ماساژ کودک و نوزاد | زمان مناسب، نکات اصولی، قسمت های مجاز

یادگیری و انجام ماساژ کودک، کار بسیار ساده ای است. چند وسیله کوچک لازم دارد و هیچ هزینه ای در بر ندارد، مگر مقداری وقت. منافع دراز مدت و کوتاه مدت آن برای کودکان زیاد است و از طرف دیگر والدین نیز با ماساژ بچه ها ارتباط مثبت و خوبی را با آن ها برقرار خواهد کرد. به طور خلاصه، گنجاندن ماساژ دادن نوزاد در روال مراقبت شما می‌تواند فواید زیادی را به همراه داشته باشد، بنابراین وقت گذاشتن برای آن مفید است. در این مطلب به فواید ماساژ برای کودک و والدین، زمان مناسب، نکات اصولی انجام ماساژ، قسمت های مجاز انجام ماساژ برای نوزادان می پردازیم.

فواید ماساژ برای کودکان

ماساژ فواید و مزایای زیادی برای کودک و نوزاد دارد از جمله این فواید عبارتند از:

• احساس امنیت: ارتباط جسمی بین کودک و یکی از والدینش، احساس عشق، علاقه و ارزش را در او تقویت کرده و این احساس، به رشد عزت نفس و اعتماد به نفس در کودک می انجامد.
• سلامت و تندرستی کل بدن: تحقیقات نشان می دهد کودکانی که با محبت و مهربانی لمس می شوند، کمتر از آن هایی که تماس محبت آمیز با والدین شان ندارند گریه می کنند یا بیمار می شوند. ماساژ، گردش خون را بهبود می بخشد و سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می کند. همین طور کمک می کند که مایع لنفی در سرتاسر بدن پخش شود و مواد مضر نیز از بدن دفع گردد. ماساژ، درد و نشانه های بعضی از ناراحتی ها و بیماری های مزمن را تسکین می دهد. راحتی و آرامش را افزایش داده و به نوزادی که دایم گریه می کند، آرامش می بخشد.
• رشد جسمی: ماساژ، خودآگاهی از جسم را افزایش داده و عضلات را محکم و مفاصل را منعطف می کند. بدین ترتیب برای کودکان نارس (کودکانی که زیر وزن طبیعی به دنیا می آیند یا آن هایی که نیازهای ویژه ای دارند) منفعت ویژه ای دارد.
• مهارت اجتماعی: با لمس کودکتان، چگونگی برقراری ارتباط را به او آموزش می دهید. ماساژ به شما کمک می کند ارتباطی غیر کلامی با کودکتان برقرار سازید و این موضوع باعث افزایش ارتباط زود هنگام شما با کودک خواهد شد در نتیجه کم کم عزت نفس و توان برقراری ارتباط اجتماعی در کودک پدید خواهد آمد.
• بهبود گردش خون: حرکت دست بر روی پوست می­تواند عاملی باشد که رفت و آمد خون در زیر پوست را سهولت می­بخشد و موجب باز شدن راه عبور خون می­شود. ناگفته نماند که بهبود گردش خون می­تواند مزایای دیگری را در پی داشته باشد.

نکات انجام ماساژ کودک

نکات مهم ماساژ کودکان عبارت است از:

