• آروغ زدن یا رفلاکس اسید
• کم ‌خونی
• احساس سیری زود هنگام
• آروغ زدن یا رفلاکس اسید
• کم ‌خونی

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری زخم معده چیست را مطالعه نمایید.

دوم | بیماری آپاندیسیت

از آنجا که مجرای آپاندیس کوچک است، ممکن است به‌ خوبی تخلیه نشود. لذا انسداد ایجاد شده در آن باعث تکثیر باکتری ‌ها در داخل آپاندیس شده که معمولاً به ‌صورت حاد و در عرض 24 ساعت و یا حتی به ‌عنوان یک بیماری مزمن نیز ظاهر می‌ شود. آپاندیس می ‌تواند منجر به تشکیل چرک، تورم و فشار دردناک در شکم شود که به آن بیماری آپاندیسیت می گویند. از علائم شایع آپاندیسیت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد در نزدیک ناف
• از دست دادن اشتها
• ابتلا به تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست
• ناتوانی در دفع گاز

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری آپاندیسیت چیست را مطالعه نمایید.

سوم | بیماری کبد چرب

بیماری کبد چرب یا استئاتوز زمانی رخ می ‌دهد که چربی در کبد انباشته می‌ شود. وجود مقادیر اندکی چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می ‌تواند برای سلامتی مشکل‌ ساز شود. این بیماری علائم و نشانه ‌های مختلفی دارد. ممکن است همه این علامت‌ ها را نداشته باشید و حتی گاهی متوجه نشوید که به این بیماری مبتلا شده ‌اید. علایم کبد چرب عبارتند از:

• زرد شدن پوست و چشم ها
• کاهش وزن
• ضعف و خستگی مفرط
• از دست دادن اشتها
• مبتلا بودن به خارش طولانی مدت

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری کبد چرب چیست را مطالعه نمایید.

چهارم | بیماری سیروز کبدی

سیروز کبدی حاصل التهاب مزمن بافت کبد است. هر گونه التهابی به صورت کم یا زیاد باعث تخریب بافت کبد شده و در ادامه بافت های تخریب شده به صورت جبرانی، بازسازی می شوند. ادامه این فرایند به طور مزمن و مکرر، ساختار منظم کبد را در هم ریخته و به تدریج سفتی و سیروز کبد ایجاد می شود. معمولا سیروز کبدی در مراحل اولیه هیچ علامت و نشانه‌ ای ندارد. اما گاهی در مراحل پیشرفته ‌تر، فرد می ‌تواند علامت‌ های سیروز کبدی را احساس کند. این‌ علائم شامل موارد زیر هستند:

• حالت تهوع و استفراغ خونی
• تب بالا
• بزرگ شدن طحال
• ابتلا به بیماری استخوانی
• ورم در پا ها و شکم
• از دست ‌دادن اشتها و کاهش وزن شدید
• تجمع مایع در شکم
• قرمز شدن کف دست
• گیجی و خواب ‌آلودگی
• گرفتگی شدید عضلات
• خونریزی و کبودی با کوچک ‌ترین آسیب

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری سیروز کبدی چیست را مطالعه نمایید.

پنجم | بیماری اسهال

اسهال، وضعیتی است که در آن فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا مایع (با قوام شل) دارد. این حالت می ‌تواند چند روز به طول بینجامد و موجب کم ‌آبی بدن می ‌شود که در پی از دست دادن مایعات رخ می‌ دهد. این اتفاق رایج است و معمولا جدی نیست. بسیاری از افراد سالانه چند بار اسهال می ‌شوند که معمولا 2 تا سه روز طول می‌ کشد. در صورت ابتلا به این مشکل، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• مدفوع شل یا آبکی
• نفخ شکم
• کرامپ
• حالت تهوع و استفراغ
• ناتوانی در کنترل و احساس نیاز فوری به اجابت مزاج

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری اسهال چیست را مطالعه نمایید.

