چه زمانی یبوست در کودکان خطرناک است؟

یبوست در کودکان نوعی اختلال عملکردی دستگاه گوارش است در آن، حرکت روده‌ها کند و دفع مدفوع با مشکل مواجه می‌شود. عوامل متعددی همچون رژیم غذایی نامناسب، کم تحرکی، استرس و برخی بیماری‌های زمینه‌ای در بروز این عارضه نقش دارند. یبوست می‌تواند عوارضی همچون درد شکمی، خونریزی مقعدی و اختلالات روانی-اجتماعی را به همراه داشته باشد. یکی از راهکارهای موثر برای مقابله با یبوست کودکان، تغییر در عادات غذایی آنهاست.

با تشویق فرزندتان به مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات و آب، می‌توانید به طور طبیعی به بهبود عملکرد دستگاه گوارش او کمک کنید. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند درمان‌های مکمل مانند استفاده از ملین را تجویز کند. در این مطلب علائم و دلایل یبوست در کودکان و اینکه چه زمانی یبوست در کودکان خطرناک است؛ خواهیم پرداخت.

علائم یبوست در کودکان

یبوست در کودکان می‌تواند به شکل‌های مختلفی خود را نشان دهد. برخی از رایج‌ترین علائم یبوست در کودکان عبارتند از:

• کمتر از سه بار در هفته دستشویی برود.
• مدفوعش سفت و خشک باشد و به سختی دفع شود.
• هنگام دستشویی رفتن درد داشته باشد.
• شکمش درد بگیرد.
• کمی مدفوع آبکی یا نرم در لباس زیرش ببینید، که نشانه این است که مدفوع در روده مانده است.
• در مدفوعش خون وجود داشته باشد.

اگر کودک شما از دستشویی رفتن می‌ترسد و درد می‌کشد، ممکن است با نشانه‌هایی مثل جمع کردن پاها، چنگ زدن به باسن یا تغییر حالت صورت، سعی کند مدفوع را نگه دارد. این رفتار می‌تواند باعث تشدید یبوست شود. با صحبت کردن آرام با کودک، استفاده از روش‌های آرام‌بخشی و مراجعه به پزشک، می‌توانید به او کمک کنید تا از این ترس رها شود.

چه زمانی یبوست کودکان نیاز به مراقبت پزشکی دارد؟

یبوست در کودکان معمولاً مسئله جدی نیست و با تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی قابل درمان است. اما اگر یبوست بیش از دو هفته طول بکشد یا همراه با علائم زیر باشد، بهتر است به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید:

• تب: تب نشان‌دهنده وجود عفونت یا بیماری دیگری ممکن است باشد.
• خون در مدفوع: خون در مدفوع می‌تواند نشانه ترک خوردگی پوست اطراف مقعد یا مشکلات جدی‌تر مانند خونریزی داخلی باشد.
• ورم شکم: ورم شکم ممکن است نشان‌دهنده انسداد روده یا مشکلات دیگری باشد.
• درد شدید شکم به هنگام اجابت مزاج: درد شدید و مداوم شکم ممکن است نشان‌دهنده مشکلاتی مانند انسداد روده یا بیماری‌های التهابی روده باشد.
• بیرون زدگی بخشی از روده از مقعد (افتادگی راست روده): این عارضه معمولاً در اثر زور زدن طولانی مدت برای اجابت مزاج رخ می‌دهد و نیاز به درمان فوری دارد.

دلایل یبوست در کودکان

یبوست در کودکان، مشکلی شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این مشکل نه تنها بر سلامت جسمانی کودک تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند بر روحیه و رفتار او نیز تأثیرگذار باشد. دلایل یبوست در کودکان را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد:

اول | عوامل تغذیه‌ای

رژیم غذایی نامناسب یکی از مهم‌ترین دلایل یبوست در کودکان است. مصرف کم فیبر که در میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل یافت می‌شود، می‌تواند منجر به خشک شدن مدفوع و مشکل در دفع آن شود. همچنین، نوشیدن آب کافی برای نرم شدن مدفوع بسیار مهم است. کمبود آب می‌تواند باعث سفت شدن مدفوع و در نتیجه یبوست شود. تغییر ناگهانی در رژیم غذایی، مانند شروع غذاهای جامد در نوزادان یا تغییر در نوع شیر خشک، نیز می‌تواند باعث یبوست شود.

دوم | عوامل سبک زندگی

کم تحرکی یکی دیگر از دلایل شایع یبوست است. فعالیت بدنی کافی به حرکت روده‌ها کمک می‌کند و کم تحرکی می‌تواند باعث کند شدن حرکت روده‌ها و در نتیجه یبوست شود. همچنین، عدم پاسخگویی به نیاز به دفع مدفوع به مرور زمان می‌تواند باعث یبوست شود. برخی کودکان به دلیل ترس از درد یا تجربه بد در گذشته از رفتن به دستشویی می‌ترسند.

سوم | عوامل پزشکی

برخی بیماری‌ها و شرایط پزشکی نیز می‌توانند باعث یبوست در کودکان شوند. بیماری‌های تیروئید، دیابت، بیماری‌های روده‌ای التهابی و سندرم روده تحریک‌پذیر از جمله این بیماری‌ها هستند. برخی داروها مانند مسکن‌ها، آنتی اسیدها، داروهای ضد افسردگی و مکمل‌های آهن نیز می‌توانند باعث یبوست شوند. همچنین، برخی کودکان با مشکلات ساختاری در روده متولد می‌شوند که می‌تواند باعث یبوست مزمن شود.

روش‌های درمانی یبوست در کودکان

یکی از مهم‌ترین راهکارها برای درمان یبوست در کودکان، تغییر در رژیم غذایی است. افزایش مصرف فیبر از طریق میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات به نرم شدن مدفوع و بهبود حرکت روده کمک می‌کند. همچنین، افزایش مصرف آب و مایعات به هیدراته نگه داشتن بدن و نرم شدن مدفوع کمک می‌کند. آموزش صحیح به کودک در مورد رفتن به توالت و ایجاد یک روتین منظم برای دفع مدفوع می‌تواند به پیشگیری و درمان یبوست کمک کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای نرم‌کننده مدفوع را برای کودک تجویز کند. این داروها به نرم شدن مدفوع و آسان‌تر شدن دفع آن کمک می‌کنند. برخی درمان‌های خانگی مانند ماساژ شکم در جهت عقربه‌های ساعت، حمام گرم و استفاده از شیاف گلیسیرین نیز می‌توانند به تسکین یبوست کمک کنند.

نتیجه گیری یبوست برای کودکان

یبوست در کودکان اگرچه یک مشکل شایع است اما می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد. در حالی که یبوست خفیف و گاه‌به‌گاه معمولاً با تغییرات ساده در رژیم غذایی و سبک زندگی قابل درمان است، اما وجود علائم هشداردهنده‌ای مانند خون در مدفوع، درد شکمی شدید و مداوم، کاهش وزن، استفراغ، تب، تغییر در عادات روده‌ای و شکم متورم می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد. این علائم نشان می‌دهند که یبوست کودک شما نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از علائم گفته شده در این مطلب از دکترتو، ضروری است که به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید تا علت اصلی یبوست تشخیص داده شود و درمان مناسب آغاز گردد. به طور کلی، هرگاه یبوست کودک شما با سایر علائم همراه بود، یا با درمان‌های خانگی بهبود نیافت، باید به پزشک مراجعه کنید.

• محتوای تخصصی در حوزه پزشکی