6 شهریور 1401
مقدمه
تصادفهای رانندگی همواره علل متعددی همچون عوامل فنی (خرابی سیستم ترمز، فرسوده بودن ماشین، کم نور بودن چراغ ها) عوامل محیطی (عوامل محیطی مثل آب و هوا یا خرابی جاده) و عوامل انسانی دارد اگرچه در بسیاری از زمینهها همواره اشتباههای انسانی از نخستین علل تصادفات بشمار میآیند. بنابراین اگرچه تصادف با وسیله ی نقلیه امری اجتناب ناپذیر است اما با رعایت قوانین رانندگی و توصیه های کلیدی احتمال وقوع تصادف، پیامدها و خسارات تا حد زیادی کاهش می یابد. بسیاری از رانندگان به علت بی اطلاعی از قوانین، بعد از وقوع تصادف دچار سردرگمی می شوند که با این امر علاوه بر ایجاد استرس برای خود و سرنشینان، باعث ترافیک و مزاحمت سایر راننده ها هم می شوند. برای آشنایی کامل با مدارک، پیش نیاز، مراحل و نکات اقدامات پس از تصادف رانندگی و دریافت خسارت از بیمه، این مطلب را با دقت مطالعه و در بخش نظرات، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل و نکات استعلام، پرداخت و اعتراض به خلافی خودرو
پیش نیاز و ملزومات
مدارک لازم برای دریافت خسارت و رسیدگی پس از تصادف رانندگی عبارت است از:
- گواهینامه خودرو
- مدارک خودرو
- بیمه نامه
- برگه معاینه فنی
- کروکی
- تصویر یا فیلم از صحنه تصادف با استفاده از گوشی تلفن چراکه همه این مدارک در مراجع قانونی مفید خواهد بود.
- یادداشت اطلاعات زیر هنگام تصادف مانند:
- اطلاعات هویتی (نام، آدرس و شماره تلفن)، اطلاعات بیمه ای (نام شرکت و شماره بیمه) و اطلاعات خودرو (نام خودرو، مدل و رنگ، شماره پلاک) راننده مقابل
- نام و شماره تلفن شاهدان در صورت وجود
پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل و نکات ترخیص خودرو از پارکینگ
مراحل اصلی
مرحله اول | وقوع تصادف و انجام اقدامات اولیه
–
تصادف با وسیله ی نقلیه امری اجتناب ناپذیر است. بسیاری از افراد پس از تصادف، عصبانی شده و نسبت به راننده مقابل پرخاش میکنند، چراکه تصور میکنند طرف مقابل مقصر حادثه است. در چنین شرایطی باید با آرامش به بررسی وضعیت تصادف بپردازید. بنابراین پس از وقوع حادثه تصادف به روال زیر توجه بفرمایید:
- با آرامش، با طرف مقابل تعامل اولیه برقرار کنید، حتی اگر طرف مقابل مقصر است
- با بررسی اولیه از سلامت خود و دیگران مطمئن شوید
- از موقعیت و صحنه تصادف تصویر برداری کنید. اگر مقصر مشخص است و حاضرین سر صحنه می توانند برای پلیس توضیح دهند که مشکلی نیست اما اگر طرف مقابلتان مقصر است و شک دارید بعدا بخواهد ماجرا را وارونه جلوه دهد با موبایل خود از وضعیت خودروها قبل از بازکردن مسیر، فیلم و عکس بگیرید.
- همانطور که قید شد اطلاعات هویتی (نام، آدرس و شماره تلفن)، اطلاعات بیمه ای(نام شرکت و شماره بیمه) و اطلاعات خودرو (نام خودرو، مدل و رنگ، شماره پلاک) راننده مقابل، را یادداشت نمایید.
- مدارک بیمه خود را با طرف دیگر جابه جا کنید.
در نهایت اگر در تصادفات منتهی به جرح یکی از طرفین حادثه که معمولا مقصرها هستند سعی در سطحی بودن خسارت و پایان دادن به ماجرا داشت، هرگز این موضوع را قبول نکرده و از او بخواهید آسیبدیدگان را به مراکز درمانی منتقل کند.