ششم | بیماری یبوست

یبوست یا خشکی مزاج، عارضه ‌ای در دستگاه گوارش است که بر اثر آن، مواد دفعی در روده ی بزرگ سفت می ‌شود و دفع آن با درد و سختی همراه می ‌شود. در بسياري‌ از مردم‌، يبوست‌ خطري‌ به‌ همراه‌ ندارد، اما گاهي‌ شايد نشان‌ دهنده ی‌ يك‌ بيماري‌ زمينه ‌اي‌ باشد. اجابت‌ مزاج‌ در افراد مختلف‌، متفاوت‌ است‌. هر كدام‌ از موارد زير مي ‌تواند علامت‌ يبوست‌ باشد:

• نفخ شکم
• حرکات کم روده
• سفتي‌ مدفوع‌ یا با قطعات کوچک
• درد يا خونريزي‌ (به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج)‌
• ‌عدم‌ دفع‌ كامل‌ (پس‌ از اجابت‌ مزاج)‌

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری یبوست چیست را مطالعه نمایید.

هفتم | بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یا اسپروی سلیاک، یک اختلال آلرژی و خودایمنی روده باریک با زمینه ژنتیکی است؛ که بر اثر آن در بدن حساسیت به گلوتن ایجاد می‌شود. به این معنا که خوردن گلوتن به عنوان محرک دستگاه ایمنی در روده کوچک عمل می‌کند. با گذشت زمان، این واکنش دستگاه ایمنی بدن باعث آسیب به لایه پوشاننده‌ ی روده ‌ی کوچک شده و در نتیجه مانع از جذب برخی مواد مغذی از طریق این بخش از دستگاه گوارش می‌شود. شایع ترین علائم سلیاک عبارت است از:

• تهوع
• اسهال و استفراغ
• مدفوع بد بو و کدر
• نفخ
• یبوست
• کم خونی (فقر آهن)
• سردرد ناشی از خستگی
• خارش و تاول های پوستی
• زخم های دهانی
• پوکی (کاهش تراکم استخوانی) و یا نرمی استخوان

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری سلیاک چیست را مطالعه نمایید.

هشتم | بیماری سندروم رود تحریک پذیر

سندروم روده تحریک‌ پذیر یک اختلال گوارشی طولانی مدت است که تقریبا یک بیماری مزمن به حساب می ‌آید. در این بیماری حرکات غیر ارادی روده ها کم یا زیاد شده و نظم طبیعی خود را از دست می دهد. نشانه های سندروم روده تحریک پذیر در افراد مختلف فرق دارد. آنها اغلب با برخی علائم گوارشی دیگر شباهت دارند و می ‌توانند قسمت‌ های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهند. این علائم شامل موارد زیر می شود:

• تورم یا نفخ شکم
• تغییر در عادات روده
• عبور مخاط از راست روده
• نیاز ناگهانی و فوری به توالت
• درد و گرفتگی شکم (که اغلب پس از دفع مدفوع کاهش می ‌یابد)
• عدم تحمل غذایی
• سوزش در سر دل و سوء هاضمه
• تکرر ادرار

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری سندروم روده تحریک‌ پذیر را مطالعه نمایید.

نهم | بیماری سوء هاضمه

سوء هاضمه‌ یا دُش‌ گواری عبارت‌ است‌ از يك‌ نوع‌ احساس‌ ناراحتي‌ مبهم‌ در قفسه‌ سينه‌ يا شكم،‌ بدون‌ علت‌ ساختاري‌ مشخص‌ كه‌ به‌ هنگام‌ خوردن‌ يا آشاميدن‌ يا به‌ فاصله‌ كمي‌ پس‌ از آن‌ رخ‌ مي ‌دهد و می‌تواند برای مدت زیادی طول بکشد. شایع ترین علائم سوء هاضمه عبارت است از:

• نفخ یا آروغ‌
• تهوع‌ خفيف‌
• سوزش‌ سر دل‌
• ترش‌ كردن‌
• بی اشتهایی
• سیری و‌ پري‌ (زود هنگام)

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری سوء هاضمه‌ چیست را مطالعه نمایید.

