1

مقدمه

استعلام، پرداخت و اعتراض به خلافی خودرو، در کنار ترخیص خودرو از پارکینگ، استعلام و پرداخت عوارض شهرداری خودرو و موتورسیکلت، اجارۀ خودرو، خرید و فروش خودرو، تغییر قانونی رنگ خودرو و تعویض پلاک خودرو اموری هستند که صاحبین وسایل نقلیۀ موتوری باید با آنها آشنایی داشته باشند. در این میان اجاره خودرو در ایران به تازگی بسیار رونق پیدا کرده است اما جالب است بدانید اجاره وسیله نقلیه در دنیا به زمان‌های دور برمی گردد. اولین شرکت اجاره خودرو در سال ۱۹۱۲ در آلمان و با ۳ خودرو به طور رسمی آغاز به فعالیت کرد. جو ساندرز از اوهاما، در سال ۱۹۱۶ با یک خودرو فورد که به صورت قرضی خریده بود نیز در نبراسکای ایالات متحده شروع به فعالیت کرد. در زمان جنگ جهانی دوم نیز با توجه به شرایط بازار اجاره خودرو به شدت داغ شد و بسیاری از شرکت‌ها همچون EUROPECAR در آن زمان تاسیس شدند. معمولا شرکت‌های اجاره خودرو در سرتاسر دنیا خودروهای خود را نه به صورت نقد، بلکه با شرایط خاص از کمپانی‌ها خریداری می‌کنند. البته بعضی شرکت‌ها هم با کمپانی‌های تولید خودرو فعالیت مشترک داشته و به نوعی شریک محسوب می‌شوند. به این معنی که خودروسازان، خودروهای خود را در اختیار این شرکت‌ها قرار می‌دهند واین شرکت‌ها با کرایه آنها و سودی که به دست می‌آید، هم خودروسازان و هم خود را ذی‌نفع می‌کنند. نوعی دیگر هم وجود دارد که افراد عادی خودروهای خود را در اختیار این شرکت‌ها می‌گذارند و با دریافت مبلغی به عنوان اجاره با شرکت‌های کرایه ماشین شریک می‌شوند. نحوه شماره‌گذاری خودروهای اجاره‌ای در هر کشوری متفاوت است، اما در بعضی کشورها خودروهای اجاره‌ای با پلاک‌های خاص عرضه می‌شود و مشخص است که این خودرو به صورت اجاره به فرد سپرده شده است. شرکت‌های بزرگ کرایه ماشین در کشورهای امریکا و انگلستان معمولا در بورس سهام دارند و به صورت عمومی سهامشان عرضه می‌شود. اجاره خودرو در ایران نیز به تازگی بنا به دلایل متعددی رونق پیدا کرده است. برخی از مردم بنا به دلایلی مانند قرارهای کاری، سفرهای درون شهری و برون شهری، سفرهای خاص تفریحی، مراسم خاص و… اقدام به اجاره خودرو می نمایند. تجربه نشان می دهد، اجاره خودرو نیز مراحل و نکات خاصی دارد که توجه به آن، از لحاظ هزینه و مشکلات احتمالی، اثرات قابل توجهی خواهد داشت. برای آشنایی کامل با مدارک، مراحل و نکات اجاره خودرو، این مطلب را با دقتمطالعه و در بخش نظرات، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید. چنانچه برای اولین بار قصد اجاره خود را دارید، پیشنهاد می کنیم دقایقی در کنار ما باشید.


!
از آنجایی که این فرآیند به صورت غیر متمرکز (توسط مجموعه های خصوصی و عمومی) ارائه می شود، معمولا شرایط، پیش نیازها، مدارک و مراحل آن متفاوت است. آنچه در این مطلب ارائه می شود، موارد مشترک بوده اگرچه بنا به صلاحدید در برخی موارد، حالت های مختلف ارائه شده است.

پیش نیاز و ملزومات

به طور معمول شرایط و مدارک مورد نیاز اجاره خودرو برای اتباع ایرانی به صورت زیر است:

  • یک فقره چک به مبلغ خودرو
  • کارت شناسایی معتبر
  • گواهینامه

معمولا یکی از موارد زیر:

  • تا ده درصد ارزش خودرو به عنوان ودیعه (برای خودروهای ایرانی پانزده درصد ارزش خودرو)
  • سند ملکی به نام متقاضی
  • توقف خودروی شخصی متقاضی در پارکینگ عمومی و تحویل سند آن به شرکت

به طور معمول شرایط و مدارک مورد نیاز برای اتباع خارجی نیز به صورت زیر است:

  • کارت شناسایی معتبر
  • ویزا و پاسپورت متقاضی
  • تصویر بلیط رفت ‌و برگشت متقاضی
  • گواهینامه
  • تا ده درصد ارزش خودرو به عنوان ودیعه (به ریال و یا سایر ارزهای خارجی) (برای خودروهای ایرانی پانزده درصد ارزش خودرو)


!
اجاره خودرو با راننده نیاز به هیچ کدام از ضمانت های فوق ندارد.