!
ترک یا فرار صحنه تصادف هر یک از طرفین (معمولا طرفی که شرایط بهتری دارد)، علاوه بر اینکه کاری خلاف عرف، غیراخلاقی و ناجوانمردانهاست باعث کندی پیشرفت پرونده سانحه شده و اگر شدت تصادف زیاد باشد چه بسا سبب از بین رفتن یک انسان دیگر شود.
!
همانطور که بیان شد، پس از وقوع تصادف باید، باید ذهن خود را متمرکز کنید و جزئیات را خوب به خاطر بسپارید و پس از تصادف اطلاعات هویتی، اطلاعات خودرو، اطلاعات بیمه ای طرف مقابله را یادداشت نمایید.
مرحله دوم | تماس گرفتن با پلیس 110
–
در ادامه اولین اقدامی که بعد از وقوع تصادف، باید انجام دهید، تماس گرفتن با 110 است. وقتی شما با پلیس تماس می گیرید و آدرس محل وقوع تصادف را می دهید نزدیک ترین واحد راهنمایی و رانندگی یک کارشناس تصادف نزد شما ارسال می کند تا مقصر را تعیین کند.
در این مقطع دقت نمایید که اگر طرف مقابل شما مقصر بود و بیان کرد که خود صافکاری و نقاشی سراغ دارد و یا در هر صورت از شما خواست به پلیس زنگ نزنید، پیشنهاد او را قبول نکنید. چون طرف مقابل از این راه می خواهد در مصرف کوپن بیمه اش صرفه جویی کند و در ادامه احتمالا شما را به صافکاری می برد که با حداقل قیمت، اتومبیل شما را تعمیر کند. اما بررسی دانوما نشان می دهد حتی اگر نزد صافکاری بروید و او به تعهد خود عمل کند، بعید است از وضعیت صافکاری اتومبیل خود راضی شوید. بنابراین بهتر است برای خسارت به بیمه مراجعه کرده و با آرامش به یک صافکاری ماهر مراجعه نمایید.
مرحله سوم | هدایت کردن خودرو از جاده و مسیر تردد ماشین
–
هنگام تصادف در جاده و خیابان و پس از تماس با 110 و انجام اقدامات اولیه، خودرو را به حال خود رها نکنید. بررسی ها نشان می دهد که توقف یک خودرو بعد از سانحه در سطح جاده باعث موارد زیر می شود:
- ایجاد تصادف دیگر و چه بسا شدید تر به دلیل موقعیت بد خودروهای آسیب دیده
- ایجاد ترافیک و کند شدن سرعت حرکت سایر خودروها.
در خصوص بازکردن و هدایت ماشین ها پس از تصادف باید بسته به نوع تصادف به صورت زیر اقدام کنید:
- تصادف خسارتی: تصادفی که در آن فقط به وسایل نقلیه آسیب وارد شود. در این حالت باید سریعا اقدام به بازکردن مسیر و هدایت خودرو ها به کنار خیابان اقدام کنید.
- تصادف جرحی ساده: تصادفی که در آن به سرنشینان آسیب بدنی وارد شود در این مورد این جابهجایی باید با احتیاط بیشتری انجام شود.
- تصادف جرحی منجر به فوت: لازم به ذکر است اگر تصادف منجر به فوت رخ داده باشد نباید موقعیت خودرو ها تا زمان آمدن پلیس و اورژانس تغییر کند.
بنابراین پس از سانحه، خودرو یا خودروهای درگیر در حادثه را از مسیر خارج کرده و گوشه سمت راست خیابانیا بزرگراه متوقف کنید چراکه بنا به دلایل مطرح شده، پلیس میتواند در صورت عدم هدایت خودرو به کنار، دو راننده سانحهدیده را به دلیل سد معبر جریمه کند.
!
پس از وقوع تصادف، و قبل از تغییر موقعیت، حتما از صحنه تصادف و زاویه های مختلف عکس بردارینمایید. توصیه می کنیم قبل از آمدن پلیس و تغییر صحنه تصادف این عکس برداری صورت بگیرد.