دهم | بیماری رفلاکس معده

رفلاکس معده یا بازگشت اسید به مروی که در میان مردم به نام ترش کردن شناخته می ‌شود، به معنی آسیب‌ های موکوسی و نشانه ‌های مزمن در اثر بازگشت غیرعادی محتویات و اسید معده به مری است. علائم رفلاکس معده برحسب اندام و عضوی که تحت تأثیر اسید معده قرار می‌ گیرد، متفاوت است. همه‌ انسان‌ ها علائم یکسانی را تجربه نمی‌ کنند. برخی از مهمترین علائم خفیف و شدید رفلاکس معده عبارت است از:

• سوء هاضمه و اختلال در گوارش غذا
• بوی بدن دهان
• سرفه خشک
• نفخ و آروغ
• افزایش بزاق دهان
• آسیب به دندان و مینای دندان
• ابتلا به التهاب و عفونت ریه (به‌ دلیل ورود اسید معده به ریه است)
• احساس درد و خلط گلو (گاهی همراه با سکسکه طولانی است)

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری رفلاکس معده چیست را مطالعه نمایید.

یازدهم | بیماری سنگ کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا نوعی بیماری دستگاه گوارش است که در کیسه گلابی شکل کوچکی به ‌نام صفرا تشکیل می ‌شود که محل ذخیره مایع صفرا (که به این مایع زرداب و زهره نیز گفته می شود)، است. این اجسام، سنگ ‌ریزه‌ های تشکیل شده از مایع صفرای غلیظ هستند. مایع صفرا حاوی کلسترول، بیلی روبین، نمک صفرا و لسیتین است. این سنگ ‌ها معمولا از کلسترول یا بیلی ‌روبین تشکیل می ‌شوند که در قسمت تحتانی کیسه صفرا جمع شده و در نهایت پس از سخت و سفت شدن به سنگ تبدیل می ‌شوند. سنگ های کیسه صفرا ممکن است هیچ نشانه ای از خود نشان ندهند. اگر سنگ کیسه صفرا در یک مجرا قرار گرفته و باعث گرفتگی شود، علائم و نشانه های آن شامل موارد زیر می شود:

• درد ناگهانی، سریع و تشدید شونده (در مرکز شکم، بین تیغه های شانه و شانه سمت راست است که این درد بین چند دقیقه تا چندین ساعت طول می کشد)
• زرد شدن صورت و سفیدی چشم ها
• تب بالا
• تهوع‌ و استفراغ‌

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری سنگ کیسه صفرا چیست را مطالعه نمایید.

دوازدهم | بیماری بواسیر (هموروئید)

بواسیر یا هموروئید به گشاد شدن رگ ‌های وریدی در مجرای مقعد، بواسیر یا هموروئید می ‌گویند. . این رگ ها در حالت فیزیولوژیک خود مانند بالشتکی مرکب از مجرای سیاهرگی و بافت همبند عمل می‌ کنند. این بیماری یکی از شایع ‌ترین مشکلات نشیمنگاهی به‌ شمار می ‌آید. از جمله علائم شایع بواسیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود خون قرمز (بر روی مدفوع، لباس یا دستمال کاغذی)
• احساس خارش در داخل یا اطراف مقعد
• احساس درد در اطراف مقعد
• وجود يك‌ برجستگي‌ در مقعد

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری بواسیر چیست را مطالعه نمایید.

سیزدهم | بیماری شقاق

شقاق مقعد یا آنال فیشر به پارگی یا ایجاد یک شکاف کوچک در مجرای مقعدی گفته می ‌شود. به دلیل اینکه این ناحیه حسگر های بسیار زیادی دارد، یک وضعیت فوق ‌العاده دردناک را برای فرد بیمار ایجاد می‌ کند. علائم شایع شقاق مقعدی معمولاً با توجه به شدت بیماری متفاوت است. رایج‌ ترین علائم شقاق مقعدی عبارتند از:

• وجود درد شدید و خونریزی از مقعد در هنگام دفع مدفوع
• مشاهده خون بر روی دستمال توالت
• سوزش و خارش مقعد
• تکرر و ناراحتی در دفع ادرار
• ایجاد ترشحات بدبو
• ایجاد توده یا گوشت اضافه کوچک کنار پوست مقعد

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری شقاق چیست را مطالعه نمایید.

