خانه » کشاورزی و باغبانی » عمومی در کشاورزی »
1
2,009
21 آبان 1399

مقدمه

تره یا گندنا که نام علمی آن آلیوم پوروم Allium schoenoprasum است. در جنوب ایران این سبزی خوش‌بو به میلو Miloo معروف است. تره، گیاهی است سه ساله که در ابتدا دارای برگ های سبز تیره، بلند و ظریف است و بعد از چند بار چیدن، برگ هایش پهن و ضخیم می شود. طعم تره کمی تند و طبع آن گرم و خشک است. تره دارای ویتامین های آ، ب1، ب2، کا و ث، همچنین دارای مقادیر زیاد آهن، فولات، فیبر، پتاسیم، کلسیم و فسفر است. این سیزی خوش طعم را به صورت خام در سبزی خوردن و هم در غذاهایی مانند قورمه سبزی، کوکو سبزی، سوپ و انواع آش استفاده می کنند. امام صادق (ع)، نیز در خصوص خواص تره می فرمایند، از آن میل کنید چرا که پاک کننده نفس، از بین برنده نفخ، قطع کننده بواسیر و جلوگیری کننده از جذاماست. از مهمترین خواص تره می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ملین، مقوی هاضمه و ادرارآور است.
  • برای درمان اسکوربوت بسیار مفید است
  • مانع از رقیق شدن بیش از حد خون می‌شود.
  • به جلوگیری از برخی سرطان ها و بیماری های قلبی کمک می کند.
  • مصرف تازه آن برای رفع یبوست دائمی، ترش كردن غذا، رفع چاقی، تسكین درد مفاصل ، روماتیسم و نقرس مفید است.
  • خوردن تره كه در سرکه پرورده شده باشد، برای دفع سنگ كیسه صفرا و تورم طحال و البته مخلوط چند قطره از آب تره با سركه برای بند آمدن خونریزی بینیمفید ا ست.
  • مالیدن آب تره یا له كرده آن بر روی پوست برای درمان كهیر و رفع خارشمخصوصاً اگر با سماق مخلوط شود مؤثر است.
  • انواع تره، فشار خون را پایین می آورد و خوردن آن برای معالجه تمامی عفونت هامفید است.
  • مصرف سوپ یا شربت تره برای معالجة تمام بیماری های حاد و مزمن دستگاه تنفس اثر شفا بخش دارد، مثلاً در گریپ، گلو درد، گرفتگی صدا و سیاه سرفه مفید بوده و اثر خلط آور دارد و در این مواد اضافه كرده كمی عسل به آب تره و مصرف آن مفید تر است.

در این مطلب، مراحل اصلی و نکات کاشت تره ارائه می شود. امید است با رعایت این موارد تجربه خوبی از کاشت این سبزی داشته باشید.


!
مصرف فراوان تره برای افراد با مزاج گرم و کسانی که از نفخ معده رنج می برند ،نامناسب است و در بعضی افراد می تواند سبب احتراق خون و تاریکی چشم و ضعف بینایی شود.


!
کاسنی و گشنیز مصلح و بهبود دهنده خواص و مزاج تره هستند و از عوارض آن کم می‌کنند.

پیش نیاز و ملزومات

  • ابزار باغبانی مانند: بیل یا بیلچه و آفت کش
  • هزینه خرید مواد اولیه

برای کاشت در گلدان:

  • گلدان
  • آبپاش
  • پارچه یا روزنامه برای خشک کردن بذر (برای پوشاندن روی گلدان)
  • نایلون یا روزنامه (برای پوشاندن روی گلدان)


!
برای کاشت سبزیجات در گلدان بهتر است از گلدان مستطیل استفاده نمایید، همچنین برای جلوگیری از سوختن ریشه‌های گیاه با افزایش دمای خاک در گلدان‌های پلاستیکی و فلزی، توصیه می‌شود جنس گلدان را سفالی انتخاب کنید.