مرحله چهارم | حضور پلیس و شفاف سازی صحنه تصادف
–
پس از تماس و حضور پلیس دو اقدام اساسی باید اقدامات زیر انجام شود:
- ارائه توضیحات و شفاف سازی اولیه
- ترسیم کروکی توسط مأمور صلاحیت دار.
بررسی های دانوما نشان می دهد، طبق آخرین قانون که از اسفند سال 90 اجرا میشود، شرکت بیمه موظف است تا سقف 3 میلیون تومان، خسارات (تصادفات خسارتی سازشی) را بدون کروکی پلیس پرداخت کند. با این حال اگر در حادثهای خودروی شما به دلایلی مثل واژگونی یا برخورد با گاردریل از چند جهت آسیب دید بهتر است کروکی تصادف را دریافت کنید. زیرا در غیر این صورت شرکت بیمه تنها خسارت وارد شده به اولین نقطه برخورد را تقبل میکند.
شایان ذکر است کروکی ها دو نوع هستند:
- کروکی سازش: کروکی سازش در مواقعی است که دو طرفحادثه قبول دارند که چه کسی مقصر است و چه کسی بی تقصیر و هر دو طرف رفتار معقولی دارند. البته باید توجه کرد که اولا در این مواقع مدارک دو طرف حادثه شامل گواهینامه، کارت خودرو، کارت بیمه شخص ثالث و برگ معاینه ی فنیکامل باشد.
- کروکی عدم سازش یا کروکی مرجع قضایی: این نوع کروکی در مواقع عدم سازش طرفین و یا موارد زیر برای مراجع قضایی ترسیم می شود.
شایان ذکر است از لحاظ حقوقی جهت دریافت خسارت از بیمه در موارد زیر باید کروکی عدم سازش ترسیم شود:
- تصادف از نوع جرحی (و یا منجر به فوت) باشد
- در مواردی که خوردو به اشیا و موانع طبیعی مانند درخت یا گاردریلبرخورد کرده است
بنابراین دلایل زیر را می توان برای ترسیم این نوع کروکی ذکر کرد:
- عدم قبول نظریه افسر
- عدم تکمیل مدارک مثل گواهی نامه، بیمه نامه،
- خسارت بالای تعهد بیمه نامه مقصر حادثه
- برخورد با موانع طبیعی مانند درخت، گاردریل و …
- تصادفات جرحی و فوتی.
چنانچه شما پس از تصادف به دلایلی کروکی دریافت نکرده باشید، در این حالت باید به شورای حل اختلافمراجعه نموده و برای تصادف توسط کارشناس مربوطه، کروکی فرضی تهیه نمایید.
!
عموما پلیس سر سانحه تصادف از مقصر جریمه دریافت می کند.
!
اگرچه در تغییرات جدید، قید شده است تصادفات تا سقف 3 میلیون تومان (سال 98) نیاز به کروکی پلیس ندارد، اما بررسی ها نشان می دهد که در هر حادثه ترافیکی (خسارتی، جرحی و فوتی)، حتما کروکی تنظیم شود. در این صورت معمولا شرکت بیمه تقبل خسارت را از شما قبول نمی کند.
پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل دریافت کروکی فرضی از شورای حل اختلاف
مرحله پنجم | پاکسازی صحنه تصادف پس از حضور پلیس
–
پس از تصادف و بعد از اینکه پلیس در محل حادثه حاضر شد و نسبت به تحقیقات کامل و کافی اقدام کرد، نوبت به پاکسازی محیط تصادف میرسد. در هر تصادف قطعاتی از خودروها متلاشی شده و همراه با خردههای شیشه سطح جاده و خیابان را میپوشاند. باقی ماندن بقایای این اجسام برای سایر خودروهای در حال تردد بسیار خطرناک است. بنابراین به لحاظ مسئولیت اجتماعی، لازم است تا زمان رسیدن ماموران شهرداری برای پاکسازی کامل، تا جایی که امکان دارد اجزای به جا مانده از حادثه را جمعآوری کنید.
