لوبیا سیاه چیست | تاریخچه، انواع، ترکیبات، خواص، عوارض

لوبیا سیاه نام نوعی دانه خوراکی بوده و مانند لوبیا سفید، لوبیا قرمز، عدس، ماش و… در دسته حبوبات قرار دارد. دانه این نوع لوبیا به صورت کشیده و به رنگ سیاه می باشد که نقطه کوچک سفید رنگی شبیه چشم در آن وجود دارد. نام لوبیا سیاه  به رنگ پوسته‌ آن مربوط می شود که براق و تیره است. لوبیا سیاه که به خاطر ظاهر سخت و لاک مانند، به نام لوبیا لاک پشتی نیز شناخته می شود. این محصول دارای ویتامین ها و مواد معدنی مفید برای سلامتی است.  طبع لوبیا سیاه گرم و تر بوده و با آن غذاهای مفیدی مانند پلو با لوبیا سیاه، همبرگر لوبیا سیاه، پیتزای لوبیا سیاه، سوپ لوبیا سیاه، توستادای لوبیا سیاه (غذای مکزیکی)، خوراک لوبیا چیلی گیاهی با لوبیا سیاه، انواع آش و … می توان درست کرد.

در این مطلب، پیشینه، خواص، انواع، ویتامین ها، طبع، فواید، عوارض، شیوه مصرف و شیوه نگهداری لوبیا سیاه ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از لوبیا سیاه به دست آورید

پیشینه و تاریخچه لوبیا سیاه

زمان زیادی است که لوبیا سیاه غذای اصلی غنی از پروتئین در بسیاری از فرهنگ های آمریکای لاتین است. این لوبیا حداقل 7000 سال است که غذای اصلی مردم آمریکای مرکزی و جنوبی بوده و در خانواده های آمریکایی ماده غذایی محبوب است.
در حالی که لوبیا سیاه و سفید بومی آمریکا است، امروزه در سراسر جهان محبوب شده است در ایران، لوبیا سیاه در شهرستان خمین کشت می شود و معمولاریزتر و ارگانیک می باشد که همین امر علت خوشمزگی بیشتر و چند برابر کردن خواص لوبیا سیاه می شود

مزاج، طبع و مصلح لوبیا سیاه

طبع اکثر انواع لوبیا، مثل لویبا چیتی، لوبیا سفید، لوبیا قرمز و … گرم و تر می باشد. گرچه طبع لوبیا سیاه در منابع نوشته نشده اما به احتمال ربذ این نوع لوبیا نیز گرم و تر است.

ترکیبات، ویتامین ها و مواد معدنی لوبیا سیاه

ارزش غذایی 100 گرم لوبیا سیاه به صورت زیر است:

• مواد اصلی تشکیل دهنده لوبیا سیاه: انرژی(کالری) (132کیلوکالری)، کربوهیدرات (71گرم)، پروتئین (8.86گرم)، چربی (0.54گرم)، آب (65.74 گرم)، فیبر (8.70گرم)
• ویتامین های لوبیا سیاه: ویتامین ب 1 یا تیامین (24میلی گرم)، ریبوفلاوین یا ویتامین ب2 (0.06میلی گرم)، نیاسین یا ویتامین ب3 (0.51میلی گرم)، پانتوتنیک اسید (0.24میلی گرم)، ویتامین ب6 (0.07میلی گرم)، فولات (149.00میکروگرم)
• مواد معدنی لوبیا سیاه: کلسیم (00میلی گرم)، آهن (2.10میلی گرم)، منیزیم (70.00میلی گرم)، فسفر (140.00میلی گرم)، پتاسیم (355.00میلی گرم)، سدیم (1.00میلی گرم)، روی (1.12میلی گرم)، مس (0.21 میلی گرم)، منگنز (0.44میلی گرم)، سلنیم (1.20میکروگرم)

فواید دارویی و درمانی لوبیا سیاه

لوبیا سیاه حاوی مواد مغذی فراوان بوده و مزایای زیادی برای سلامتی دارد از جمله:

