مقدمه
واكسن زدن يعني تزريق ويروس ضعيف شده يك بيماري به بدن.که بعد از تزريق در بدن انسان پادزهر تولید مي كند و با ويروس بيماري مبارزه کرده، آن را خنثي مي كند. بنابراین واكسيناسيون اقدام بسيارمهمی است كه بوسيله آن مي توان از ابتلا به بيماريهاي عفوني مثل کرونا جلوگيري كرد. همانطور که در مطلبی جداگانه اشاره شد، اگرچه درمان ویروس کرونا دارای یک رویکرد واکنشی است، اما واکسیناسیون کرونا رویکردی کنشگر و پیش دستانه نسبت به عدم ابتلا به ویروس کرونا دارد. با توجه به اهمیت موضوع واکسیناسیون کرونا در ایران، وزارت بهداشت بر اساس اولویت سنی، شغلی و داشتن بیماری خاص واکسیناسیون را طی4 فاز آغاز کرده است:
- فاز اول– حدود 1.5 میلیون نفر: در فاز اول تزریق واکسن کرونا یعنی در اسفند ۹۹، کارکنان مستقیم غسل متوفیان کووید ۱۹، پرسنل آزمایشگاههای کرونا، نمونه بردارها و کارکنان خط اول حوزه بهداشت واکسینه شده اند. کارکنان خط اول حوزه درمان و پزشکی، پرسنل عملیاتی اورژانسی کشور، مرکز نگهداری سالمندان، جانبازان و معلولین و کارکنان مراکز خدمات جامع سلامت روستایی از اسفند ۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ واکسینه شده اند و سایر کارکنان بیمارستانهای بستری کننده کووید ۱۹ تا پایان اردیبهشت واکسینه خواهند شد که جمعا حدود 1.5 میلیون نفر میشوند.
- فاز دوم– حدود ۱۲ میلیون نفر: در فاز دوم واکسیناسیون کرونا حدود ۱۲ میلیون نفر واکسن را تزریق خواهند کرد. واکسیناسیون گروه سنی بالای ۸۰ سال از اردیبهشت تا خرداد ۱۴۰۰را شامل میشود. در خرداد و تیرماه ۱۴۰۰ گروههای سنی ۶۵ تا ۷۹سال واکسینه خواهند شد که اولویت در ابتدا با سنین بالاتر است. همچنین تا پایان تیر ماه افراد ۱۶ تا ۶۴ سال که دارای بیماریهای زمینهای هستند واکسیناسیون خواهند شد. در نهایت در تیر و مرداد ۱۴۰۰ گروههای سنی ۶۰تا ۶۴ سال واکسن را دریافت می کنند.
- فاز سوم– حدود ۴ میلیون نفر: در فاز سوم واکسیناسیون کرونا حدود ۴ میلیون نفر واکسن تزریق میکنند. بر این اساس در مرداد و شهریور 1400 ساکنان در زندانها و مراکز تادیب، پرسنل پلیس، نظامیان و سربازان در پادگان ها، ساکنان گرمخانه ها، کمپهای معتادین و مهاجرین، پرسنل بانک ها، حمل و نقل عمومی و آموزش واکسیناسیون میشوند و همین عمل در مرداد ماه برای معلمینو کارکنان مدارس انجام خواهد شد.
- فاز چهارم-حدود ۴۰ میلیون نفر (با کسر جمعیت فاز دوم): در نهایت گروه سنی ۵۵ تا ۵۹ سال در شهریور ۱۴۰۰واکسینه میشوند و در مهر ۱۴۰۰ گروههای سنی ۵۰ تا ۵۴ سال و ۴۵تا ۴۹ سال در اولویت دریافت واکسن خواهند بود. در آبان ۱۴۰۰ هم گروههای سنی ۳۰ تا ۳۹ سال به ترتیب از سنین بالاتر واکسن را تزریق میکنند، همین عمل برای گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال در آذر 1400 انجام خواهد شد. در نهایت در این فاز دی ۱۴۰۰ هم گروه سنی ۱۸ تا ۲۴سال واکسن را دریافت خواهند کرد.
در این مطلب، مراحل اصلی و نکات کلیدی ثبت نام و انجام واکسیناسیون کوید 19 (کرونا)، ارائه می شود. امید است با رعایت این موارد بتوانیم براحتی مراحل واکسیناسیون را پشت سر گذاشته و به یاری خداوند متعال این بیماری را ریشه کن کنیم.
