جاهای دیدنی شهر همدان | معرفی + آدرس + نقشه مناطق

همدان قدیمی ترین شهر ایران و از کهن ترین شهرهای جهان با مساحت ۶۲۸،۵۸ هکتار و جمعیت ۱۰۵،۶۷۶ نفر در منطقه غربی و در دامنه کوه الوند قرار دارد و مرکز شهرستان و استان همدان است. شهر در ارتفاع ۷۴۱،۱ متری از سطح دریا واقع شده و از شهرهای سردسیر ایران به شمار می آید. شهر همدان در زمان فرمانروایی بخت النصر ویران شد و در زمان داریوش بزرگ مرمت گردید. در زمان اشکانیان، که تیسفون پایتخت کشور ایران بود، همدان اقامتگاه تابستانی شاهان اشکانی گردید. شهر همدان به علت قرار گرفتن در مسیر راه های اصلی منطقه غرب ایران در سده های اخیر از نظر بازرگانی مورد توجه بوده و همچنین در مسیر جاده ابریشم قرارداشته است. در این مطلب به معرفی، موقعیت و تسهیلات اطراف مناطق گردشگری شهر همدان می پردازیم.

اول | مقبره باباطاهر

اطلاعات کلی مقبره باباطاهر عبارت است از:

• معرفی: بابا طاهر عریان عارف و شاعر پنجم هجری قمری و معاصر با طغرل شاه سلجوقی است. بابا طاهر علاوه دوبیتی ها با لهجه لری، مجموعه کلمات قصار به زبان عربی به نام اشارات، دو قطعه، چند غزل و کتابی به نام سرانجام دارد. آرامگاه بابا طاهر عریان بر فراز تپه ای در شمال غربی شهر همدان قرار دارد و چندین بار بازسازی شده است، به طوری که مقبره در سده ششم هجری، برجی آجری و هشت ضلعی بوده و در دوران پهلوی اول، بنای آجری دیگری به جای آن ساخته شده است. برج آرامگاه باباطاهر بر قاعده ای هشت ضلعی با ستون های هشتگانه، قطعه سنگ مزار، کف و پله ها از سنگ گرانیت حجاری شده، قرار دارد. در فضای داخلی آرامگاه، کتیبه های کاشی و ۲۴ دوبیتی روی ۲۴ قطعه سنگ زیبا چک و در قسمت پایین مزار نصب شده است.
• آدرس: همدان، میدان باباطاهر.
• نقشه: لوکیشن مقبره باباطاهر در گوگل مپ

دوم | گنبد علويان

اطلاعات کلی گنبد علويان عبارت است از:

• معرفی: گنبد علویان متعلق به سده ۶ هجری در اواخر دوره سلجوقی است که در ابتدا به عنوان مسجد احداث شده اما در دوره های بعد با ایجاد سردابی در زیر آن، به مقبره خاندان علوی تبدیل شده و در حال حاضر، مقبره دو تن از بزرگان علویان در سرداب است. گنبد علویان از شاهکارهای معماری و گچبری پس از اسلام و شبیه به گنبد سرخ مراغه است. گنبد به صورت چهار ضلعی با چهار چرز ستون مانند به ارتفاع 95/9 متر و قطر حدود دو متر شبیه برج در چهار گوشه، آن را در میان گرفته اند و روی یک سکو قرار دارد و جلوی درب ورودی مقبره، ۹ پله سنگی دیده می شود. بر فراز ورودی و درون کادر مستطیل شکل، گچبری های برجسته لانه زنبوری شامل گل و بوته های در هم پیچیده و بر حاشیه خارجی کادر نیز کتیبه ای گچبری شده مشتمل بر آیاتی از قرآن مجید به خط کوفی است و پیشانی طاق نما را نیز گچبری مثلثی و ستاره ای شکلی به صورتی بدیع تزئین کرده است.
• آدرس: میدان عین القضات همدانی، بلوار علویان
• نقشه: لوکیشن گنبد علويان در گوگل مپ