• استخوان‌های سالم: لوبیا سیاه بسیار غنی از مواد معدنی مانند منیزیم، آهن، روی، کلسیم، فسفر، منگنز، و مس است. این مواد برای سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. آن‌ها به حفظ و ساخت استخوانبندی سالم کمک می‌کنند. فسفر و کلسیم نقش برجسته‌ای در ساخت ساختار استخوان‌ها دارند و قدرت استخوان‌ها توسط روی و آهن حفظ می‌شود.
• کاهش فشار خون: لوبیا سیاه، از آنجا که غنی از پتاسیم و دارای سدیم پایین است برای کسانی که مشکل فشار خون دارند مفید است. سدیم یکی از موادی است که می‌تواند باعث افزایش سطح فشار خون شود در حالی که پتاسیم عملکردی به عنوان دشمن طبیعی سدیم دارد. پتاسیم سدیم را در بدن محصور کرده و آن را از سیستم بدن حذف می‌کند تا به کنترل فشار خون‌ کمک کند
• کنترل دیابت: فیبر موجود در لوبیا سیاه برای کسانی که از دیابت نوع ۱ و نوع ۲ رنج می‌برند حیاتی است. در نوع یک، فیبر موجود در لوبیا سیاه  به کاهش سطح قند خون کمک می کند، در حالی که در نوع ۲ برای افزایش انسولین و بهبود تحمل انسولین کمک کننده است
• کاهش خطر بیماری‌های قلبی: در لوبیا سیاه موادی وجود دارد که برای سلامت قلب مفید هستند. تمام انواع مواد معدنی موجود در لوبیا سیاه  مانند پتاسیم، منیزیم، و آهن برای قلب خوب هستند. پتاسیم نقش مهمی در کاهش سطح سدیم در خون‌ دارد که این امر به نوبه‌ی خود بر سطح کلسترول بدن‌ تاثیر خواهد گذاشت در حالی که منیزیم و آهن برای تولید سلول‌های قرمز خون مفید هستند و کار قلب را کمی آسان‌تر می‌کنند
• پیشگیری از سرطان: فلانوئید و ترکیب‌های مواد شیمیایی گیاهی موجود در لوبیا سیاه در پیشگیری از رشد سلول‌های سرطانی در بدن بسیار قدرتمند عمل می‌کنند. این دو ماده به عنوان ضد التهاب و آنتی اکسیدان عمل می کنند و به همین دلیل است که سلول‌های سرطانی نمی‌توانند در بدن رشد کنند. آنتی اکسیدان در حذف و ترمیم سلول‌های آسیب دیده، قبل از آن که آ‌ن‌ها بتوانند سلول‌های سالم را آلوده کنند نقش مهمی دارند
• مفید برای سیستم گوارشی: لوبیا سیاه به خاطر فیبر بالایی که دارد، به عنوان یکی از سالم‌ترین خوراکی‌های جهان به حساب می‌آید. فیبر کارکرد فراوانی در بدن انسان دارد و یکی از این فواید برای گوارش است. فیبر، به همراه پروتئین، می‌تواند به بهینه‌سازی عملکرد سیستم گوارش کمک کند. مشکلات رایج معده مانند یبوست را می‌توان به طور موثر با مصرف لوبیا سیاه  درمان کرد
• مفید برای کاهش وزن: لازم است که رژیم غذایی دارای خوراکی‌های سرشار از فیبر، و کربوهیدرات‌های سالم باشد که نسبتا پروتئین زیاد و چربی‌های کم دارند. لوبیا سیاه  غنی از فیبر و حاوی مقدار نسبتا زیادی پروئین گیاهی، کربوهیدرات‌های ساده، و البته دارای چربی‌های بسیار پایین است. همچنین فیبر موجود در لوبیا سیاه باعث می شود احساس سیری طولانی تر شود
