بیماری واريس چیست؟ علائم، علل، پیشگری و درمان

گشاد شدن و تغییر شکل دادن سیاهرگ های اندام تحتانی بدن (مخصوصاً پاها) را واریس می نامند. این عارضه اغلب در افرادی مشاهده می شود که روزانه ساعت های طولانی بر روی پاهایشان می ایستند. برخی از زنان نیز در دوران بارداری، مخصوصاً در نیمه ی دوم حاملگی به این عارضه دچار می شوند که زود گذر بوده و پس از زایمان به تدریج بر طرف می شود. در صورتی که فرد مبتلا به واریس دچار عارضه ی دیگری نباشد، واریس برای او مشکل و اختلال جدی ایجاد نمی کند اگر چه ممکن است ظاهر ناخوشایندی را در اندام های او به وجود آورد. در این مطلب انواع، علائم، علل، تشخیص، عوارض، درمان و پیشگیری برای بیماری واريس، ارائه می شود.

انواع واريس

انواع بیماری واريس شامل موارد زیر است:

• واریس ورید صافن بزرگ: ورید صافن بزرگ، بزرگترین سیاهرگ بدن محسوب می‌شود که از مچ پا به ناحیه کشاله ران می‌رسد. واریس پشت ران، پاها و قسمت بیرونی ران‌ها جزو واریس ورید صافن بزرگ هستند.
• واریس ورید صافن کوچک: واریس ورید صافن کوچک بیشتر پشت مچ پا و پشت زانو را درگیر می‌کند، رگی که از قسمت بیرونی تاندون آشیل به رگ پشت زانو می‌رسد.
• واریس متوسط: این نوع از بیماری شدت متوسطی دارد اما از نظر اندازه بزرگ است و رنگ کبودی دارد. عدم درمان به‌موقع این بیماری مشکلات جدی به‌دنبال دارد. لیزر و اسکلروتراپی روش‌های شایع برای درمان نوع متوسط هستند.
• واریس شدید: عدم درمان به‌موقع این بیماری باعث شدت پیداکردن بیماری شده و ظاهر نازیبایی روی پوست ایجاد می‌کند. تغییر رنگ پوست، ورم شدید رگ‌ها و زخم پوستی از عوارض این بیماری از نوع شدید هستند.
• واریس عنکبوتی: واریس عنکبوتی رگ‌های کوچک و پیچ‌دار با رنگ قرمز که بیشتر پاها را درگیر می‌کنند.
• واریس شاخه ای: واریس طنابی ریشه دار زیر زانوها را درگیر کرده، شکل برآمده و بزرگی دارد و نسبت به نوع ورید صافن باریک‌تر است.

علائم شایع واريس

از علائم بیماری واريس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• به وجود آمدن خون مردگی: خون مردگی هایی به شکل خطوط نازک و ظریف متصل به هم یا پراکنده بر روی سطح پوست اندام مبتلا به واریس ایجاد می شود.
• برجسته شدن سیاهرگ: برجسته شدن و بیرون آمدن سیاهرگ پر خون از بافت اصلی به طوری که بر روی سطح پوست، قابل مشاهده و لمس کردن می باشد.

علل بیماری واريس

علت های بیماری واريس عبارت است از:

• ضعف مادرزادی رگ ها و دریچه های رگی.
• بیماری التهاب سیاهرگ (فلبیت).
• آبستنی در زنان.
• آسیب دیدگی بافت و رگ های موجود در آن (ضرب دیدگی و…)
• ضعیف شدن ماهیچه های نگهدارنده ی رگ ها در اثر کهولت سن.

عوارض احتمالی واريس

عوارض بیماری واريس شامل موارد زیر است:

• تورم (خیز) ساق و مچ پاها.
• نازک، شکننده و تحریک پذیر شدن پوست قسمت پایین پاها.
• تغییر رنگ دادن پوست ناحیه ی مبتلا.
• ایجاد زخم های مقاوم در عضو مبتلا.

شیوه تشخیص بیماری واريس

در مورد تشخیص بیماری واريس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• سونوگرافی داپلر وریدی
• سونوگرافی داپلکس
• تست ترندلنبرگ
• ونوگرافی
• پلتیسموگرافی

درمان واريس

درمان بیماری واريس هم به روش درمان خانگی و هم به روش درمان پزشکی عبارت است از:

اول- درمان خانگی یا توصیه های عمومی: به توصیه های زیر جهت درمان و بهبود بیماری واريس در خانه توجه داشته باشید:

• پوشیدن جوراب های کشسان (جوراب واریس).
• پرهیز از ایستادن طولانی مدت بر روی پاها.
• بانداژ موضع مبتلا به واریس به وسیله ی باندهای کشی.
• اجتناب از نشستن طولانی مدت (باعث تجمع خون در ساق پا و افزایش ورم در آنها می شود)
• بالا گرفتن پاها بعد از هر یک ساعت ایستادن یا نشستن مداوم (این کار را می توان در وضعیت نشسته یا خوابیده انجام داد).
• قدم زدن و راه رفتن چند دقیقه ای پس از هر نیم ساعت نشستن مداوم.

دوم- درمان پزشکی: درمان پزشکی بیماری واريس عبارت است از:

• تزریق محلول خاص به منظور بستن عضو مبتلا به واریس.
• انجام اعمال جراحی.

پیشگیری از ابتلاء به واريس

برخی از موارد مهم که در پیشگیری از واريس توصیه شده است، عبارت است از:

• محافظت از پوست صورت در مقابل نور خورشید با کرم ضد آفتاب
• ورزش منظم مثل پیاده‌روی و دویدن برای استقامت بیشتر پاها و مویرگ‌ها و گردش خون بهتر
• اصلاح سبک زندگی
• کنترل وزن
• پرهیز از روی هم انداختن پاها به مدت طولانی
• بالا نگه‌داشتن پاها حین استراحت برای کاهش فشار به رگ پاها
• پرهیز از ایستادن و نشستن طولانی‌مدت
• استفاده از جوراب ضدواریس و عدم پوشیدن لباس‌های تنگ در ناحیه کمر، کشاله ران و پاها
• پرهیز از پوشیدن کفش پاشنه‌بلند در طولانی‌مدت

• کتاب راهنمای گام به گام دکتر در خانه_تالیف نفیسه دری صفت
• کتاب اولین پزشک خانواده_تالیف دکتر بابک اعتمادی
• محتوای تخصصی حوزه پزشکی