مرحله ششم | مراجعه به اورژانس و مراکز درمانی در صورت نیاز
–
در ادامه چنانچه تصادف جرحی است، آسیب های وارده را جدی بگیرید و حتی المقدور ضمن تماس یا به صورت حضوری به اورژآنس و مراکز درمانی مراجعه نمایید. توجه نمایید، در تصادف منجر به جرح (آسیب بدنی)، بدن انسان در لحظات ابتدایی، به علت ترشح هورمون آدرنالین نسبت به فشارهای وارد شده واکنش درستی نشان نمی دهد. شاید شما به راحتی از کنار زخم ها و ضربه های سطحی گذر کنید اما ممکن است همین نشانههای جزئی و کوچک پس از چند ساعت به کابوسی بزرگ تبدیل شوند. به عنوان مثال ضربههای جزئی به نقاط حساس سر باعث ایجاد لختههای خونی در مویرگهای مغز در اثر خونریزی داخلی مغز شده و عواقبی همچون سکته مغزی را به دنبال خواهد داشت بنابراین در این مواقع ضمن تماس با اورژانس یا مراجعه به پزشک نسبت به سلامتی کامل بدن مطمئن شوید.
پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل و نکات پذیرش بیمار در اورژانس
مرحله هفتم | مراجعه به بیمه برای گرفتن خسارت
–
در نهایت آخرین اقدام مراجعه به بیمه برای دریافت خسارت است. برای دریافت خسارت از بیمه، دو طرف به صورت زیر اقدام می نمایند:
- طرف مقصر: فرد مقصر صرفا در صورتی که بیمه بدنهداشته باشد می تواند، خسارت خودرو را دریافت نماید. پس اگر در تصادفی شما مقصر شناخته شدید، بهدنبال گرفتن خسارت نباشید.
- طرف غیر مقصر: فرد غیرمقصر نیز باید خسارت خود را از بیمه شخص ثالث مقصر دریافت کند.
در گذشته هنگام رخ دادن تصادف طرفین باید با هم به مراکز تعیین خسارت بیمه مراجعه میکردند اما بهدلیل ازدحام بیش از حد در این مراکز، تغییراتی در قانون ایجاد شد و در بیشتر موارد دیگر نیازی به حضور هر دو طرف در مراکز بیمه نیست. پس از اخذ کروکی و نظر مامور صلاحیت دار طرف زیان دیده (غیر مقصر) با کوپن طرف مقابل به شرکت بیمه مراجعه و نسبت به تشکیل پرونده و دریافت خسارت خود را تا سقف تعهد بیمه گذار اقدام کند.
باید توجه داشت که اگر مقدار زیان بیشتر از سقف تعهد بیمه باشد و طرف مقصر مازاد زیان را پرداخت نکند، فرد زیان دیده باید به مرجع قضایی شکایت نماید. بعد از شکایت نیز مقام قضایی در این خصوص تحقیق و پس از انجام تشریفات قانونی و صدور دستور کارشناسی و اظهارنظر کارشناس در خصوص میزان خسارت اقدام به صدور رای می نماید. مرجع صلاحیت دار در این موارد تا مبلغ بیست میلیون تومان شورای حل اختلاف و بیشتر از این مبلغ نیز دادگاه حقوقی می باشد. بعد از اینکه رای نهایی صادر شد و صدور اجراییه و ابلاغ آن، در صورتی که مقصر بتواند زیان مازاد را پرداخت نماید به صورت نقدی و در صورت عدم توانایی و همچنین عدم تقدیم درخواست قسط بندی از طرف مقصر، فرد زیان دیده می تواند نسبت به توقیف اموال اقدام کند. در صورت عجز از معرفی اموال نیز می شود نسبت به جلب مقصر اقدام کرد.
!
چنانچه برای رفع خسارت خودرو می خواهید از بیمه بدنه استفاده نمایید، شاید بهتر باشد برای مبالغ بسیار محدود از بیمه بدنه خود استفاده ننمایید، تا در موارد بعدی از تخفیف های بیمه (که از خسارت محدود و فعلی شما بیشتر است) استفاده نمایید.
!