• افزایش باروری: یک ویژگی خاص که لوبیا سیاه دارد آن است که حاوی ماده ا‌ی معدنی کمیاب است که در مطالعات اخیر پی برده‌ شده در کاهش ناتوانی جنسی و مشکل اختلال نعوظ موثر است. این ماده‌ی معدنی کمیاب مولیبدن نام دارد.
• مفید برای بارداری: در لوبیا سیاه موادی وجود دارند که برای زنان باردار خوب هستند. یکی از آن‌ها فولات است. وقتی فولات وارد بدن‌ می‌شود به فولیک اسید تبدیل می‌شود که برای رشد مغز جنین و همین طور نخاع آن مفید است و می‌تواند از به دنیا آمدن نوزداد با نقص مادرزادی جلوگیری کند. همچنین لوبیا سیاه دارای مواد معدنی است، به خصوص آهن که کمک بزرگی به تولید سلول‌های قرمز خون می‌کند. در طول بارداری، مقادیر کافی از سلول‌های قرمز خون حیاتی بوده چون آن‌ها برای ساخت عضله، استخوان‌ها، و سیستم عصبی جنین ضروری هستند و آهن نیز برای حفظ سلامتی مادر در طول بارداری و بعد از آن حیاتی است.
• مفید برای سیستم عصبی: فولات موجود در لوبیا سیاه برای حفظ سلامت سیستم عصبی نیز خوب است. آمینو اسید ماده‌ حیاتی لازم برای سیستم عصبی است، که بدون آن ریسک ابتلا به بیماری‌ پارکینسون افزایش می‌یابد و در بدترین شرایط می‌تواند موجب بیماری‌هایی مانند آلزایمر شود
• حاوی آنتی اکسیدان زیاد: اخیرا ثابت شده است آنتی‌اکسیدان موجود در لوبیا سیاه در بین سایر انواع لوبیا بالاترین مقدار است. آنتی اکسیدان ترکیب شیمیایی است که در مبارزه با رادیکال‌های آزادی که می‌توانند باعث بیماری‌های جدی بشوند بسیار موثر است. آنتی اکسیدان می‌تواند به عنوان یک ترکیب ضد رادیکال آزاد عمل کند که آن را از بدن می‌زداید. قبل از آنکه بتواند بر سلول‌های سالم تاثیر بگذارد و باعث جهش ژنتیکی و رشد سریع سلول‌های سرطانی بشود
• تقویت کننده‌ی انرژی: کربوهیدرات‌ سالم موجود در لوبیا سیاه منبع خوبی از انرژی است. کربوهیدرات ساده‌ موجود در لوبیا سیاه انرژی ای را که برای فعالیت روزانه‌ لازم است فراهم خواهد آورد
• منبع پروتئین گیاهی: پروتئین بیشتر در فراورده‌های گوشتی یافت می‌شود. با وجود این، پروتئین گیاهی نیز می‌تواند جایگزین پروتئین حیوانی شود و لوبیا سیاه حاوی پروتئین گیاهی بالا است که نیاز بدن به پروتئین را برآورده خواهد کرد
• مبارزه با کم خونی: از آنجایی که لوبیا سرشار از مواد معدنی به خصوص آهن است قطعا برای مبارزه با کم خونی مفید است. با مصرف کردن لوبیا سیاه می‌توان با مشکلات ناشی از کم خونی مانند خستگی، به راحتی و به طور موثر مقابله کرد

