بیماری سرطان روده ی بزرگ چیست؟ علائم، علل، تشخیص، عوارض، درمان

به رشد بی رویه و تکثیر بیش از حد و تهاجمی سلول های مخاط روده ی بزرگ در اصطلاح پزشکی سرطان روده ی بزرگ می گویند. سرطان روده از جمله سرطان های پر شیوع در اروپا به ویژه انگلستان می باشد. متأسفانه اقدامات بیماریابی و بررسی افراد مستعد ابتلا به این بیماری کمک چندانی به تشخیص زودرس آن نمی کند. سرطان روده ی بزرگ به ندرت در افراد کمتر از ۴۰ سال مشاهده می شود. اکثریت بیماران مبتلا به این عارضه را افراد بالاتر از ۶۰ سال تشکیل می دهند. شیوع سرطان راست روده (انتهای روده ی بزرگ) در مردان بیشتر است. زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به سرطان روده ی بزرگ قرار دارند. حدود 60% از سرطان های روده بزرگ نواحی مجاور راست روده را درگیر می سازند، اگرچه این عارضه ممکن است در سایر نواحی روده بزرگ نیز مشاهده شود. در این مطلب علائم، علل، تشخیص، عوارض، درمان و پیشگیری برای بیماری سرطان روده ی بزرگ، ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این بیماری به دست آورید.

علائم شایع سرطان روده ی بزرگ

از علائم بیماری سرطان روده ی بزرگ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییر در تعداد دفعات اجابت مزاج در طول شبانه روز
• ایجاد تغییر در قوام مدفوع (شل یا سفت بودن مدفوع)
• احساس درد و ناراحتی در ناحیه ی شکم
• احساس درد یا ناراحتی در راست روده یا مقعد
• مشاهده ی خون در مدفوع
• احساس دفع ناقص مدفوع
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن
• بروز علایم کم خونی فقر آهن (رنگ پریدگی و ضعف عمومی)

علل بیماری سرطان روده ی بزرگ

علت های بیماری سرطان روده ی بزرگ عبارت است از:

• ابتلا به يبوست مزمن و ماندن بیش از حد مواد زاید در روده ی بزرگ
• استفاده از رژیم غذایی کم فیبر (فاقد میوه و سبزی کافی)
• نوشیدن الکل و مشروبات الكلى
• ابتلا به چاقی و اضافه وزن بیش از حد
• کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی کافی در طول روز
• وجود سابقه ی خانوادگی ابتلا به این بیماری (عامل ژنتیکی)
• مزمن شدن امراضی (کولیت اولسراتیو، بیماری کرون و…)

عوارض احتمالی سرطان روده ی بزرگ

عوارض بیماری سرطان روده ی بزرگ شامل موارد زیر است:

• انسداد روده در اثر افزایش حجم تومور
• انتشار بیماری به غدد لنفاوی کبد و سایر قسمت های بدن
• عفونت
• خونریزی
• لخته خون
• آسیب رسیدن به اندام‌های کناری
• نشت از بخش‌های متصل‌شده‌ی روده به هم