چهاردهم | بیماری کولیت زخمی

کولیت زخمی یا کولیت اولسروز (اولسرو)، نوعی بیماری التهابی روده است که روده‌ ها به خصوص روده بزرگ (شامل پس ‌روده (کولون) و راست ‌روده (رکتوم))را درگیر می ‌کند. در این بیماری در روده‌ بزرگ‌ زخم‌ هايي‌ به‌ وجود مي‌ آيد و بيمار دچار اسهال‌ خوني‌ مي‌ شود. در نواحی زخمی ملتهب، ممکن است آبسه‌ هايی در بافت‌ ديواره‌ داخلی روده‌ بزرگ‌ پديد بیاید. از علائم و نشانه های کولیت زخمی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• اجابت مزاج مکرر به صورت دفع مدفوع شل
• دفع خون و چرک در مدفوع
• احساس فوریت برای دفع
• خون‌ ریزی از مقعد
• درد های شدید شکمی هم‌ زمان با حرکات روده

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری کولیت زخمی چیست را مطالعه نمایید.

پانزدهم | بیماری آبسه مقعدی (آبسه آنورکتال)

آبسه مقعدی عبارت است ازیک حفره عفونی که در اطراف حفره مقعدی (سینوس مقعد) ایجاد می ‌شود. آبسه مقعدی اغلب به وسیله تجمع باکتری‌ های عمومی در بافت ‌های آسیب ‌پذیر به وجود می آید. وقتی بدن شما تلاش می‌ کند تا با عفونت مبارزه کند، گلبول‌ های سفید کشته شده در این مبارزه و سایر مایعات بدن در این بافت جمع می ‌شوند و کیسه ‌ای از چرک را تشکیل می ‌دهند. این بیماری به سبب مشترک بودن علائم با بیماری سرما خوردگی ممکن است به اشتباه تشخیص داده شود. مهم ترین علائم ایجاد آبسه در مقعد به این شرح است:

• خارج شدن چرک یا عفونت از مقعد
• یبوست
• تب، لرز و حالت تهوع
• احساس خستگی
• احساس درد (به هنگام لمس راست روده، هنگام اجابت مزاج)
• ابتلا به قرمزی، التهاب و ورم بافت های اطراف مقعد

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری آبسه آنورکتال (مقعدی) چیست را مطالعه نمایید.

شانزدهم | بیماری پانکراتیت

پانکراتیت به التهاب لوزالمعده گفته می ‌شود. التهاب لوزالمعده زمانی اتفاق می ‌افتد که آنزیم‌ های گوارشی در حالی که هنوز در پانکراس بوده و فعال هستند، باعث تحریک سلول ‌های پانکراس و ایجاد التهاب شوند. همچنین بافت اسکار ممکن است در پانکراس شکل بگیرد که باعث از دست دادن عملکرد آن می ‌شود. از شایع ترین علائم پانکراتیت حاد و مزمن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضربان قلب بالا
• تهوع و استفراغ
• ابتلا به سوء هاضمه
• ابتلا به تورم و حساسیت شکم
• ابتلا به دیابت نوع 1
• مدفوع چرب و بد بو
• درد مداوم (در قسمت فوقانی شکم که به سمت پشت کشیده می شود و این درد ممکن است ناتوان کننده باشد)

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری پانکراتیت چیست را مطالعه نمایید.

هفدهم | بیماری پولیپ معده

پولیپ معده، تومور یا توده ‌های سلولی در قسمت داخلی شکم یا لایه درونی معده را پولیپ معده می ‌گویند؛ که اکثر آن ها بی ضررند و نشانه هایی را ایجاد نمی کنند. اما برخی از آن ها به سرطان تبدیل می شوند. بیشتر پولیپ های معده ناشی از رشد غیر طبیعی سلول ها در یک بخش از اپیتلیوم می باشند. به ‌طور کلی، شایع ‌ترین نشانه‌ های پولیپ معده شامل این موارد می‌ شوند:

• ابتلا به رفلاکس اسید معده
• احساس سوزش سر دل
• سوء هاضمه
• احساس خستگی
• ابتلا به کم خونی

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری پولیپ معده چیست را مطالعه نمایید.