مراحل اصلی

مرحله اول: تهیه مواد اولیه برای کاشت تره
–

در اولین مرحله برای کاشت تره مواد اولیه لازم را به صورت زیر تهیه نمایید:

  • بذر سالم تره: 150 تا 200 گرم برای 100 متر مربع زمین
  • خاک باغچه
  • ماسه
  • کود دامی
  • ورمی کمپوست
  • کمی پیت ماس (برای گلدان)

مرحله دوم: آماده سازی خاک و کاشت بذر تره در گلدان و باغچه
–

بهترین زمان کشت تره، بهترین زمان کاشت تره اوایل بهار و پائیز است ،یعنی در آب و هوای خنک باید کاشته شود. پس از تهیه مواد اولیه، نوبت به آماده سازی خاک می رسد. توصیه دانوما این است که در این مرحله روال زیر را انجام دهید:

  • روز قبل بذرها را حداقل 12-10 ساعت در آب ولرم خیس نمایید. سپس آن ها را روی پارچه نازک یا روزنامه بریزید تا خشک شود.
  • خاک را شخم بزنید و سنگ و کلوخ آن را جدا کنید تا به اصطلاح پوک شود. بررسی های دانوما حاکی از آن است که تره در خاک رسی-شنی، مرطوب، غنی، دارای زه‌کشی خوب با ترکیبی از ۶۰ درصد خاک باغچه، ۲۰ درصد ماسه، ۲۰ درصد کود دامی رشد خوبی خواهد داشت.

در ادامه خاک را زهکشی کرده و سپس برای کشت کرتی و یا خطی آماده نمایید.

  • کشت کرتی: برای کشت کرتی زمین را کرت بندی کنید و سطح خاک را صاف کنید.
  • کشت خطی: برای کشت خطی شیارهایی به فاصله 20 تا 25 سانتی متر از هم ایجاد کنید.
  • در عمق 5/0 سانتیمتر بذرها را بپاشید.
  • روی آن حدود نیم سانت کود ورمی کمپوست یا خاک بریزید.
  • در نهایت آبیاری اولیه را با فشار کم انجام دهید.


!
شایان ذکر است که در ایران کشت تره در سطح کم معمولا به صورت کرتی و بذر به صورت دست پاش پاشیده می شود. البته کاشت در سطوح وسیع به صورت خطی نیز صورت می گیرد.

اگر تره را درون گلدان می کارید روال زیر را انجام دهید:

  • چند عدد سنگ روی سوراخ کف گلدان قرار دهید و خاک را در گلدان بریزید.(زهکشی)
  • بهتر است گلدان را تا 15 سانتی متر با مخلوط 50 درصد خاک و 50 درصد کمپوست و کمی پیت ماس پرکنید.
  • بذرهار را روی خاک پاشیده و روی بذرها حدود نیم سانت کود ورمی کمپوست یا خاک بریزید.
  • بطور ملایم آبیاری کنید.
  • روی گلدان را با روزنامه یا نایلون بپوشانید و در مکانی مقابل نور مستقیم آفتاب قرار دهید.


!
درصورت کمبود نور ساقه ها بلند شده و سبزی ها کیفیت خوبی نخواهند داشت.

مرحله سوم: نگهداری و مراقبت از تره
–

بررسی های دانوما حاکی از آن است که برای آبیاری و نگهداری تره لازم است موارد زیر را رعایت کنید:

  • آبیاری– برای آبیاری تره، موارد زیر را رعایت کنید:
    • تره باید روزی یکبار، آبیاری شود و رطوبت خاک تا جوانه زدن بذرها حفظ شود.، البته آبیاری بیش از اندازه هم موجب خفه شدن گیاه می شود.
    • تا قبل از جوانه زدن بهتر است آبیاری با آب پاش انجام شود تا بذر ها جابجا نشوند.
    • در شرایط نرمال بین 5 تا 7 روز (گاهی تا 10 روز) طول می کشد که بذر تره سبز شود.
    • گیاه تره در ابتدای رشد، بسیار نازک می‌باشد به همین دلیل در طول دوره رشد ساقه‌های نازک را قیچی کرده تا به مرور زمان ساقه کلفت و آماده برداشت شود.
  • شرایط آب و هوا: تره برای رشد کردن به نور زیاد و مستقیم خورشید نیاز دارد و در مکان های نیم سایه به خوبی رشد نمی کند.
  • کنترل و آفت کشی: برای دفع آفات می توانید از آفت کش های بدون ضرر و خانگی استفاده کنید.