عوارض و موارد منع مصرف لوبیا سیاه

زیاده روی در مصرف لوبیا سیاه می تواند باعث بروز عوارضی شود. از جمله:

• به دلیل مقادیر بالای فیبر و گالاکتوز موجود در لوبیا سیاه، ممکن است باعث گاز روده و نفخ شکم شود
• فیتیک اسید موجود در لوبیا سیاه، احتمال جذب مواد معدنی را در بدن کاهش می دهد به همین دلیل توصیه شده که لوبیا سیاه قبل از استفاده، به مدت 8 تا 10 ساعت در آب خیسانده شود
• مقادیر بالای پورین های موجود در لوبیا سیاه، باعث افزایش اسید اوریک خون شده و خطر ابتلا به نقرس و سنگ کلیه را افزایش می دهد
• لوبیا سیاه دارای ماده‌ سمی به نام فیتوهناگلوتینین است و باعث ناراحتی های گوارشی شبیه مسمومیت می شود. برای کم شدن این ماده سمی باید لوبیا سیاه را به صورت پخته مصرف کرد
• لوبیا سیاه حاوی قندی پیچیده به نام اولیگوساکارید است. این ماده در بدن قابل هضم نیست و می تواند باعث نفخ شود. اما این در صورتی اتفاق می‌افتد که لوبیا سیاه به مقدار بسیار زیادی مصرف شود. همچنین فرایند پخت می‌تواند سطح این ماده را کاهش بدهد

شیوه درست مصرف لوبیا سیاه

لوبیا سیاه حاوی ماد‌ه ای سمی به نام فیتوهماگلوتینین بوده و ممکن است باعث اسهال و یا بیماری التهاب معده‌ای ـ روده‌ای، حالت تهوع شدید و استفراغ شود. برای به حداقل رساندن این عوارض، لوبیا را باید چند ساعت بگذارید در آب خیس بخورد و سپس بجوشانید تا برای خوردن بی‌خطر باشد. همچنین، اگر قصد استفاده از کنسرو لوبیا را دارید، حتما قبل از باز کردن کنسرو و مصرف، حدود 20 دقیقه آن را در آب بجوشانید

شیوه درست نگهداری لوبیا سیاه

با رعایت چند نکته، می‌توانید ماندگاری حبوبات، از جمله لوبیا سیاه را بسیار افزایش دهید:

• عدم ترکیب حبوبات با یکدیگر
• توجه به تاریخ انقضای محصول
• عدم شتسشوی حبوبات در طول زمان نگهداری
• تمیز کردن محل نگهداری حبوبات هر چندوقت یک بار
• پاک کردن حبوبات (درصورت قصد نگهداری حبوبات در زمان طولانی)
• تفت دادن حبوبات (باعث می شود حبوبات دچار آفت نشده و زودتر پخته می شوند)
• جنس ظروف نگهداری حبوبات (برای نگهداری حبوبات در یخچال و یا مکان خشک و خنک، از انواع ظروف شیشه‌ای، استیل یا پلاستیکی استفاده کنید)
• عدم استفاده از آفت کش ها (برای دفع حشرات از حبوبات، آنها را چند روز قبل از ریختن در ظرف اصلی در مقابل آفتاب پهن کنید)

کاربرد ها و محصولات حاصل از لوبیا سیاه

از لوبیا سیاه در پخت و پز و آشپزی استفاده می شود. این لوبیا را به صورت مجزا یا مخلوط با سایر غذاها و مواد غذایی مورد استفاده قرار می دهند. غذاهایی مانند پلو با لوبیا سیاه، همبرگر لوبیا سیاه، پیتزای لوبیا سیاه، سوپ لوبیا سیاه، توستادای لوبیا سیاه (غذای مکزیکی)، خوراک لوبیا چیلی گیاهی با لوبیا سیاه و انواع آش را با لوبیا سیاه درست می کنند که خواص بسیار مفیدی دارند. همچنین محصولاتی مانند سس لوبیا سیاه و کنسرو لوبیا سیاه، با این لوبیا درست می شود.

لغات و اصطلاحات پر کاربرد مقاله لوبیا سیاه چیست عبارت است از:

• پورین: به ترکیب شیمیایی گفته می‌شود که حاصل ترکیب یک حلقه پیریمیدین با یک حلقه ایمیدازول است

• کتاب مرجع ویتامین ها و مواد معدنی
• وبسایت های محتوایی حوزه مواد غذایی
• وبسایت های محتوایی حوزه طب سنتی