آبله مرغان چیست؟ | علائم، علل، پیشگری و درمان آبله مرغان

آبله ‌مُرغان (chickenpox)یک بیماری بسیار واگیردار است و مي‌تواند در هر سني‌ رخ‌ دهد اما در کودکان، به خصوص در سنین سه تا دوازده سال شایع تر است. آبله‌مرغان باعث ایجاد تاول های کوچک، بثورات پوستی و خارش‌دار شده که در نهایت، پوسته‌پوسته می‌شوند. این بیماری در بزرگسالان معمولا، شدیدتر از کودکان است. آبله مرغان مانند آنفولانزا و انواع سرماخوردگی جزو بیماری های عفونی به حساب می آید. به بیماری ای که توسط عفونت منتقل می شود، بیماری عفونی گویند. این عفونت می‌تواند توسط ویروس، باکتری، قارچ، تک‌یاختگان یا انگل ایجاد شود. آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر،که از خانواده هرپس ویروس هاست ایجاد می‌شود. در این مطلب؛ شیوع، علائم، علل، تشخیص، درمان و شرایط مراجعه به پزشک برای بیماری آبله مرغان، ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این بیماری به دست آورید.

علائم شایع آبله مرغان

در اینجا به علایم و نشانه های آبله مرغان اشاره شده است:

• درد شكمي‌ يا احساس‌ ناخوشي‌ عمومي ‌(كه‌ یک تا دو روز طول‌ مي‌كشد)
• تب‌
• يك‌ سري‌ علايم‌ شبيه‌ آنفلوآنزا ( که بیشتر برای بزرگسالان‌ ایجاد می شود)
• ضایعات پوستي به صورت دانه و تاول‌

علل بیماری آبله مرغان

عامل اصلی بیماری آبله مرغان، عفونت با ویروس واریسلا زوستر است. همچنین عوامل منتقل کننده ویروس عبارتند از:

• تماس و تنفس با قطره‌هاي‌ ريز عطسه و سرفه فرد مبتلا در هوا
• تماس‌ با ضايعات‌ پوستي فرد
• تماس فیزیکی با لباس فرد مبتلا

عوارض احتمالی آبله مرغان

عوارض آبله مرغان عبارتند از:

• عفونت‌ ويروسي‌ چشم‌
• عفونت‌ باكتريايي‌ ثانويه‌ برروي‌ تاول‌هاي‌ آبله‌ مرغان‌
• آرتريت‌ (التهاب‌ مفصل‌) به‌ طور گذرا
• نشانگان‌ ري‌
• ندرتا آنسفاليت‌ (التهاب‌ يا عفونت‌ مغز)
• ميوكارديت‌ (التهاب‌ عضله‌ قلب‌)
• احتمال‌ بروز زونا سال‌ها بعد در دوران‌ بزرگسالي‌
• ذات‌الريه‌
• به ندرت، باقي‌ماندن‌ جاي‌ تاول‌ (در صورتي‌ كه‌ تاول‌ عفوني‌ شود)

شیوه تشخیص بیماری آبله مرغان

آبله مرغان معمولا با ظهور تاول های پوستی تشخیص داده می شود، به این خاطر انجام آزمایش ضرورتی ندارد.

درمان آبله مرغان

درمان آبله مرغان در طب سنتی می تواند به صورت زیر باشد:

گرچه آبله مرغان درمان خاصی نداشته و باید دوره بیماری طی شود اما تدابیری وجود دارد که می تواند تحمل دوره بیماری را بالا برده و سرعت بهبود را افزایش دهد.

• نوشیدن مایعات
• استفاده از کاسنی، خاکشیر و تخم شربتی. (این ترکیبات موجب خنک شدن بدن و کاهش خارش تاول ها می شود و عوارض آبله مرغان را تقلیل می دهد.)
• استراحت
• استفاده از آش و سوپ
• مصرف داروهای ضد ویروسی تجویز شده توسط پزشک
• کنترل تب بیمار
• استفاده از آب سیب
• مصرف آب خرفه
• پوشیدن لباس های نخی و خنک
• حجامت کردن (به خصوص حجامت عام و کبد. جای حجامت به شدت بیماری بستگی دارد که باید توسط افراد متخصص در این زمینه انجام شود)
• مصرف آب لیمو شیرین
• مصرف هندوانه