اگر به هر دلیلی از جمله ورشکستگی شرکت بیمه و یا فرار مقصر از سر حادثه، وراث شخص فوت شده نتوانند دیه خود را دریافت کنند، صندوقی به نام صندوق خسارات بدنی وجود دارد که موظف است دیه فرد را تماما پرداخت نماید.
!
به یاد داشته باشید که در حوادث رانندگی منجر به فوت، شرکتهای بیمه میتوانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفی، بدون نیاز به رای مراجع قضایی، دیه و دیگر خسارتهای بدنی وارده را پرداخت کنند.در ماده ۱۶ قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه، آمده است که: در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت، بیمهگر وسیله نقلیه مسبب حادثه یا صندوق تامین خسارتهای بدنی حسب مورد موظفند پس از دریافت گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه و در صورت لزوم گزارش سایر مقامات انتظامی و پزشکی قانونی بلافاصله حداقل ۵۰ درصد از دیه تقریبی را به اشخاص ثالث زیاندیده پرداخت کرده و باقیمانده آن را پس از معین شدن میزان قطعی دیه بپردازند.
پیشنهاد ویژه مطالعه: مراحل و نکات دریافت خسارت تصادف از بیمه
نکات کلیدی
- هیچوقت نباید در مقابل افراد حاضر در صحنه، خود را مقصر جلوه دهید. زیرا در این صورت و در حالی که ممکن است واقعا مقصر حادثه نباشید، مسئولیت قانونی تصادف را قبول کردهاید و این اشتباه میتواند مشکلات قانونی بسیاری برای شما به وجود بیاورد.
- متاسفانه طبق باور غلطی که در جامعه مرسوم شده است، در تصادف و سانحه جرحی منجر به فوت، دقت نمایید که نداشتن گواهینامه توسط راننده باعث تغییر ماهیت قتل از غیر عمد به عمد نمی شود. دلیل غیر عمد بودن قتل در قانون نداشتن قصد حاصله که همان قتل طرف مورد نظر است ذکر شده است و ارتباطی به داشتن یا نداشتن گواهینامه ندارد. بیشتر مردم به اشتباه این مساله را باعث قتل عمد دانسته و در صورت بروز چنین موردی به دلیل ترس، متاسفانه از صحنه متواری می شوند.
- در مواردی که فرد فاقد گواهینامه، منجر به وقوع تصادف جرحی ساده یا منجر به فوت می شود باز هم بیمه موظف به پرداخت خسارت به مصدوم یا وراث متوفی است. در مواردی که قتل ناشی از تصادفات رانندگی به دلیل مصرف مشروبات الکلی یا غیر آن باشد هم همین شرایط حکمفرما است.
- تصادفها به دو دسته خسارتی و جرحی تقسیم میشوند. تغییر حالت و جابهجایی خودرو زمانی امکانپذیر است که تصادف از نوع خسارتی (فقط آسیب بهوسیله نقلیه) باشد؛ اما وقتی تصادف جرحی (آسیب بدنی به سرنشینان) باشد این جابهجایی باید با احتیاط بیشتری انجام شود. اما اگر تصادف منجر به فوت رخ داده باشد نباید موقعیت خودروها تا آمدن پلیس و اورژانس تغییر کند.
- اگر در تصادفات منتهی به جرح یکی از طرفین حادثه که معمولا مقصرها هستند سعی در سطحی بودن خسارت و پایان دادن به ماجرا داشت، هرگز این موضوع را قبول نکرده و از او بخواهید آسیبدیدگان را به مراکز درمانی منتقل کند.
- بررسی های دانوما نشان می دهد گویا، جبران هزینه های معنوی حاصل از تصادف نیز ممکن است. در تصادف رانندگی، فرد زیاندیده میتواند علاوه بر گرفتن خسارت در تصادفات وارده به خودرو از طریق بیمه، تمام هزینههای مرتبط با تصادف را محاسبه کند و از طریق شکایت حقوقی، از طرف مقابل، مطالبه کند. این راهی است که براساس قانون مسئولیت مدنی پیش پای زیاندیدگان گذاشته شده است.
