بیماری آسم شغلی چیست؟

بیماری‌های تنفسی ناشی از کار، یکی از مسائل مهم در حوزه‌ی بهداشت شغلی هستند که بواسطه‌ی فعالیت‌های شغلی در محیط‌های خاص به وجود می‌آیند. این بیماری‌ها بخاطر تنفس مواد مضر و ذرات مخرب در محیط کار ایجاد می‌شوند. شناخت دقیق بیماری‌های شغلی تنفسی، روش‌های پیشگیری مؤثر و تشخیص به موقع این بیماری‌ها می‌تواند در جلوگیری از بروز این مسائل و حفظ سلامت کارگران تأثیرگذار باشد. عوامل بسیاری در میزان احتمال ابتلای شاغلین در مشاغل خاص نقش تعیین کننده ای را ایفا می کنند که مهمترین آن ها اندازه و حجم ذرات معلق در هوا، مقدار و تعداد ذرات معلق در هوا، مدت زمان قرار گرفتن در هوای حاوی ذرات معلق، میزان حساسیت فرد نسبت به این ذرات می باشد. در این مطلب انواع، علائم، علل، تشخیص، درمان و پیشگیری برای بیماری های شغلی ریه، ارائه می شود.

انواع آسم شغلی

انواع بیماری آسم شغلی شامل موارد زیر است:

• آسبستوزیس: بیماری ریوی ناشی از استنشاق ذرات پنبه نسوز
• بیسینوزیس: بیماری ریوی ناشی از استنشاق گرد و غبار پنبه
• بریلیوزیس: بیماری ریوی ناشی از استنشاق ترکیبات بریلیوم
• آسپرژیلوس: بیماری ریوی ناشی از استنشاق و تماس با قارچی
• سیلیکوزیس: بیماری ریوی ناشی از استنشاق ذرات سنگ سیلیس
• پنوموکونیوزیس: بیماری ریوی ناشی از استنشاق ذرات معدنی

علائم شایع آسم شغلی

از علائم بیماری آسم شغلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنگی نفس
• خس خس سینه
• سرفه
• اشکالات تنفسی

علل بیماری آسم شغلی

علت های بیماری آسم شغلی عبارت است از:

• تماس با ذرات معلق: استنشاق گرد و غبار، کپک، گرده‌های گیاهی یا دیگر ذرات معلق در هوا می‌تواند به طور مستقیم عوارضی را بر روی ریه‌ها به همراه بیاورد.
• تماس با مواد شیمیایی: استفاده از مواد شیمیایی مضر مانند آلدهید، آمونیاک و سایر مواد شیمیایی در فرآیندهای صنعتی می‌تواند منجر به تحریک ریه‌ها و ایجاد بیماری‌های تنفسی شود.
• تماس با ذرات معدنی: تماس با مواد معدنی مضر مانند آزبست، سیلیس، زغال سنگ و مواد معدنی دیگر نیز یکی از علل اصلی بیماری‌های تنفسی شغلی محسوب می‌شود.
• وجود آلودگی هوا در محیط کار: عواملی مانند دود و گازهای مخرب مانند اکسیدهای گوگرد و نیتروژن، آلودگی‌های هوای داخل ساختمان‌ها و مواد محرک مانند دود سیگار همچنین می‌توانند منجر به بیماری‌های تنفسی شغلی شوند.
• نوع کار: نوع فعالیت‌هایی که فرد در محیط کار انجام می‌دهد نیز می‌تواند روی سلامت ریه‌ها تاثیر بگذارد. برخی شغل‌ها مانند کار در معادن، کشاورزی، صنایع شیمیایی و فعالیت‌های ساخت و ساز، ریسک ابتلا به بیماری‌های تنفسی را بالا می‌برند.

شیوه تشخیص بیماری آسم شغلی

در مورد تشخیص بیماری آسم شغلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• جمع‌آوری اطلاعات: اطلاعاتی مانند علائم، نوع شغل فرد و نوع موادی که در محیط کار با آن ها تماس مستقیم دارد، اولین گام برای تشخیص بیماری‌های تنفسی شغلی است.
• معاینه‌ی فیزیکی: متخصصان به کمک معاینه‌ی بالینی می‌توانند نشانه‌هایی مثل تنفس سریع، صداهای ناشی از تنفس و سایر علائم را بررسی کرده و میزان آسیب به ریه را ارزیابی کنند.
• آزمایشات تصویربرداری: استفاده از رادیوگرافی قفسه سینه و یا سی تی اسکن برای نمایش دقیق‌تر وضعیت ریه و آسیب‌های آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
• آزمایشات عملکردی ریه: آزمایش‌هایی مانند تست اسپیرومتری که توانایی ریه در جذب و تخلیه هوا را ارزیابی می‌کنند، به عنوان یک ابزار دیگر برای تشخیص و مشخص کردن نوع بیماری‌های تنفسی شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• آزمایش گاز خون: این آزمایش به منظور اندازه‌گیری سطح دی اکسید کربن و اکسیژن در خون صورت می‌گیرد و می‌تواند در تشخیص بیماری‌های ریوی مفید باشد.
• برونکوسکوپی: اگر ضروری باشد، برونکوسکوپی برای مشاهده و بررسی دقیق‌تر راه‌های هوایی و جمع‌آوری نمونه‌های بافتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمان آسم شغلی

درمان پزشکی بیماری آسم شغلی عبارت است از:

• معاینات بالینی
• پرتونگاری از قفسه ی سینه
• نمونه برداری و آزمایش نسج ریه
• گرفتن شرح حال و سوابق شغلی بیمار
• آزمایش های عملکرد ریوی
• مصرف داروهای ضد سرفه
• مصرف انواع داروهای باز کننده ی برونش ها
• مصرف داروهای کوتیکواستروئیدی

پیشگیری از ابتلاء به آسم شغلی

برخی از موارد مهم که در پیشگیری از آسم شغلی توصیه شده است، عبارت است از:

• استفاده از ماسک های محافظ استاندارد در محیط کار
• پرهیز از مصرف دخانیات
• کنترل تراکم گرد و غبار موجود در هوای محیط کار توسط کار فرما
• انجام مداوم اسپیرومتری
• آموزش کارکنان در مورد خطرات بیماری‌های ریوی
• بررسی محیط کار

• کتاب راهنمای گام به گام دکتر در خانه_تالیف نفیسه دری صفت
• کتاب اولین پزشک خانواده_تالیف دکتر بابک اعتمادی
• محتوای تخصصی حوزه پزشکی