• بودن در اتاق گرم: کودکان وقتی برهنه هستند، سریع گرمای بدن شان را از دست می دهند، روغن نیز باعث کاهش حرارت بدن می شود، در نتیجه اتاق باید به اندازه کافی گرم باشد تا کودک تان احساس آرامش کند. ۸۰ درجه فارنهایت (20 درجه سانتی گراد) دمای ایده آل اتاق است. اما اگر با لباس آستین کوتاه احساس سرما نمی کنید، گرمای شما برای ماساژ مناسب است.
• برنامه ریزی برای ماساژ: کودک را در فاصله بین دو بار شیر خوردن، وقتی سر حال است، ماساژ دهید. اگر بلافاصله بعد از شیر خوردن او را ماساژ دهید، ممکن است باعث ایجاد تهوع و استفراغ در وی شود. بنابراین دست کم یک ساعت صبر کنید. اگر ماساژ نزدیک به نوبت بعدی شیر دادن او باشد، ممکن است در طول ماساژ دادن گرسنه اش شود و بی تابی کند.
• مدت زمان ماساژ: اوایل برای ماساژ دادن کل بدن ۲۰ تا ۳۰ دقیقه را در نظر بگیرید. عجله کردن یا انجام آن بین فعالیت های دیگرتان شاید بی فایده باشد و منجر به بی تابی کودک شود. وقتی که هر دو به ماساژ خو گرفتید، وقت کمتری را می توانید صرف این کار کنید.
• بودن در فضای آرام و ساکت: اگر به عنوان مثال صدای تلویزیون و رادیو مزاحم تان نباشد، هر دوی شما از ماساژ لذت می برید؛ چه نوزاد که ماساژ داده می شود و چه شما که ماساژ می دهید. هم لذت می برید، هم کم کم به طور مؤثری به یکدیگر عادت خواهید کرد. شما از این پس، نسبت به کودک تان مسئول هستید و باید به این مسئله که به چه چیزی علاقه دارد و چه چیزی مورد علاقه او نیست، توجه کنید.
• استفاده از روغن: برای ماساژ دادن کودک خود، از روغن بادام یا کنجد استفاده کنید. این روغن ها بوهایی ملایم دارند، سریع جذب پوست می شوند و پوست را تغذیه می کنند. همچنین در صورت امکان روغن طبیعی را انتخاب کنید. روغن های طبیعی کمتر از روغن های مصنوعی پوست را تحریک می کنند. روغن، کمک می کند تا دستان شما به آرامی روی بدن کودک حرکت کند. هم چنین به شما اجازه می دهد تا حرکت ماساژور را تدریجاً محکم تر کرده و مدت بیشتری، بدون این که وقفه ای ایجاد شود، او را ماساژ دهید. روغن، پوست را مرطوب می کند و این کار باعث جلوگیری یا به حداقل رساندن خشکی پوست می شود.

قسمت های مجاز بدن کودک برای ماساژ

تقریبا تمامی نواحی بدن نوزاد و کودک قابل ماساژ هستند. فقط باید توجه داشته باشید که این کار را به صورت حرفه­ای و با دقت فراوان انجام دهید تا هیچ آسیبی به کودک وارد شما نشود. از جمله این نواحی عبارتند از:

• پا و مچ پا
• ران و کشاله ران
• زانو
• باسن
• پشت بدن
• شکم
• سینه و قفسه سینه
• سر و صورت
• دست و مچ دست و انگشتان

 فواید ماساژ برای والدین

ماساژ دادن کودک می تواند برای والدین نیز فوایدی داشته باشد که این فواید عبارتند از:

• آرامش و راحتی: وقتی کودک تان را ماساژ می دهید، کاملا بر او متمرکز می شوید و با او تعامل برقرار می کنید. طبق تحقیقات، گزارش شده که خود والدین نیز از این تعامل لذت برده و احساس آرامش می کنند.
• حساس شدن نسبت به کودک: اگر کودک را از آن طور که دوست دارد نوازش کنید یا فشاری به او وارد آورید که حس کند عصبی یا ناراحت هستید، او در این حالت قادر به ابزار احساس خود نخواهد بود. از این رو خود شما باید با نگاه به عکس العمل های او، آنها را تفسیر کنید. با این روش می آموزید که از روی حرکات کودک منظور او را بخوانید یا درکش کنید، و همین مسئله باعث افزایش مهارت های شما در نگهداری از او می شود.
• ایجاد اعتماد به نفس: والدینی که نسبت به فرزندان شان حساسند، دوست دارند نسبت به انجام نقش ها و وظایف خود اطمینان پیدا کنند. ارتباط جسمی ناشی از ماساژ و تماس با کودک، در والدین نیز احساس آرامش و اطمینان ایجاد می شود.
• ایجاد ارتباط بین والدین و کودک: ارتباط غیر کلامی که همراه ماساژ کودکتان برقرار می کنید، جرقه ارتباطی تعاملی و دو طرفه را روشن می کند. تا آن جا که این ارتباط می تواند در آینده نیز بین هر دوی شما برقرار و ادامه داشته باشد. ماساژ، طی زمانی مشخص و به صورت منظم داده می شود و می تواند بین شما و او صمیمیت و نزدیکی ایجاد کند.

زمان مناسب ماساژ کودک

بهترین زمان برای ماساژ کودکتان زمانی است که او بیدار و با نشاط است. وقتی او را بغل می گیرید، تحت تأثیر خلق و خوی شما قرار می گیرد. پس باید با خودتان نیز احساس آرامش و آسودگی کنید. هر نوع زیورآلاتی را که دوست دارید بیرون آورید و ناخن های تان را به اندازه کافی کوتاه کنید تا پوست لطیف کودک نخراشد. هر چیزی را که لازم دارید دور خودتان قرار دهید و تا وقتی ماساژ را شروع می کنید بر حرکات دست تان یا هر چیزی که کودک دوست دارد تمرکز داشته باشید.

• کتاب ورزش های طبی و ماساژ درمانی
• محتوای تخصصی حوزه سلامت