پیش نیاز و ملزومات
مدارک و پیش نیاز ثبت نام و واکسیناسیون کرونا، عبارت است از:
- شناسنامه و کارت ملی
- تلفن همراه
- مدارک پزشکی (برای بیماران خاص و صعب العلاج)
مراحل اصلی
وزارت بهداشت جهت سهولت در امر واکسیناسیون اقدام به راه اندازی سامانه ثبت نام واکسن کرونا نموده که این سامانه از روز 18 اردیبهشت ۱۴۰۰، آغاز به کار کرده است، فرایند ثبت نام و نوبت دهی برای واکسیناسیون کلیه گروههای سنی فقط از طریق این سامانه به صورت رایگان انجام میشود و نیاز به مراجعه و ثبت نام حضوری در مراکز بهداشت و درمان نیست. بیماران خاص یا صعب العلاجی که در مراکز خصوصی تحت درمان باشند و اطلاعات آنان در سامانه های سلامت ثبت نشده باشد می توانند با مدارک لازم (شامل مدارک بالینی و محل سکونت خود) به یکی از بیمارستان های امام حسین، طرفه، مهدیه و اشرفی اصفهانی مراجعه و پس از تایید مدارک توسط نماینده مستقر معاونت درمان در مرکز مذکور واکسن کرونا دریافت کنند.
!
اگرچه در آغاز امر بعضی افراد بر اساس کد ملی و مشخصاتی که در دسثرس وزارت بهداشت است، جهت دریافت واکسن فراخوانده شدند، اما مقرر شده است که از روز شنبه 1 خرداد 1400همه افراد به ترتیب رده سنی که از طریق رسانه های گروهی اعلام می شود، باید وارد سامانه شده و حتماً ثبت نام نمایند. بنابراین شما باید برای واکسینه شدن مراحل زیر را طی کنید:
اول | ثبت نام در سامانه ثبت نام واکسن کرونا
–
برای ثبت نام واکسن کرونا باید روال زیر را انجام دهید:
- ابتدا باید به سایت ثبتنام واکسن کرونا وارد شوید، در ادامه بر روی (ورود / ثبت نام در سامانه) کلیک کنید:
- در صفحه ورودی، باید کد ملی، تاریخ تولد متقاضی دریافت واکسن (روز، ماه و سال ) را بطور دقیق وارد کنید.
- در مرحله بعد باید شماره موبایلی را وارد کنید که کد تایید ورود به سامانه برای آن شماره ارسال شود. در ادامه بر روی دکمه مرحله بعد کلیک کنید:
!
نیاز نیست این شماره موبایل الزاما متعلق به فرد متقاضی واکسیناسیون باشد. فقط باید شماره موبایلی را انتخاب کنید که در دسترس باشد. زیرا پیامک زمان و مکان تزریق دوز اول و دوم واکسن به همین شماره ارسال میشود.
در این مرحله یک کد تایید برای شما ارسال می شود.
- با ورود کد تایید، باید نام استان و شهر محل سکونت متقاضی واکسن را وارد کنید. سپس بر روی ثبت اطلاعات و ادامه کلیک کنید:
- در مرحله بعد اسامی خانههای بهداشت (یا هرمکان دیگری که برای این کار تعیین شده است) نشان داده و شما میتوانید نام یک مرکز را انتخاب کنید. در این مرحله ثبت نام تمام میشود.
دوم | دریافت پیامک زمان و محل تزریق واکسن
–
چند روز پس از ثبت نام در سامانه مذکور، زمان و مکان تزریق واکسن از طریق پیامک به تلفن همراه شما (همان شماره ای که هنگام ثبت نام اعلام نمودید) ارسال خواهد شد.
!
شماره ای که هنگام ثبت نام اعلام نمودید، در دسترس نگه دارید.
سوم | مراجعه به مرکز بهداشت برای دریافت دوز اول
–
لازم است در روز مقرر به مرکز تعیین شده که می تواند شامل: خانه های بهداشت، سالن های معین شده از طرف شهرداری و یا مراکز واکسیناسیون خودرویی باشد، مراجعه کرده و طبق نوبت واکسن بزنید و کارت واکسن دریافت کنید.
چهارم | مراجعه برای دریافت دوز دوم واکسن
–
به جهت تنوع واکسن ها تعداد دوز آن ها با هم متفاوت و تعداد دفعات تزریق آن ها از 1 تا 3 بار متغیر است.چنانچه واکسن شما 2 مرحلهای باشد، لازم است جهت دریافت نوبت دوم واکسن طبق تاریخ ذکر شده درکارت واکسن (حدود 4 هفته بعد از تزریق اول) به مرکز تعیین شده مراجعه کنید.
!
حضور افراد در مراکز واکسیناسیون فقط بر اساس پیامک نوبتدهی است و مراکز واکسیناسیون از پذیرش افرادی که بدون نوبت مراجعه کنند معذور خواهند بود.
پنجم | مراقبت های ویژه قبل و پس از واکسیناسیون
–
واکسنها در واقع سیستم ایمنی بدن را تحریک میکنند تا فرد در برابر بیماری مقاوم شود، پس طبیعتاً عوارضی خواهند داشت. عوارض احتمالی بعد دریافت واکسن شامل: تب، درد محل تزریق، بدن درد، سردرد، لرز، درد چشم، تهوع و گوفتگی بدن است که طی ۴۸ ساعت رفع میشود.
!
حتی اگر پس از دوز اول علائمی داشتید، لازم است که دوز دوم را نیز دریافت کنید.