مرحله چهارم: برداشت تره
–

برای برداشت تره، موارد زیر را مدنظر داشته باشید:

  • شرایط برداشت: بعد از رشد کافی برگ ها با چاقوی تیزی آن ها را به فاصله 2 سانتی متر از سطح خاک قطع کنید.
  • برداشت تره: حدود 4 تا 5 بار در سال می توانید از تره برداشت کنید.

نکات کلیدی

  • مناسب ترین خاک، خاک شنی و رسی است برای کود نیز بهتر است از نوع کود ورمی کمپوست (Vermicompost) استفاده نمایید.
  • برای بیشتر گل و گیاهان آپارتمانی می توان از ترکیب: کوکوپیت، پیت ماس و پرلیتدر گلدان استفاده کرد. مزیت آن بهداشتی تر بودن آن نسبت به خاک باغچهو سبک بودن آن است.
  • بهتر است برای کاشت هر گیاهی، خاک را ضدعفونی کنید. در کشت خانگی، مناسب ترین شیوه ی ضدعفونی، مخلوط کردن خاک با 5 درصد خاکستر ذغالو 5 درصد تفاله چای است به گونه ای که برای 10 کیلوگرم خاک 500 گرماز هر کدام کافی است.

لغات و اصطلاحات

  • اسکوربوت: نوعی بیماری است که در اثر کمبود ویتامین ث ایجاد می شود.
  • کشت یا آبیاری کرتی: در کشت یا آبیاری کرتی، زمین را به قطعاتبا اندازه های مختف و به شکل مربع یا مستطیل تقسیم بندی نمایید. برای مرزبندی بین آن ها دورتا دور هر بخش را باید دیوارهای کوتاه خاکی قرار داد. به هر کدام از این قطعات ساخته شده کرت گفته می شود. در بین کرت ها جوب آب قرار می گیرد که با گردش آب درون، عملیات آب رسانی انجام می شود. در این نوع کشت بذرها را یکنواخت بپاشید.
  • کشت یا آبیاری خطی: در شیوه خطی شیارهایی با فواصل و عمق معین در زمین ایجاد می شود. در این شیارها، بذرها را قرار می دهند و خاک کنار هر شیار را روی بذرها می ریزند. در این کشت بهتر است به ترتیبی بذرها را در شیارها قرار دهید که فاصله بذرها از یکدیگر 1 تا 2 سانت و فاصله شیارها 10 تا 15 سانت باشد. در نهایت خاک های اطراف شیارها را روی بذرها بریزید و با فشار کم آبیاری نمایید.
  • پوسال یا کمپوست (compost): کودی است که از بازیافت مواد ارگانیک(مواد زائدی که از گیاهان و حیوانات برجای می مانند) به دست می آید. کمپوست، جایگزینی برای کودهای شیمیایی است که خاک را تقویت می کند و باعث می شود خاک بتواند مدت طولانی‌تری آب را در خود نگه دارد.
  • کوکوپیت (cocopeat): نوعی بستر کشت است که با استفاده از الیاف پوست و پوشش میوه نارگیل تهیه می شود. شایان ذکر است کوکوپیت به صورت فشرده عرضه می شود و بعد از اضافه شدن آب به ۱۵ برابر تبدیل می شود.
  • پیت ماس (peat moss): بقایای نوعی خزه و جلبک است. ابتدا این خزه ها جمع آوری شده و طی فرآیندی آماده سازی می شود. پیت ماس تا ۲۰ برابر وزن خود آب جذب می کند لذا برای حفظ رطوبت خاک عالی است.
 

نظرات کاربران

1 دیدگاه در “مراحل و نکات کاشت سبزی تره در باغچه و گلدان”

  1. محبوبه گفت:
    4 شهریور 1402 در 5:38 ب.ظ

    من خیلی تره دوست دارم نمیدونستم انقدر خاصیت داره

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

هشت − چهار =