مقدمه
نارگیل با نام علمی Cocos nucifera، از اعضای خانواده نخل است. هزاران سال است که این میوه توسط انسان استفاده میشود. طعم نارگیل با توجه به قلیایی بودن خاک متفاوت است. قسمت بیرونی آن سبز رنگ بوده و زمانی که میرسد قهوه ای میشود. این میوه پوسته سختی دارد و زیر این پوسته، گوشتی سفید رنگ وجود دارد. نارگیل به عنوان ناریال در هند شناخته می شود. حدود ۷۴ درصد از عرضه نارگیل در جهان از اندونزی، فیلیپین و هند تأمین میشود. از نظر طب سنتی، نارگیل مانند خرما، موز و… طبع گرم و تر دارد.
در این مطلب؛ پیشینه، خواص و ویتامین ها، طبع و مصلح، عوارض و مشخصات گیاه نارگیل ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این میوه مفید به دست آورید.
متن اصلی
مشخصات نارگیل
مشخصات میوه نارگیل عبارت است از:
- نامهای دیگر: نارجیل جوز هندی، گوزهندی، رانج
- نام لاتین: Coco-Nut
- اشکال دارویی: مغز، شیر، ریشه، پوست
پیشینه و تاریخچه نارگیل
درمورد خاستگاه گیاه نارگیل، بعضی از کارشناسان معتقدند که یکی از گیاهان بومی جنوب شرق آسیا است اما برخی دیگر شمال شرقی آمریکای جنوبی را خاستگاه این گیاه میدانند. فسیل های بهدست آمده در نیوزیلند نشان از این دارند که در حدود ۱۵ میلیون سال پیش گیاهان کوچکی شبیه نارگیل در این ناحیه رویش میکردند. همچنین سنگوارههایی قدیمیتر، در هند کشف شدهاند. در جزایر هاوایی نارگیل درختی است که دریانوردان آنها را از سرزمینهای خود در اقیانوس آرام جنوبی به این جزایر آوردهاند. نارگیل در آیین هندو دارای اهمیت فرهنگی و مذهبی است. ماهیگیران هندی، فصل جدید ماهیگیری را با انداختن نارگیل در رودها و دریا آغاز میکنند و معتقدند این کار، خوشیمن بوده و باعث بهبود صید ماهی میشود.
مزاج، طبع و مصلح نارگیل
طبع و مصلح نارگیل عبارت است از:
- مزاج نارگیل: طبع نارگیل گرم و تر است
- مصلح نارگیل: عسل، میوه های ترش مانند لیمو ترش و… مصلح و بهبود دهنده خواص و طبع نارگیل هستند.
ترکیبات، ویتامین ها و مواد معدنی نارگیل
ارزش غذایی 100 گرم نارگیل به صورت زیر است:
مواد اصلی تشکیل دهنده |
مقدار در100 گرم |
انرژی (کالری) |
354 کیلوکالری |
کربوهیدرات |
15.23 گرم |
پروتئین |
3.33 گرم |
چربی |
33.49 گرم |
آب |
46.99 گرم |
فیبر |
9.00 گرم |
قند |
6.23 گرم |
ویتامین ها |
مقدار در 100 گرم |
0.24 میلی گرم |
|
0.20 میکروگرم |
|
3.30 میلی گرم |
|
0.07 میلی گرم |
|
0.02 میلی گرم |
|
0.54 میلی گرم |
|
12.10 میلی گرم |
|
0.30 میلی گرم |
|
0.05 میلی گرم |
|
26.00 میکروگرم |
|
مواد معدنی |
مقدار در 100 گرم |
کلسیم |
14.00 میلی گرم |
آهن |
2.43 میلی گرم |
32.00 میلی گرم |
|
113.00 میلی گرم |
|
356.00 میلی گرم |
|
20.00 میلی گرم |
|
1.10 میلی گرم |
|
0.44 میلی گرم |
|
1.50 میلی گرم |
|
سلنیم |
10.10 میکروگرم |
خواص و فواید درمانی نارگیل
خواص نارگیل عبارت است از:
- کمک به پیشگیری از دیابت: نارگیل میوه ای سرشار از فیبر رژیمی است که باعث کاهش سرعت گلوکز و پایین آمدن قند خون شده و موجب انتقال آن به سلول ها و تبدیل به انرژی می شود. که این عمل خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد
- بالا بردن انرژی بدن: نارگیل با سوزاندن چربیها، به افزایش انرژی در بدن کمک میکند. تریگلیسیریدهای موجود در روغن نارگیل در طی ۲۴ ساعت مصرف انرژی در بدن را افزایش می دهد
- مفید برای مفاصل و استخوان ها: نارگیل کلسیم و فسفر داشته و میتواند میوه خوبی برای تقویت استخوانهای بدن و پیشگیری از پوکی استخوان باشد. همچنین نارگیل به کاهش التهاب و ورم کمک می کند. سطوح بالای آنتیاکسیدانهای موجود در روغن نارگیل التهاب را کاهش داده و آرتریت (ورم مفاصل) را درمان میکند
- تقویت سیستم ایمنی: نارگیل خواص ضدویروسی، ضدقارچی، ضدباکتریایی و ضدانگلی دارد. مصرف روغن نارگیل میتواند به بدن برای مقاومت در برابر ویروسها و باکتریهای مضر کمک کند
- کمک درمان جوش های صورت و آکنه: آب نارگیل می تواند چربی پوست را کاهش دهد و به همین دلیل به بهبود جوش های صورت کمک کند
- کمک به سلامت دستگاه گوارش: نارگیل فیبر زیاد دارد و به بهبود عملکرد سیستم گوارشی کمک میکند؛ فیبر با جذب آب، موجب تقویت عملکرد روده، بهود هضم غذا و کاهش خطر ابتلا به زخمهای گوارشی میشود.
