خواص انار (Pomegranate) | انواع، خواص، مضرات و طبع انار

اَنار، نار یا انار خوراکی، یکی از میوه ‌های درختی مانند گلابی، سیب، آلو و … است که دانه‌هایی اغلب قرمز و گاهی سفید یا رنگ‌هایی مابین این دو دارد. رنگ پوست آن نیز معمولا قرمز و گاهی سیاه یا تقریباً زرد است. این میوه درکشورهای معدودی از  جهان، مانند ایران، افغانستان، پاکستان، عراق و ترکیه کشت می‌شود، به همین خاطر جزو مرغوب‌ترین میوه‌های جهان و جزو ۱۰ میوه برتر جهان انار، برای ایرانیان در شب یلدا میوه ای محبوب است.

در این مطلب؛ پیشینه، خواص و ویتامین ها، طبع و  عوارض انار ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این میوه به دست آورید.

مشخصات انار

مشخصات میوه انار عبارت است از:

• نام های دیگر: رمان
• نام لاتین: Pomegranate
• اشکال دارویی: میوه گل برگ، پوست ساقه، ریشه، پوست میوه دانه

پیشینه و تاریخچه انار

اَنار بومی کشور ایران تا کوه‌های هیمالیا در شمال هند است و یکی از نخستین گیاهان اهلی شده ‌است. ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن انار، بزرگ‌ترین تولیدکننده اَنار در دنیا بوده و هندوستان دومین کشور تولیدکننده‌است. این درختچه در سواحل دریای خزر به صورت خودرو و وحشی به فراوانی وجود دارد. نوع زینتی و پرپر آن نیز با نام فارسی گلنار و به رنگهای قرمز و سفید در بعضی مناطق کشت می‌شود. انار به ‌طور گسترده در سراسر خاورمیانه و منطقه قفقاز، شمال و مناطق گرمسیری آفریقا، ایران، ارمنستان، شبه قاره هند، آسیای مرکزی، مناطق خشک‌تر آسیای جنوب شرقی و حوزه مدیترانه کشت می‌شود. در ایران تولید انار در استان‌های فارس، اصفهان، مرکزی، یزد، خراسان، گیلان، لرستان، آذربایجان شرقی و تهران صورت می‌گیرد. استان‌های فارس، مرکزی و اصفهان به ترتیب رتبه اول تا سوم تولید انار در کشور هستند.

مزاج، طبع و مصلح انار

طبع و مصلح انار عبارت است از:

• مزاج: طبع انار ترش، سرد و طبع انار شیرین و ملس، معتدل است
• مصلح: مصلح انار ترش؛ موادی مانند انار شیرین، مویز، مربای زنجبیل و آش‌های ساده پر ادویه و مصلح انار شیرین؛ از نظر طب سنتی موادی مانند انار ترش، و زنجبیل است

ترکیبات، ویتامین ها و مواد معدنی انار

ارزش غذایی 100 گرم انار به صورت زیر است:

خواص و فواید درمانی انار

خواص انار عبارتند از:

• بهبود حافظه: بررسی ها نشان داده است که خوردن روزانه مقداری انار می‌‎تواند حافظه افراد مسن را بهتر کند. همچنین برخی تحقیقات نشان دادندکه انار می‌تواند با بیماری آلزایمر مبارزه کند
• جلوگیری از التهاب: التهاب مزمن می تواند منجر به ایجاد بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری قلبی، دیابت نوع 2 و سرطان شود. مصرف انار ممکن است به جلوگیری از این شرایط کمک کند
• کاهش فشار خون: نوشیدن روزانه آب انار نیز ممکن است به کاهش فشار خون سیستولیک کمک کند. آب انار برای سلامت قلب مفید است
• محافظت از قلب: انار می‌تواند با کاهش التهاب‌های رگ به قلب کمک می‌کند و همچنین با کاهش کلسترول بد خون و افزایش کلسترول خوب خون خطر انسداد شریان‌ها و حمله‌های قلبی را کاهش می‌دهد
• افزایش استقامت عضلات: مصرف انار ممکن است به بهبود استقامت در تمرینات و ورزش کمک کند. همچنین پلی فنول های موجود در انار می‌تواند در کاهش خستگی و التهاب عضلات پس از تمرین کمک کند

عوارض و موارد منع مصرف انار

انار، باوجود خواصی که دارد، اما ممکن است برای برخی افراد مضر باشد و همچنین زیاده روی در مصرف آن ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد که عبارتند از:

• مضر برای افراد با بیماری یبوست: افرادی که همیشه دچار یبوست هستند، اصلا نباید انار مصرف کنند. به خصوص از مصرف انار همراه با هسته های آن پرهیز کنند. این افراد بهتر است انار را با پرده‌های سفید داخل آن مصرف نمایند زیرا دارای فیبر بوده و به حرکات دستگاه گوارش، رفع مشکلات دستگاه گوارش، جلوگیری از یبوست کمک می کند
• مضر برای افراد سرد مزاج: مصرف انار در افراد سرد مزاج به علت طبع سردی که دارد، مشکلاتی را به وجود می‌آورد. مصرف این میوه در این افراد معده را سست کرده و ایجاد نفخ می‌کند. این افراد باید انار را با مصلحات آن مصرف کنند
• افراد دچار اختلالات هضم: انار به خاطر داشتن آهن و برخی عناصر دیگر دیر هضم است و مصرف بیش از حد آن دستگاه گوارش را تحریک می‌کند
• ایجاد آلرژی: مصرف زیاد انار، ممکن است باعث بروز علایمی از حساسیت یا آلرژی مانند بلعیدن دردناک، تورم صورت، سختی در تنفس، خارش و… شود

کاربرد و موارد مصرف

انار، هم به صورت میوه و خام و هم به صورت پخته (مانند خورشت اناربیج، سوپ انار، کوفته انار و گردو، آش انار شمالی و…) مصرف می شود. همچنین محصولات و فراورده های مختلفی مانند رب انار، مربای انار، سس انار، پوره انار و… با انار تهیه می شود.

مشخصات گیاه انار

میوه انار که مشهور است از سرزمین ایران برخاسته، درخت کوچکی است با شاخه‌های کمی تیغدار برگ‌های آن کاملاً سبز براق گل آن به رنگ قرمز اناری دارای تعداد زیادی اتامین و یک تخمدان که دارای خانه‌های متعدد می‌باشد. میوة آن کروی شکل، پوست آن ضخیم و قرمز و داخل آن تعداد زیادی دانة سخت است که اطراف هر دانه را پوشش آبدار شیرین با ترش و شیرین قرمز رنگ شفاف شیشه ای فرا گرفته است. این دانه‌ها و پوشش آبدار اطراف آنها قسمت خوردنی انار را به عنوان میوه تشکیل می‌دهد. انار یک گیاه نیمه گرمسیری است که از قدیم در مناطق نیمه گرم ایران می‌روید. در ایران در بلوچستان در مناطق مرکزی اطراف کویر مرکزی مناطق غربی و شمال ایران به طور وحشی وجود دارد و در اغلب مناطق نیمه گرم ایران نیز به طور پرورشی کاشته می‌شود. در بین النهرین شمال آفریقا جنوب اروپا و اسپانیا نیز انتشار دارد.

• کتاب میوه درمانی
• منابع تخصصی حوزه میوه