ویتامین K چیست | 0 تا 100 | فواید، موارد منع مصرف، احتیاط ویتامین کا

ویتامین K گروهی از ویتامین های محلول در چربی است. این ویتامین نقش مهمی در انعقاد خون و سلامت استخوان ها دارد. ویتامین k، دو نوع فیلوکینون (ویتامین K1) و مناکینون (ویتامین K2) دارد. ویتامین  کا از طریق روده کوچک جذب شده و در بافت چربی و کبد ذخیره می شود. ویتامین K در کل بدن از جمله کبد، مغز، قلب، پانکراس و استخوان یافت می شود. تجزیه ویتامین کا، سریع انجام شده و از طریق ادرار یا مدفوع دفع می شود.

در این مطلب؛ عملکرد، میزان نیاز، مکمل و منابع ویتامین K، تداخلات دارویی، احتیاط و موارد منع مصرف ویتامین کا ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این ماده ی کلیدی و ضروری به دست بیاورید.

فواید و عملکرد ویتامین K

فواید و عملکردهای ویتامین کا عبارت است از:

• کمک به انعقاد و لخته شدن خون (عملکرد ویتامین کا)
• کمک به ساخت پروتئین‌های ضروری برای ساخت استخوان
• کمک به پایین نگه ‌داشتن فشار خون
• سلامت شناختی و بهبود حافظه

احتیاط و موارد منع مصرف ویتامین کا

با وجود فوایدی که ویتامین K دارد، درمورد مصرف آن باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

• مبتلایان به کاهش ترشح صفرا: افراد مبتلا به کاهش ترشح صفرا که این ویتامین را مصرف می‌کنند ممکن است برای اطمینان از جذب این ویتامین، نیاز به مصرف نمک ‌های صفراوی مکمل همراه با ویتامین K داشته باشند
• بارداری و شیردهی: در صورتی که ویتامین K به مقدار توصیه شده در روز مصرف شود، برای خانم های باردار و شیرده خطری ندارد. اما در صورت مصرف مقادیر بالاتر باید از پزشک متخصص مشورت گرفته شود
• مبتلایان به دیابت: ویتامین کا1 ممکن است سطح قند خون را کاهش ‌دهد. بنابراین چنانچه دیابت دارید و ویتامینK1 مصرف می کنید، سطح قند خون خود را کنترل کنید
• مبتلایان به بیماری کبد: ویتامین K برای درمان مشکلات لخته شدن ناشی از بیماری شدید کبد موثر نیست. همچنین دوزهای بالای این ویتامین می‌تواند مشکلات لخته شدن خون را در این افراد افزایش دهد
• مبتلایان به بیماری کلیوی: مصرف بیش از حد ویتامین کا برای بیماران کلیوی تحت درمان دیالیز می‌تواند مضر باشد

مقدار مجاز مصرف روزانه ویتامین کا

مقدار مجاز روزانه مصرف ویتامین K به شرح زیر است:

مکمل های ویتامین K

ویتامین کا در مکمل‌های حاوی مولتی ویتامین‌ها و مواد معدنی وجود دارد. همچنین در بعضی مکمل ‌ها به تنهایی، یا همراه با چند ماده مغذی دیگر مانند منیزیم، ویتامین دی و کلسیم موجود است.

منابع ویتامین ویتامین کا

منابع و مواد غذایی حاوی ویتامین کا عبارت است از:

• میوه‌هایی مانند زغال اخته و انجیر
• سبزی ‌های برگ‌ سبز مانند کاهو، کلم بروکلی، کلم پیچ و اسفناج
• گوشت، تخم مرغ، سویا و پنیر
• روغن‌های گیاهی

علائم کمبود ویتامین K

علایم و نشانه های کمبود ویتامین کا عبارتند از :

• خونریزی
• طولانی تر شدن زمان لازم برای لخته شدن خون
• پوکی استخوان و یا کاهش تراکم استخوانی

تشخیص کمبود ویتامین K

برای تشخیص کمبود ویتامین کا در بدن، آزمایش خون برای اندازه گیری سرعت لخته شدن خون انجام می شود.

تداخل دارویی ویتامین کا

برخی از داروها ممکن است با ویتامین کا تداخل داشته باشند که در این بخش چند مورد از ان ها ارائه می شود:

• برخی داروهای کاهش دهنده چربی خون: مصرف طولانی مدت داروهای کاهش‌دهنده سطح کلسترول خون ممکن است میزان جذب ویتامین کا را کاهش دهد
• اورلیستات: اورلیستات، دارویی است برای کاهش جذب چربی که ممکن است جذب ویتامین K را تحت تاثیر قرار دهد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: استفاده بیش از چند هفته از آنتی بیوتیک‌ها ممکن است میزان ویتامین کا ساخته ‌شده در روده را کاهش دهد
• وارفارین: وارفارین داروی رقیق‌کننده خون بوده و ممکن است با ویتامین کا تداخل جدی داشته باشد

تفاوت ویتامین K1 و K2

ویتامین کا1 یا فیلوکینون اغلب در سبزیجات برگ سبز وجود دارد. ویتامین کا2 یا مناکینون که بیشتر منشا باکتریایی داشته و توسط باکتری ها در روده انسان تولید می شود اما در غذاهای حیوانی نیز به مقدار کم وجود دارد

لغات و اصطلاحات به کار برده شده در ویتامین K عبارت است از:

• انعقاد یا لَخته شدن خون: دَلَمه شدن یا لخته شدن خون فرایندی است که موجب لخته‌شدن خون می‌شود. این فرایند از دو مسیر داخلی وخارجی موجب تبدیل فیبرینوژن به فیبرین، فعال شدن فاکتورهای انعقادی و تجمع پلاکت‌ها می‌شود.

• کتاب مرجع کامل ویتامین ها و مواد معدنی؛ ترجمه شیوا دهقان
• وبسایت های محتوایی حوزه دارویی