در ادامه نکاتی که لازم است قبل و بعداز واکسیناسیون رعایت شود به شرح زیر ارائه می شود:
- قبل از واکسینه شدن: قبل از زدن واکسن باید موارد زیر را رعایت کرد:
- از داروهای مسکن از جمله ایبوبروفن، ادویل و استامینوفن که عمدتاً ضد التهاب هستند پرهیز کنید.
- قبل از تزریق تمام سوابق پزشکی، حساسیت و بیماریهای فعلی خود را به مراقب سلامت یا پزشک مستقر در محل بازگو کنید، زیرا ممکن است تزریق واکسن برای شما مضر باشد.
- پس از واکسینه شدن: پس از واکسینه شدن باید موارد زیر را رعایت کرد:
- بعد از تزریق حتما ۲۰ دقیقه در فضای مناسب تعیین شده بمانید و اگر علائم زودهنگامی داشتید به نیروهای بهداشتی گزارش دهید.
- تا ۴۸ ساعت از استحمام بپرهیزید
- مایعات زیاد بنوشید و اگر دچار تب هم شدید مقدار زیادی آب بنوشید و لباس های خنک بپوشید.
- اگر محل تزریق دچار درد، تورم و کبودی شد یک دستمال تمیز، خنک و مرطوب را روی محل مورد نظر بگذارید تا درد آن کم شود، اما اگر قرمزی شدید و آبسهدر محل تزریق و یا حساسیت شدید در بازوی شما دیده شد و بیش از 1 روز ادامه داشت حتماً با پزشک تماس بگیرید.
- اگر درد عضلانی بسیار شدید داشتید و به پزشک دسترسی نداشتید، داروی استامینوفن به عنوان مسکن و یا تب بر مصرف کنید.
- به هیچ عنوان بعد از تزریق واکسن رعایت شیوه نامههای بهداشتی و ماسک زدن، دوری از دورهمیها را فراموش نکنید.
- شماره تماس محل تزریق را داشته باشید تا اگر سوالی برایتان به وجود آمد بپرسید.
!
فرد دریافت کننده بعد از دریافت واکسن به دلیل واکسن ناقل بیماری نیست، نیازی به قرنطینه ندارد.
!
حتما سالمندان را تا بعد از دریافت واکسن، توسط فرزند یا فردی از اقوام همراهی کنید.
نکات کلیدی
- فرایند نوبت دهی و واکسیناسیون گروههای اولویتدار از طریق سامانه کشوری ثبتنام واکسیناسیون کرونا به نشانی salamat.gov.ir انجام میشود بنابراین ثبت اطلاعات افراد مذکور در این سامانه برای دریافت واکسن الزامی است.
- ثبت نام در این سامانه کاملا رایگان است.
- گروه های پرخطر مانند کادر درمان، پزشکان و پرستاران، افراد مسن و دارای بیماری های خاص و… در اولویت دریافت واکسن کرونا هستند.با این حال محدودیتی برای ثبت نام واکسن کرونا وجود ندارد و شما می توانید در نوبت دریافت واکسن قرار بگیرید. در حال حاضر قرار است به ترتیب زیر، افراد مورد واکسیناسیون قرار بگیرند:
- افراد بالای ۸۰ سال
- افراد بالای ۷۵ سال
- افراد بالای ۷۰ سال
- افراد بالای ۶۵ سال
- افرادی که بیماری زمینه ای دارند و سن آنها بین ۱۶ تا ۶۴ سال است.
- سایر مردم
- بیماران خاص یا صعب العلاجی که در مراکز خصوصی تحت درمان باشند و اطلاعات آنان در سامانه های سلامت ثبت نشده باشد می توانند با مدارک لازم (شامل مدارک بالینی و محل سکونت خود) به یکی از بیمارستان های امام حسین، طرفه، مهدیه و اشرفی اصفهانی مراجعه و پس از تایید مدارک توسط نماینده مستقر معاونت درمان در مرکز مذکور واکسن کرونا دریافت کنند.
- افراد مبتلا به کرونا در زمانی که مبتلا هستند نباید اقدام به تزریق واکسن کنند و باید منتظر بمانند تا بعد از بهبودی کامل و اتمام دوره بیماری، واکسن را تزریق کنند
- تا کنون واکسنهای اسپوتنیک وی از روسیه، آسترازنکا از کره جنوبی، سینوفارم از چین و بهاراتاز هند وارد کشور ایران شدهاند و روند واردات این واکسن همچنان ادامه دارد. به علاوه واکسنهای کووایران برکت، کوو پارس رازی، واکسن مشترک ایران و کوبا، واکسن شهید فخری زاده و چند شرکت دانش بنیان دیگر در کشور در حال طی کردن مراحل مطالعاتی خود هستند و از ماه آینده واکسیناسیون تعدادی از انبوهی از مردم به وسیله آنها آغاز میشود.
- قرار است واکسیناسیون افراد زیر ۵۰ سال با واکسن های تولید ایران انجام شود.
منابع و ارجاعات
- تحقیق از منابع آگاه
- سایت وزارت بهداشت
- سامانه سلامت
- وبسایت های خبری و محتوایی در حوزه بهداشت