بیماری کم خونی داسی شکل چیست؟ | علائم + علل + پیشگیری + درمان

کم خونی داسی شکل که در واقع یک بیماری وراثتی است تقریباً فقط در میان سیاه پوستان مشاهده می شود. در مناطق حاره ای آفریقا و آسیا آمار مبتلایان به این عارضه بسیار زیاد است از بین هر ۵۰۰ نفر سیاه پوست آمریکایی، یک نفر به این ناهنجاری وراثتی مبتلا می باشد. سلول های قرمز، تغییر شکل یافته و به شکل داس دیده می شوند. در این مطلب انواع، علائم، عوارض، علل، تشخیص، درمان برای بیماری کم خونی داسی شکل، ارائه می شود.

انواع گروه های دارای عارضه

انواع بیماری کم خونی داسی شکل شامل موارد زیر است:

• وراثت از یک والد: کسانی که بیمارانی را فقط از یک والد (پدر یا مادر) ارث برده اند و تنها یک ژن ناقل بیماری در بدن آنان وجود دارد. این گروه از مبتلایان مشکلات جدی چندانی ندارند مگر در شرایطی که دچار کمبود اکسیژن شوند مانند مسافرت با هواپیما، مصرف داروهای بیهوشی و فعالیت های شدید و سنگین جسمانی.
• وراثت از هر دو والد: افرادی که ژن ناقل این بیماری را از هر دو والد (والدین) به ارث می برند. این گروه از مبتلایان دارای علایم خاص بیماری کم خونی داسی شکل می باشند و قابلیت انتقال این بیماری را به فرزندان خود نیز دارند.

علائم شایع کم خونی داسی شکل

از علائم بیماری کم خونی داسی شکل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب مداوم یا تکرار شونده.
• خستگی مداوم.
• رنگ پریدگی.
• تنگی نفس.
• ایجاد درد در اندام های مختلف بدن
• تورم اندام های مختلف (مخصوصاً دست ها و پاها).
• آسیب دیدگی شبکیه چشم.
• تأخیر در رشد (در مورد کودکان).
• بلوغ دیررس (در مورد نوجوانان).
• لاغری مفرط (در بزرگسالان).
• آمادگی زیاد برای ابتلا به امراض عفونی
• استعداد ابتلا به سکته ی مغزی در کودکان.
• اختلالات دستگاه تنفس

علل بیماری کم خونی داسی شکل

علت های بیماری کم خونی داسی شکل عبارت است از:

• ژن ناقل صفت داسی شکل بودن گویچه های خونی.
• این سلول های بدریخت باعث ایجاد لخته در مویرگ های کوچک شده و اندام ها یا بافت ها را از دستیابی به اکسیژن مورد نیاز محروم می سازند.
• گویچه های داسی شکل فقط ۱۰ تا ۲۰ روز پایدار می مانند که در مقایسه با عمر ۱۲۰ روزه ی گویچه های طبیعی دوام بسیار کمی دارند و چون قادر نیستند با سرعت گویچه های جدید را جایگزین خود کنند باعث ایجاد عارضه ی کم خونی در فرد می شود.

عوارض احتمالی کم خونی داسی شکل

عوارض بیماری کم خونی داسی شکل شامل موارد زیر است:

• سکته مغزی: سلول‌های داسی شکل جریان خون را در بخشی از مغز مسدود می‌کنند.
• سندرم حاد قفسه سینه: عفونت ریه یا سلول‌های داسی شکل که عروق خونی ریه‌ها را مسدود می‌کنند، باعث این عارضه می‌شوند.
• پرفشاری خون ریوی: باعث تنگی نفس و خستگی میشود.
• آسیب به اندام‌ها: سلول‌های داسی شکل جریان خون را مسدود کرده و اندام‌ها را از دریافت خون و اکسیژن کافی محروم می‌کنند.
• مشکلات طحال: تعداد زیادی از سلول‌های داسی شکل در طحال گیر کرده و باعث بزرگ شدن آن می‌شوند.
• نابینایی: سلول‌های داسی شکل می‌توانند عروق خونی تغذیه‌کننده چشم را مسدود کنند.
• زخم‌های پا: زخم‌های باز دردناک روی پاها به وجود می آید.
• سنگ کیسه صفرا: تجزیه گلبول‌های قرمز باعث تولید ماده‌ای به نام بیلی‌روبین می‌شود که سطح بالای آن در بدن می‌تواند به بیماری سنگ کیسه صفرا منجر شود.
• پریاپیسم: سلول‌های داسی شکل می‌توانند عروق خونی آلت تناسلی را مسدود کنند که این امر به تدریج باعث ناتوانی جنسی می‌شود.

شیوه تشخیص کم خونی داسی شکل

در مورد تشخیص بیماری کم خونی داسی شکل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• گرفتن نمونه خون
• نمونه‌برداری از مایع اطراف جنین (مایع آمنیوتیک)

درمان کم خونی داسی شکل

درمان بیماری کم خونی داسی شکل هم به روش درمان خانگی و هم به روش درمان پزشکی عبارت است از:

اول- درمان خانگی یا توصیه های عمومی: به توصیه های زیر جهت درمان و بهبود بیماری کم خونی داسی شکل در خانه توجه داشته باشید:

• مصرف دقیق و کامل داروها.
• پیشگیری از ابتلا به امراض عفونی با رعایت بهداشت و بالا بردن کیفیت تغذیه و…..
• پرهیز از انجام حرکات و فعالیت های جسمانی شدید و سنگین.

دوم- درمان پزشکی: درمان پزشکی بیماری کم خونی داسی شکل عبارت است از:

• مصرف انواع داروهای مسکن و تب بر.
• تجویز انواع آنتی بیوتیک ها.
• تعویض خون بیمار یا انتقال خون سالم به عنوان نیروی کمکی.
• تجویز داروهای ضد سرطان هیدروکسیده.

• کتاب راهنمای گام به گام دکتر در خانه_تالیف نفیسه دری صفت
• کتاب اولین پزشک خانواده_تالیف دکتر بابک اعتمادی
• محتوای تخصصی حوزه پزشکی