مراحل اصلی

اول | بررسی شرایط و هدف از اجاره خودرو

در اولین قدم اجاره خودرو، باید مشخص کنید برای چه هدفی قصد تهیه خودرو دارید. مسلما برای هر نوع شرایط، سبک خودروی متفاوت پیشنهاد می شود. اهداف شما می تواند در قالب یکی از موارد زیر باشد:

  • سفر به طبیعت و مناطق گردشگری: خودروهای شاسی بلند
  • مراسم عروسی و جشن: ماشین‌های لوکس، مدل‌های کلاسیک و قدیمی
  • سفر ارزان بین شهری و یا دورن شهری: خودروهای ارزان قیمت
  • ملاقات‌ها و جلسات مهم کاری: مدل‌های مختلف لکسوس، بی ام و، هیوندا و تویوتا
  • سفرهای دسته جمعی: انواع ون

جهت پیدا کردن اجاره دهندگان خودرو، می توانید به صورت زیر جستجو نمایید:

  • به صورت اینترنتی و از طریق موتورهای جستجو
  • از طریق پلتفرم های خرید و فروش محصولات
  • سایر

جستجوی اولیه بهتر است با کمترین هزینه و به صورت از راه دور و تلفنی باشد. پس از جستجوی اولیه، شما باید لیستی از مواردی که برای شما مناسب بوده و تطابق بیشتری با شرایط شما دارد را انتخاب نمایید.

پس از جستجوی اولیه، در صورت لزوم چنانچه نسبت به گزینه های منتخب و شرایط ایشان ابهام داشته و یا می خواهید شرایط خاص خود را با مشاوران و کارشناسان این مجموعه ها بررسی کنید، باید با موارد منتخب به صورت تلفنی و یا به صورت حضوری ارتباط برقرار کنید.

دوم | ارتباط با شرکت اجاره دهنده منتخب

اجاره خودرو

اگرچه در مرحله قبل به جستجوی عمومی پرداختید، اما پیشنهاد می کنیم در این مرحله با شرکت (مجموعه) منتخب اجاره دهنده خودرو، هماهنگی های نهایی را درخصوص موارد زیر انجام دهید:

  • خودروی مورد نظر بسته به هدف
  • بازه زمانی مورد نظر
  • نهایی سازی میزان و شرایط ضمانت ها
  • زمان مراجعه حضوری و انعقاد قرارداد

همانطور که در مراحل بعد نیز قید می شود، برخی از شرکت ها تمایلی به عقد قرارداد ندارند و یا قبل از عقد قرارداد پس از مراجعه و یا تلفن به شرکت، جهت هماهنگی و رزرو خودرو، اقدام به ثبت سفارش نموده و از شما می خواهند مبلغ ودیعه را واریز نمایید.

سوم | آماده سازی مدارک و ضمانت های مورد نیاز

از آنجایی که آماده سازی مدارک و ضمانت نامه ها معمولا اقدامی کلیدی و زمانبر است، این گام را به عنوان یک مرحله مستقل در نظر گرفته ایم. اگرچه مدارک و ضمانت های مورد نیاز، در قسمت پیش نیازها و مدارک به صورت عمومی قید شده است، اما شما باید بنابر مذاکرات مرحله قبل و شرایط شرکت مورد نظر، این موارد را آماده نمایید.

البته این نکته را نیز مدنظر داشته باشید که مدارک اعلام شده به طور عام برای اجاره انواع خودرو مورد نیاز است، بررسی دانوما نشان می دهد که شرکت های اجاره دهنده برای متقاضیانی که در تهیه این مدارک و ضمانت ها دچار مشکل هستند، انعطاف پذیری لازم را به خرج داده و راهکارهای جایگزین نیز در نظر گرفته اند.

چهارم | عقد قرارداد

عقد قرارداد اجاره خودرو

پس از هماهنگی های لازم و آماده سازی مدارک و پیش نیازها، در زمان مقرر، باید یک قرارداد اجاره (در محل مورد توافق) امضا نمایید. در این میان مشاهده شده است، برخی از شرکت ها الزاما تمایلی به تنظیم قرار داد نداشته و پس از هماهنگی، ثبت سفارش نموده و برای شما صرفا یک فاکتور ارسال می کنند. اما بر اساس تجربه، به دلیل افزایش قیمت خودرو، شرایط محیطی، وضعیت راهنمایی و رانندگی و برخی مسایل دیگر، پیشنهاد دانوما این است که حتما نسبت به عقد قرارداد اقدام نمایید. البته چنانچه شما قصد اجاره خودرو با راننده را داشته باشید، شاید با چالش های کمتری مواجه باشید و بدون قرار داد هم بتوانید از این خدمات استفاده کنید. بررسی های دانوما نشان می دهد که انعقاد قرارداد می تواند به صورت های زیر انجام شود:

  • در محل مورد نظر شما (منزل، محل کار و…)
  • در محل شرکت

در این مرحله تمام ضمانت هایی که جهت اجاره خودرو (بسته به شرایط) لازم است را باید تحویل دهید. این موارد بسته به شرکت و شرایط شما، متفاوت است اما به صورت عمومی در قسمت پیش نیازها و مدارک قید شده است.