درمان آبله مرغان در طب جدید می تواند به صورت زیر باشد:

• از خاراندن تاول ها خودداری شود. خاراندن‌ تاول‌ها مي‌تواند باعث‌ عفونت‌ ثانويه‌ شود
• بيمار، تا حد امكان‌ آرام‌ و خنك‌ نگه داشته شود. (گرما و تعريق‌ باعث‌ بروز خارش‌ مي‌شود)
• جهت کمک به كاهش‌ خارش‌ از حوله‌، پارچه‌، يا كمپرس‌ آب‌ سرد استفاده‌ شود
• برای کم شدن خارش، از بي‌حس‌كننده‌هاي‌ موضعي‌ و آنتي‌هيستامين‌هاي‌ موضعي استفاده شود‌. لوسيون‌هاي‌ حاوي‌ فنول‌، منتول‌ و كافور (مثل‌ لوسيون‌ كالامين‌) نيز ممکن است توصيه‌ شود
• برای قطع شدن تب‌، از استامينوفن‌ استفاه‌ شود
• امكان‌ دارد آسيكلووير تجويز شود

شرایط مراجعه به پزشک در درمان آبله مرغان

آبله مرغان عموما نیازی به درمان پزشکی ندارد. در این شرایط به پزشک مراجعه کنید:

• بي‌حالي‌، سردرد، يا حساسيت‌ به‌ نور روشن‌
• داشتن علايم‌ آبله‌ مرغان‌
• تب‌ بالاي‌ 38 درجه‌ سانتيگراد
• اضافه شدن سرفه‌ به‌ علايم‌ آبله مرغان

پیشگیری از ابتلاء به آبله مرغان

در حال‌ حاضر نمي‌توان‌ از ابتلا به آبله مرغان پيشگيري‌ به‌ عمل‌ آورد. سرم‌ حاوي‌ پادتن‌ عليه‌ اين‌ ويروس‌ براي‌ افرادي‌ كه‌ خطر ايجاد بيماري‌ خطرناك‌ در آنها زياد است‌ (مثل‌ كساني‌ كه‌ داروهاي‌ ضدسرطان‌ يا سركوب‌كننده‌ ايمني‌ دريافت‌ مي‌كنند) استفاده‌ مي‌شود. اخيراً يك‌ واكسن‌ جديد براي‌ اين‌ بيماري‌ مورد تأييد قرار گرفته‌ است‌. افراد واکسینه شده دچار این بیماری نمی شوند و اگر هم دچار شوند، بیماری آنها شدید نخواهد بود.

شیوع آبله مرغان در جهان و ایران

همانطور که پیش تر گفته شد، این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان بین 2 تا 12 سال شایع تر است. اگر بزرگسالی به آبله مرغان مبتلا نشده باشد، در صورت مواجهه با ویروس آبله مرغان احتمال ابتلایش 90 درصد است. واکسیناسیون آبله مرغان به صورت منظم جزو برنامه های واکسیناسیون در ایران نیست، بنابراین معمولا بچه ها به آبله مرغان مبتلا می شوند. شیوع آن در ایران به علت عدم واکسیناسیون به صورت اپیدمیک تظاهر کرده و اغلب در فصل بهار است. فردی که یک بار به آبله مرغان مبتلا شده، احتمال ابتلای مجدد او در طول عمر بسیار کم خواهد بود.

لغات و اصطلاحات مهم در زمینه آبله مرغان عبارت است از:

• نشانگان‌ ري:‌ يك‌ بيماري‌ نادر در كودكان‌ و نوجوانان‌ كه‌ مغز و ساير اعضاي‌ مهم‌ را درگير مي‌سازد.
• زونا: زونا یک بیماری ویروسی است که عامل مولد آن ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان) است.
• دلمه: دَلَمه یا کراست ضایعه ای در پوست است که روی زخم در حال بهبود دیده می شود.

• وبسایت درمانگران ایران
• کتاب اولین پزشک خانواده
• کتاب مزاج شناسی (به همراه نسخه های استاد خیراندیش)
• ویکی پدیا