بیماری روماتیسم قلبی چیست؟ علائم، علل، پیشگری و درمان

روماتیسم قلبی یک بیماری التهابی ناشی از تب روماتیسمی است که موجب آسیب به قلب و دریچه‌های آن می‌شود. این بیماری ممکن است به دریچه آئورت قلب آسیب وارد کند یا دریچه میترال یا هر دوی این دریچه‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. در بسیاری از افراد علائم روماتیسم قلبی 10 تا 20 سال پس از ابتلا به بیماری ظاهر می‌شود. در بسیاری از مواقع ابتلا به بیماری‌های عفونی ساده مثل مخملک یا گلودردهای چرکی می‌تواند موجب ایجاد التهاب در بدن و روماتیسم قلبی شود و آسیب‌های دائمی به دریچه قلب و مشکلات جدی برای سلامت ایجاد کند. در این مطلب علائم، علل، تشخیص، درمان و پیشگیری برای بیماری روماتیسم قلبی، ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این بیماری به دست آورید.

علائم شایع روماتیسم قلبی

از علائم بیماری روماتیسم قلبی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد قفسه سینه: بسیاری از بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی دردهایی را در ناحیه قفسه سینه خود احساس می‌کند.
• تپش قلب: بیشتر بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی تپش قلب و احساس کوبیده شدن ضربان شدیدی را در قلب خود تجربه می‌کنند.
• احساس خستگی: بیشتر مبتلایان به روماتیسم قلبی سریع‌تر از حالت معمول احساس خستگی می‌کنند. برخی اوقات ممکن است بیمار بدون انجام دادن کار خاصی احساس خستگی کند و انرژی زیادی برای انجام فعالیت‌های روزانه و فعالیت بدنی نداشته باشد.
• تنگی نفس: بیشتر بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی در انجام کارهای روزمره احساس می‌کنند که نمی‌توانند به راحتی نفس بکشند و معمولا تنفس آن‌ها به صورت کوتاه و تند است. بسیاری از افراد مبتلا به روماتیسم قلبی ممکن است در زمان خوابیدن، دراز کشیدن و پس از بیدار شدن از خواب نیز مشکلات تنفسی را تجربه کنند.

علایم اصلی تب روماتیسمی (رماتیسم قلبی)

علائم اصلی بیماری تب روماتیسمی عبارت است از:

• التهاب مفصل (تورم یا حساسیت دردناک در یک یا چند مفصل).
• التهاب قلب (کاردیت).
• ایجاد بثورات جلدی (دانه های پوستی) که اغلب پس از ۲۴ یا ۴۸ ساعت ناپدید می شوند.
• ایجاد سوفل قلبی (شنیده شدن صدای اضافه در ضربان قلب).
• ایجاد توده های سفت بر روی مفاصل (نشانه التهاب شدید مفاصل و قلب می باشد).

علایم فرعی تب روماتیسمی

علائم فرعی بیماری تب روماتیسمی عبارت است از:

• درد مفاصل بدون علايم التهاب
• تب شدید و مدت دار
• مشاهده ی ضربان های نامنظم و غیر عادی در نوار قلب.
• مشاهده ی علایم آزمایشگاهی التهاب در آزمایش خون.

عوامل ایجاد کننده روماتیسم قلبی

از عوامل ایجاد کننده روماتیسم قلبی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم درمان صحیح، کامل و سریع آنژین چرکی (گلودرد استرپتوکوکی) که اغلب در میان کودکان ۵ تا ۱۵ ساله مشاهده می شود.
• ایجاد وضعیت خودایمنی در بدن و اقدام سیستم دفاعی بدن بر علیه بافت و اندام ها بر اثر اشتباه در تشخیص دشمن از عوامل ایجاد می باشد.

عوارض احتمالی روماتیسم قلبی

• نارسایی دریچه های قلب مخصوصاً دریچه آئورت و میترال.
• عفونت لایه ی درونی قلب (آندوکاردیت).

شیوه تشخیص بیماری روماتیسم قلبی

برای تشخیص روماتیسم قلبی از روش‌های شناسایی زیر استفاده می شود:

• اکوی قلب (اکوکاردیوگرافی) برای بررسی آسیب به دریچه‌های قلب و مشکلات قلبی.
• نوار قلب برای ثبت ریتم‌های غیرطبیعی قلب.
• اشعه ایکس از قفسه سینه برای بررسی اندازه قلب.
• ام‌آر‌آی قلب برای تصویربرداری از قلب.
• آزمایش خون برای بررسی عفونت و التهاب.

درمان روماتیسم قلبی

درمان بیماری روماتیسم قلبی هم به روش درمان خانگی و هم به روش درمان پزشکی عبارت است از:

اول- درمان خانگی یا توصیه های عمومی: به توصیه های زیر جهت درمان و بهبود بیماری روماتیسم قلبی در خانه توجه داشته باشید:

• اجتناب از قرار گرفتن در معرض انواع بیماری های عفونی.
• درمان سریع، دقیق و کامل بیماری های عفونی.
• استراحت مطلق به مدت حداقل یک ماه.
• شروع تدریجی فعالیت های عادی روزمره.
• پرهیز از انجام فعالیت های شدید یا حرکات ورزشی سنگین و قدرتی.
• ادامه دادن کنترل پزشکی حداقل به مدت ۳ ماه پس از بهبودی.

دوم- درمان پزشکی: درمان پزشکی بیماری روماتیسم قلبی عبارت است از:

• درمان دارویی توسط آنتی بیوتیک و طبق تجویز پزشک.
• مصرف آسپرین به منظور کنترل تورم و تب.
• استفاده از برخی داروهای هورمونی از قبیل Acth و کورتیزون به جهت کاهش التهاب قلب و مفاصل.
• انجام عمل جراحی تعویض دریچه ی آسیب دیده با دریچه ی مصنوعی یا دریچه ی پیوندی.

پیشگیری از ابتلاء به روماتیسم قلبی

تشخیص سریع بیماری های استرپتوکوکی مخصوصاً آنژین چرکی میتواند ابتلا به روماتیسم قلبی را کنترل کند.

لغات و اصطلاحات مهم در زمینه روماتیسم قلبی عبارت است از:

• دریچه آئورت: دریچه آئورت یکی از دریچه‌های سه‌لتی قلب است که بین بطن چپ و رگ آئورت و قرار گرفته است.
• دریچه میترال: دریچه میترال یکی از دریچه‌های قلب است که بین دهلیز و بطن چپ قرار دارد و دو لت یا فلپ دارد که وظیفه هدایت خون از دهلیز چپ به بطن چپ را به عهده دارند.

• کتاب راهنمای گام به گام دکتر در خانه_تالیف نفیسه دری صفت
• کتاب اولین پزشک خانواده_تالیف دکتر بابک اعتمادی
• محتوای تخصصی حوزه پزشکی