مقدمه
ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با بسیاری از بیماری ها کمک می کند. این ویتامین محلول در آب است و به سرعت از بدن دفع می شود؛ بنابراین، مصرف روزانه آن حیاتی است. ویتامین سی یا اسید کوربیک در فرایندهای بیولوژیکی بی شماری دخیل بوده و به همین دلیل، برای سلامتی ضروری است. این ویتامین کلاژن (پروتئینی که سبب تقویت پوست، مفاصل و استخوان می شود) را تولید می کند. ویتامین سی باعث ترمیم زخم ها می شود و به تشکیل گلبول های قرمز و پیشگیری از خونریزی نیز کمک می کند. سیستم ایمنی بدن برای فعال نگهداشتن گلبول های سفید خون که با بیماری ها مبارزه می کنند، بر ویتامین C متکی است. ویتامین ث به جذب موثر آهن و اسیدفولیک کمک و همچنین غذا را به انرژی تبدیل می کند.
در این مطلب؛ عملکرد، میزان نیاز، مکمل و منابع ویتامین C ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این ماده ی کلیدی و ضروری به دست بیاورید.
متن اصلی
فواید و عملکرد ویتامین C
فواید و عملکرد ویتامین C عبارت است از:
- عملکرد آنتی اکسیدانی
- حفظ سلامت پوست
- محافظت از بینایی
- مبارزه با عفونت ها
- ترمیم زخم ها
- فعال نگهداشتن گلبول های سفید
- جذب موثر آهن
- تبدیل غذا به انرژی
- کاهش اثرات حساسیت ناشی از گرده گیاهان
- کمک به باروری
- حفظ سلامت استخوان ها
احتیاط و موارد منع مصرف ویتامین سی
مصرف دوز بسیار بالای ویتامین ث می تواند یک اثر ملین داشته باشد و در برخی افراد سبب افزایش اسید معده می شوند (انواع کم اسیدتر این ویتامین باید امتحان شود). در صورت مصرف دوز بسیار بالا، مصرف آن نباید به طور ناگهانی متوقف شود و مقدار آن باید به طور تدریجی کاهش یابد، در غیر این صورت ممکن است فرد دچار علائم اسکوربوت شود.
حد مجاز مصرف ویتامین سی
میزان مصرف ویتامین C در افراد مختلف به صورت زیر است:
دوره |
میزان |
تولد تا 6 ماهگی |
40 میلی گرم |
7 تا 12 ماه |
50 میلی گرم |
1 تا 3 سال |
15 میلی گرم |
4 تا 8 سال |
25 میلی گرم |
9 تا 13 سال |
45 میلی گرم |
14 تا 18 سال (دختران) |
65 میلی گرم |
14 تا 18 سال (پسران) |
75 میلی گرم |
بزرگسالان (خانمها) |
75 میلی گرم |
بزرگسالان (آقایان) |
90 میلی گرم |
بارداری |
85 میلی گرم |
شیردهی |
120 میلی گرم |
مکمل های اسکوربیک یا ویتامین C
قرص های مولتی ویتامین معمولا حاوی 60 میلی گرم ویتامین ث هستند که برای سلامتی ضروری است. افراد سیگاری ( با کشیدن هر نخ سیگار، بدن فرد 25 میلی گرم از این ویتامین را از دست می دهد)، الکلی های شدید، افراد تحت فشار و افرادی که به طور مرتب آسپیرین یا آنتی بیوتیک مصرف می کنند و یا از عفونت رنج می برند نیز نیاز به مقدار بیشتری از این ویتامین دارند. مصرف میزان 100 تا 250 میلی گرم در روز مفید در نظر گرفته می شود. ویتامین سی بهترین عملکرد را همراه با کلسیم و منیزیم دارد و بیوفلاونوئیدهای موجود در میوه ها و سبزیجات جذب آن را افزایش می دهد.
منابع ویتامین سی یا اسیدکوربیک
میوه و سبزیجات تازه، منابع خوبی از ویتامین ث هستند. مانند:
- انگور فرنگی سیاه
- فلفل دلمه ای سبز
- انبه
- پرتقال (به عنوان مثال، یک پرتقال RDA این ویتامین را تامین می کند)
- کلم برگ
- گوجه فرنگی
- سیب زمینی
علائم کمبود ویتامین C
نشانه ها و علائم کمبود ویتامین سی عبارت است از:
- خونریزی لثه
- کبود شدن سریع پوست
- درد
- ابتلا مکرر به سرماخوردگی و بیماری های عفونتی
- جوش های قرمز روی پوست
- خونریزی بینی
تشخیص کمبود ویتامین سی
به منظور تشخیص کمبود یا بالا بودن ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، پزشک آزمایش هایی را تجویز میکند که از طریق خون، نمونهگیری و بررسی میشود. در این آزمایش، سطوح ویتامین C را اندازه گیری می کنند که نقش مهمی در رشد و ترمیم بافتهای بدن ایفا می کند
تداخل دارویی ویتامین C
همواره پزشک، داروساز یا سایر ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی را از کلیه داروها و مکملهای مصرفی خود آگاه کنید. چند نمونه از تداخلات احتمالی ویتامین سی با داروها و سایر مکملها عبارتند از:
- در پژوهشی، ویتامین سی به همراه سایر آنتیاکسیدانها (مانند ویتامین E، سلنیوم و بتاکاروتن) اثر ترکیب استاتین (داروی پایینآورنده کلسترول خون) و نیاسین را در محافظت از قلب کاهش داده است. مشخص نیست که آیا این تداخل با سایر استاتینها نیز وجود دارد یا خیر، اما پیشنهاد میشود که سطح چربی خون در افرادی که استاتینها و مکملهای آنتیاکسیدانی مصرف میکنند، کنترل شود.
- مکملهای خوراکی ویتامین سی ممکن است با درمانهای سرطان مانند شیمیدرمانی و پرتودرمانی تداخل داشته باشند. چون مشخص نیست که ویتامین سی اثر ناخواستهای در محافظت از سلولهای سرطانی در برابر درمانهای سرطان دارد یا اینکه از سلولهای طبیعی در برابر آسیب ناشی از این درمانها محافظت میکند.
لغات و اصطلاحات
لغات و اصطلاحات به کار برده شده در مقاله ویتامین C عبارت است از:
- بیوفلاوونوئید: بیوفلاوونوئیدها جذب ویتامین C را افزایش میدهند و به همین دلیل هم بهتر است این مواد را با هم مصرف نمود.
- RDA: مخفف Recommended Dietary Allowance، (مصرف روزانهی توصیه شده ماده در رژیم غذایی) است.
منابع و ارجاعات
- کتاب مرجع ویتامین ها و مواد معدنی
- محتوای تخصصی حوزه تغذیه و سلامت