هجدهم | بیماری پولیپ روده

پولیپ‌ به رشد توده‌ یا غدد سلولی گفته می ‌شود که معمولا خوش ‌خیم هستند. اگر این توده سلولی روی جداره داخلی کلون (روده بزرگ) یا رکتوم رشد کند، به آن پولیپ روده می ‌گویند. پولیپ روده در بیشتر موارد علائم و نشانه ‌ای ندارد. با این حال برخی از علائم شایع که در مبتلایان به پولیپ روده مشاهده می‌ شوند شامل این موارد هستند:

• تغییر کردن رنگ مدفوع
• تغییر کردن عادات روده
• وجود خون در مدفوع
• احساس درد در شکم
• کمبود آهن

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری پولیپ روده چیست را مطالعه نمایید.

نوزدهم | بیماری ديورتيكولیت

بيماري‌ ديورتيكولیت یا دیورتیکولوز زمانی ایجاد می شود که یک یا چند دیورتیکول در لوله گوارش ملتهب یا عفونی شود. اکثر افرادی که مبتلا به دیورتیکولوز می ‌باشند ممکن است هیچ علامتی را نشان ندهند که در این صورت به آن دیورتیکولوز بدون علامت گفته می ‌شود. شایع ترین نشانه ‌های دیورتیکولوز شامل موارد زیر می ‌باشند:

• درد مقطعی (در ناحیه تحتانی شکم، به خصوص در سمت چپ)
• یبوست و اسهال
• وجود مقادیر ناچیز خون در مدفوع
• تغییر الگوی حرکتی دستگاه گوارش

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری دیورتیکولیت چیست را مطالعه نمایید.

بیستم | بیماری فیستول مقعدی

همانطور که می دانیم، مقعد دارای دو اسفنکتر داخلی و خارجی است و در دیواره مقعد، آن هم درست در فضای بین این دو اسفنکتر جایگاه قرار گیری غدد مقعدی است. اگر این فضا برای غدد مقعدی مدت زیادی مسدود باشد، آبسه و عفونت به وجود می آید. در صورت عدم رسیدگی و درمان، آبسه مقعدی می تواند از این فضا تا سطح پوست گسترش یابد و در نتیجه فیستول مقعدی را سبب شود. از مهم ترین علائم فیستول مقعدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• التهاب پوست
• خروج ترشحات بدبو از محل فیستول
• بی اختیاری مدفوع و گاز روده
• وجود آبسه های مکرر و دائمی در اطراف مقعد
• تب بالا
• مشاهده‌ سوراخ فیستول در پوست اطراف ناحیه ‌ی مقعد

 برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری فیستول مقعدی چیست را مطالعه نمایید.

بیست و یکم | بیماری کرون

بیماری کرون، ایلئیت یا انتریت یکی از انواع بیماری ‌های التهابی روده (IBD) است. این بیماری باعث التهاب دستگاه گوارش می‌ شود که ممکن است هر قسمتی از آن را درگیر کند؛ اما اغلب روده ‌ی کوچک و کولون (قسمتی از روده‌ ی بزرگ) را درگیر می ‌کند. شایع ترین علائم بیماری کرون عبارت است از:

• کم خونی
• زخم در دهان
• کرامپ و درد شکمی
• ابتلا به زخم های روده
• کاهش اشتها و از دست دادن وزن
• خونریزی رکتوم و شکاف های مقعدی

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری کرون چیست را مطالعه نمایید.

بیست و دوم | بیماری ورم معده

گاستریت، ورم معده یا التهاب معده به التهابات و مشکلات گوارشی در معده اشاره می‌ کند. در کل یک اصطلاح کلی برای گروهی از شرایط با یک ویژگی مشترک است که شامل التهاب پوشش داخلی معده (دیواره ی معده) و تحریک یا فرسایش پوشش داخلی معده است. مهمترین علائم گاستریت شامل موارد زیر می ‌شود:

• گرفتگی و اسپاسم ‌های دردناک در معده
• معده درد و شکم درد
• نفخ شکم
• ابتلا به سوء هاضمه
• مدفوع سیاه و قیری رنگ

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، مقاله بیماری ورم معده چیست را مطالعه نمایید.

• کتاب اولین پزشک خانواده
• وبسایت درمانگران
• کتاب مزاج شناسی