عوارض و موارد منع مصرف نارگیل
با وجود خواصی که نارگیل دارد، مصرف آن ممکن است برای برخی افراد مضر باشد، همچنین زیاده روی در مصرف آن باعث عوارضی می شود که عبارتند از:
- مصرف زیاد این میوه برای افراد گرم مزاج می تواند اذیت کننده باشد زیرا طبع نارگیل بسیار گرم است
- افرادی که به موادی مانند گردو، بادام، پسته، بادام هندی و … حساسیت دارند، به احتمال زیاد به نارگیل نیز حساسیت خواهند داشت و در برخی موارد شدید، این واکنشهای حساسیتی میتوانند خطر مرگ در پی داشته باشند
- نارگیل میوه ای بسیار دیر هضم است، بنابراین افرادی که دارای بیماری های گوارشی هستند، بهتر است در مصرف آن احتیاط کنند
- روغن نارگیل چربی بسیار بالایی دارد، بنابراین افرادی که دارای بیماری های قلبی و فشار خون بالا هستند، بهتر است از مصرف آن خودداری کنند.
کاربرد و موارد مصرف نارگیل
گوشت سفید نارگیل (تکه یا پودر شده) و همچنین آب نارگیل به عنوان موادی مفید و خوشمزه مصرف می شود. از فراوردههای تولیدی درخت نارگیل میتوان بهعنوان غذا، سوخت، زغال یا در تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده کرد. روغن نارگیل، نیز مصارف زیادی دارد و در صنایع غذایی، تهیه انواع کیک، شیرینی (مانند شیرینی پفکی نارگیلی، شیرینی قرابیه نارگیلی و… ) و دسر، تولید صابون، ماسک، کِرِم و تولید لوازم آرایشی دیگر مورد استفاده است.
مشخصات گیاه نارگیل
درختی است بزرگ به بلندی ۲۵ -۲۰ متر قطر تنه آن تا یک متر میرسد. تنه آن راست و قائم است که روی آن آثار برگهای ریخته شده دیده میشود. در انتهای تنه درخت، معمولاً تعدادی در حدود ۱۴ برگ درخت دیده میشود. برگ آن بزرگ به طول ۲۵ متر و مرکب از تعداد زیادی برگچه باریک دراز است. طول هر برگچه تا یک متر میرسد. رنگ آنها سبز روشن است و جوانه انتهایی درخت منبع غذایی است که به مصرف خوراک بومیان میرسد. درخت نارگیل در حدود سال پنجم شروع به گل دادن مینماید. گلها نر و ماده در مجموعه یک مجموعه گل قرار دارند میوه نارگیل معمولاً از سال ششم ظاهر میشود. میوهها به صورت خوشه شامل چندین نارگیل با اندازههای مختلف در هر درخت وجود دارد. میوه نارگیل گروی شکل به ابعاد سر انسان بعضی کوچکتر و بعضی بزرگتر و از چند قسمت تشکیل شده است. قسمت خارجی آن ضخیم و سفت متشکل از الیاف نباتی و داخل آن صاف لیز استخوانی و خیلی سخت است بعلاوه قسمت خارجی یا پوسته خارجی با خطوط برجسته ای از طرف طول میوه به سه قسمت تقسیم شده است و در قاعده نارگیل سه محل سوراخ دیده میشود. این پوشش سخت که شکسته شود در داخل آن دانه اصلی نارگیل دیده میشود که سفید رنگ است و از ماده آلبومین روغنی سفید تشکیل شده و در وسط آن حفره ای است که محتوی مایع سفید رنگ خوش طعمی است که به شیر نارگیل با آب نارگیل معروف است. شیر نارگیل در میوههای نارس خیلی زیاد است و به تدریج که میوه به مرحله رسیدگی کامل میرسد. مقدار این شیر کمتر میشود و مقدار شیر داخل نارگیل را میتوان از تغییر رنگ پوسته خارجی آن تخمین زد. یک درخت نارگیل بارور در حدود ۶۰ -۵۰ عدد نارگیل در سال میدهد. درخت نارگیل مخصوص مناطق حاره است. در ایران، نارگیل از خارج وارد شده و در چابهار چند درخت کاشته شده است.
منابع و ارجاعات
- کتاب میوه درمانی
- ویکی پدیا
- منابع تخصصی حوزه تغذیه و سلامت