در صورتی که قصد اجاره خودرو با راننده را دارید به نکات زیر دقت بفرمایید:

  • زمان حضور
  • مدت زمان در اختیار
  • آداب تعامل راننده (مخصوصا اگر موضوع مدنظر شما ترانسفر مهمان و شرکت در مراسم خاص است).


!
کلیه نکاتی که در هنگام عقد قرارداد مهم است را مورد توجه قرار دهید. یک نسخه از اصل قرارداد را حتما تحویل بگیرید. بهتر است ضمانت نامه های ارائه شده به صورت دقیق در قرارداد قید شود.

پنجم | دریافت خودرو

زمانی که شما تمایل دارید انعقاد قرارداد و تحویل خودرو، در محل مورد نظر شما (با حضور نماینده قانونی شرکت) باشد، طبیعی است که این مرحله با مرحله قبل ادغام می شود. در غیراین صورت چگونگی دریافت خودرو بر اساس ماهیت و شرایط قرارداد، خواهد بود. به صورت کلی دریافت خودرو به یکی از شیوه های زیر اتفاق خواهد افتاد:

  • دریافت خودرو در محل مورد نظر شما (منزل، محل کار و…)
  • دریافت خودرو در محل شرکت

ششم | برگشت خودرو و تسویه حساب نهایی

برگشت خودرو و تسویه حساب نهایی

برگشت خودرو به شرکت هم همانند دریافت خودرو، بستگی به ماهیت و شرایط قرارداد، خواهد داشت. باید خودرو را به شرکت تحویل دهید. به صورت کلی عودت خودرو به یکی از شیوه های زیر اتفاق خواهد افتاد:

  • تحویل خودرو به شرکت در محل مورد نظر شما (منزل، محل کار و…)
  • تحویل خودرو به شرکت در محل شرکت

در نهایت در هنگام برگشت خودرو، باید نسبت به پرداخت مابقی هزینه اجاره بر اساس مدت زمان، صدمه به خودرو، کیلومتر مجاز، میزان بنزین باقی مانده و نظافت خودرو، اقدام نمایید.


!
در اجاره خودرو بدون راننده باید در نظر داشت که معمولا شرکت های اجاره خودرو باک بنزین ماشین را در شرایطی که تحویل داده اند در همان شرایط هم تحویل می گیرند.


!
کلیه جرائم و خلافی ها در مدت اجاره به عهده مستأجر است که معمولا در هنگام تحویل خودرو باید مفاصا حساب جرائم و خلافی نیز تهیه و توسط شرکت بررسی شود.

نکات کلیدی

برخی نکات کلیدی و مهم عبارت است از:

  • در هنگام دریافت خودرو، به صورت کامل (درون و بیرون) از خودرو فیلم و عکس کامل تهیه نمایید تا در هنگام برگشت خودرو، با مشکلی مواجه نشوید. اگرچه تجربه دانوما نشان می دهد که معمولا شرکت های طرف قرارداد خود این کار را انجام می دهند.
  • حتما دقت بفرمایید خودروهای شرکت اجاره دهنده، دارای بیمه (اعم از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه) باشد.
  • بررسی دانوما نشان می دهد، چنانچه شیوه محاسبه هزینه بر اساس روزانه باشد، از سوی شرکت های اجاره دهنده خودرو، معمولا یک کیلومتر مجاز تردد تعیین می شود. در صورتی که در زمان عودت خودرو کیلومتر اضافی بیاورید به روشی که از ابتدا و در زمان تنظیم قرارداد، به عنوان شرایط، در نظرگرفته شده است، هزینه اضافی محاسبه می شود. بررسی های ما نشان می دهد کیلومتر مجاز روزانه در شرکت ها بالای 150 کیلومتر است.
  • در هنگام برگشت خودرو تمام ضمانت نامه های ارائه شده را به دقت بررسی و دریافت نمایید.
  • معمولا شرکت های اجاره خودرو، خودرو را با نظافت کامل تحویل می دهند بنابراین درهنگام تحویل باید به همان صورت با نظافت کامل به شرکت تحویل دهید. در غیر این صورت معمولا این شرکت ها هزینه کارواش را از شما دریافت می کنند.

منابع و ارجاعات

  • پایگاه اطلاع رسانی خبرگزاری دانشجویان ایران
  • وبسایت شرکت های ارائه دهنده خودرو
  • بررسی تجربیات اجاره خودرو
 

نظرات کاربران

1 دیدگاه در “مراحل و نکات اجاره خودرو در ایران

  1. دریا گفت:

    کاش پول داشتم ماشینو می خریدم به جای اجاره

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست − دوازده =