- هرگاه بی احتیاطی، بی مبالاتی و یا عدم رعایت نظامات دولتی و یا عدم مهارت رانندگی منتهی به قتل غیرعمدی شود، مرتکب علاوه بر پرداخت دیه، به حبسنیز محکوم میشود. البته نداشتن گواهینامه رانندگی مرتکب، مجازات را جدیتر خواهد کرد و قاضی باید شدیدترین مجازات را در این گونه موارد انتخاب کرده و شخص مقصر را به آن مجازات محکوم کند.
لغات و اصطلاحات
- تصادف خسارتی: اینگونه تصادفات فراخور محل وقوع آن – مناطق درون شهری پلیس راهور و برون شهری پلیس راه – مربوط بوده و مامورین این ارگانها اختصاصا کار رسیدگی به این تصادفات را بر عهده دارند. در تصادفات خسارتی که هیچ مصدومی وجود ندارد اولین نکته این است که اگر مسیر پر تردد است و یا مقصر مشخص، از صحنه عکس برداری شده و مسیر بازگشایی شود. در صورت عدم انجام این کار به محض رسیدن پلیس هر دو طرف بخاطر بستن مسیر جریمه خواهند شد. پلیس بعد از رسیدن کروکی را تنظیم و مقصر را مشخص می کند.باید در نظر داشت که کروکی نیز دو نوع است:کروکی سازش و کروکی عدم سازش.
- تصادف جرحی: در این گونه تصـادفات رانندگی علاوه بر افسر راهنمایی و رانندگی، افسـر نیروی انتظامـی نیز باید در صحنه حـاضر و نسبت به تنـظیم گـزارش اقدام کند. در این موارد بعد از تنظیم گزارش و ترسیم کروکی عدم سازش، مصـدومان به بیمارستـان منتقـل و خودروهای طرفین توقـیف و به پارکینگ منتقل می شود. همچنین طـرفین را در خـصوص مراجـعه به مرجـع صلاحیت دار و کسب دستور مقام قضایی جهت انجـام مراحـل قـانونی و مراجـعه مجروح به پزشکی قانونی و ترخیص خودرو، راهنـمایی می نماید.
- تصادف فوتی: نوعی دیگری از تصادفات که از بقیه موارد برای طرفین آثار سو بیشتری دارد تصادف منجر به فوت است. البته باید توجه داشت در برخی موارد نیز تصادف جرحی بوده و شخص در سر صحنه مصدوم می شود ولی بعد از انتقال به بیمارستان و در طول درمان بر اثر شدت آسیب وارده فوت می کند که در این مورد نیز تصادف تغییر ماهیت داده و از جرحی به فوتی تغییر می یابد. قتل مطابق ماده ۲۹۰ به بعد قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ به سه نوع قتل عمد، قتل شبه عمد و قتل خطای محض تقسیم شده است. قتل ناشی از تخلفات رانندگی را با توجه به تعریف این جرم توسط قانونگذار در ماده ۲۹۱ به بعد قانون مذکور که آن را ناشی از بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده تعریف کرده است، می توان در شمار قتل های شبه عمد آورد، چراکه علمای حقوق جرایمی که در آنها فاعل مرتکب بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات و مقررات شده ولی قصد نتیجه حاصله (قتل) را نداشته در شمار جرائم شبه عمد آورده اند.
- صندوق تامین خسارات بدنی: در بسیاری موارد شرکتهای بیمه زیر بار مسئولیت جبران خسارت نمیروند. مواردی مانند تمام شدن مدت بیمه نامه یا بیمه نبودن خودرو از این موارد است در اینجا پای صندوق تامین خسارت بدنی به میان میآید و این صندوق خسارت را پرداخت میکند.
منابع و ارجاعات
- بررسی تجارب افراد سانحه دیده
- وبسایت های محتوایی در حوزه راهنمایی و رانندگی
- پایگاه رسمی مجله حقوقی معراج
- ویکی پدیا
نوشته های مشابه
06
شهریور
06
شهریور
06
شهریور
06
شهریور
06
شهریور