شیوه تشخیص بیماری سرطان روده ی بزرگ

در مورد تشخیص بیماری سرطان روده ی بزرگ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• آزمایش بررسی خون در مدفوع: تست خون در مدفوع کاملا دقیق نیست زیرا همه سرطان‌ها باعث خونریزی نمی‌شوند. بنابراین، این تست می‌تواند نتیجه منفی کاذب داشته باشد. همچنین خون در مدفوع ممکن است به دلیل بیماری دیگری مانند هموروئید، دیده شود. برخی از غذاها نیز ممکن است باعث خونریزی گوارشی شوند.
• آزمایش دی ان ای مدفوع: این آزمایش چندین نشانگر دی ان ای که در سرطان کولون و یا سلول‌های پولیپ پیش سرطانی در مدفوع رها می‌شوند، بررسی می‌کند. این تست برای تشخیص سرطان روده بزرگ از پولیپ دقیق‌تر است، اما نمی‌تواند تمام جهش‌های دی ان ای ایجاد کننده‌ی تومور را تشخیص دهد.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر: پزشک با استفاده از سیگموئیدوسکوپ (لوله‌ی انعطاف پذیر، بلند، باریک و دارای پروژکتور و دوربین کوچکی در انتها) رکتوم و سیگموئید بیمار را بررسی می‌کند. کولون سیگموئید آخرین بخش روده بزرگ، قبل از مقعد است. این آزمایش چند دقیقه طول می‌کشد و دردناک نیست.
• عکس اشعه ایکس به همراه تنقیه باریم: باریم رنگی است که از طریق تنقیه در روده بیمار تزریق می‌گردد و در اشعه‌ی ایکس ظاهر می‌شود. در صورت وجود یافته غیر طبیعی، انجام کولونوسکوپی توصیه می‌شود.
• کولونوسکوپی: در حال حاضر بهترین روش تشخیصی سرطان روده‌ی بزرگ، کولونوسکوپی است. لوله کولونوسکوپی طولانی‌تر از لوله‌ی سیگموئیدوسکوپی است و به پزشک این امکان را می‌دهد که تمام کولون و رکتوم را ببیند. می‌توان طی کولونوسکوپی، پولیپ کشف شده را برداشت و نمونه بافتی یا بیوپسی تهیه کرد. کولونوسکوپی بدون درد است و قبل از انجام آن داروی مسهل برای تخلیه روده، به بیمار داده می‌شود. خونریزی و سوراخ شدن دیواره روده بزرگ، از عوارض بسیار نادر کولونوسکوپی است.
• کولونوگرافی: بعد از تخلیه کولون، دستگاه عکس برداری، از کولون تصویربرداری می‌کند. اگر چیزی غیر طبیعی پیدا شود، انجام کولونوسکوپی ضروری است. این روش کمتر تهاجمی بوده، تحمل پذیر‌تر است، دقت تشخیصی خوبی دارد و جایگزین مناسبی برای کولونوسکوپی، در بیماران در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال است.

درمان سرطان روده ی بزرگ

درمان پزشکی بیماری سرطان روده ی بزرگ عبارت است از:

• انجام معاینه ی بالینی شکم برای کشف تورم
• انجام آزمایش خون به منظور کشف علایم کم خونی
• انجام معاینه بالینی از مقعد برای کشف توده یا تومور
• بررسی معقد و راست روده به وسیله ی رکتوسکوپی
• بررسی فضای داخلی روده بزرگ به وسیله ی کولونوسکوپی
• انجام آزمایش مدفوع به منظور کشف خون در مدفوع
• نمونه برداری از هرگونه بافت غیر طبیعی در روده و بررسی آن در آزمایشگاه پاتولوژی
• گرفتن عکس رادیولوژی رنگی از روده ها به وسیله ی وارد کردن مایع باریوم از مقعد
• انجام سی تی اسکن به منظور بررسی میزان گسترش بیماری
• عمل جراحی به منظور برداشتن قسمت مبتلا به بیماری از روده
• ایجاد سوراخی در شکم برای دفع مدفوع در صورت برداشتن راست روده
• انجام شیمی درمانی و رادیوتراپی

پیشگیری از ابتلاء به سرطان روده ی بزرگ

برخی از موارد مهم که در پیشگیری از سرطان روده ی بزرگ توصیه شده است، عبارت است از:

• ورزش: انجام فعالیت‌‌های بدنی به مدت ۳۰ دقیقه در روز، نه تنها در پیشگیری از سرطان بسیار موثر هستند؛ بلکه در بهبود روحیه نیز تاثیر به‌سزایی دارند. اگر تاکنون فعالیت بدنی نداشته‌‌اید، با انجام فعالیت‌های سبک شروع کنید و مدت زمان آن را به نیم ساعت در روز برسانید.
• وزن مناسب: بهترین روش برای کاهش وزن، ورزش کافی به همراه رعایت رژیم غذایی مناسب است. به یاد داشته باشید کاهش وزن باید به آرامی و تحت نظر پزشک صورت گیرد تا از بروز عوارض جدی پیشگیری شود.
• ترک سیگار
• کاهش مصرف الکل

• کتاب راهنمای گام به گام دکتر در خانه_تالیف نفیسه دری صفت
• کتاب اولین پزشک خانواده_تالیف دکتر بابک اعتمادی
• محتوای تخصصی حوزه پزشکی