سوم | آرامگاه عارف قزوینی

اطلاعات کلی آرامگاه عارف قزوینی عبارت است از:

• معرفی: ابوالقاسم عارف قزوینی از شاعران و تصنیف سازان زمان مشروطه است که آثارش درون مایه ای سیاسی و اجتماعی داشته و تصنیف هایش سرشار از حس وطن ستایی و شور انقلابی است. آرامگاه عارف قزوینی در حیاط شرقی آرامگاه ابو علی سینا قرار دارد.
• آدرس: میدان بوعلی سینا، مجموعه آرامگاه ابوعلی سینا
• نقشه: لوکیشن آرامگاه عارف قزوینی در گوگل مپ

چهارم | شهر تاریخی هگمتانه – 100 منطقه برتر

امکانات کلی منطقه عبارت است از:

اطلاعات کلی شهر تاریخی هگمتانه عبارت است از:

• معرفی: تپه باستانی هگمتانه بقایای ابنیه کاسی، مادی، هخامنشی با مساحت تپه هگمتانه ۳۰ هکتار، وسیع ترین تپه باستانی ایران است که در مرکز شهر همدان قرار دارد و از مکان های دیدنی و تاریخی همدان به شمار می رود. معماری، طرح و نقشه منظم شهر از ویژگی های شهر است که در بین آثار باستانی به دست آمده کم سابقه است. یک شبکه منظم و پیشرفته آب رسانی در شهر حکومتی مادها و پارت ها وجود دارد که در فواصل بین کانال های آبرسانی، معابری به عرض 5/3 متر که کف با اجرهای مربع شکل و منظمی، مفروش شده و در فواصل ۳۵ متری بین معابر، دوسری واحدهای ساختمانی قرار دارد که هر کدام شامل یک حیاط مرکزی یا هال با اتاق ها و انبارهایی به صورت قرینه در گرداگرد است. در طی ۱۰ فصل حفاری، بخش هایی از حصار عظیم شهر به قطر ۹ متر و ارتفاع ۸ متر و دو برج عظیم و کم نظیر، کشف شده که هگمتانه قدیم را در بر می گرفته است.
• بخش های مختلف شهر تاریخی هگمتانه : بخش های این شهر شامل یافته های باستان شناسی، موزه هگمتانه، کلیسای گریگوری استفان می باشد.
• آدرس: همدان، میدان اکباتان
• نقشه: لوکیشن شهر تاریخی هگمتانه در گوگل مپ

پنجم | آرامگاه ابو علی سینا

اطلاعات کلی آرامگاه ابو علی سینا عبارت است از:

• معرفی: ابو علی سینا با نام کامل ابو علی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، دانشمند ایرانی سده چهارم هجری است و دوران تحقیق و فعالیت او به دوران طلایی اسلام شناخته می شود. ابو علی سینا حدود ۴۵۰ کتاب و مقاله دارد که ۲۴۰ عدد از آنها حفظ شده اند و از این میان ۱۵۰ کتاب در مورد فلسفه و ۴۰ کتاب در مورد علم پزشکی است. کتاب شفا به عنوان دایره المعارف علم و فلسفه و کتاب قانون به عنوان دایره المعارف علم پزشکی است، به عنوان مرجعی آموزشی در بسیاری از دانشگاه های پزشکی جهان شناخته شده و تا سال ۱۶۵۰ میلادی تدریس می شده است. ابن سینا علاوه بر فلسفه و پزشکی، در علوم دیگر از جمله نجوم، شیمی، جغرافیا، زمین شناسی، روانشناسی، الهيات، منطق، ریاضیات، فیزیک و حتی ادبیات و شعر نیز مقالاتی نوشته است. طرح بنای آرامگاه ابوعلی سینا از گنبد قابوس، قدیمیترین شاهکار معماری دوره اسلامی، الهام گرفته شده که تفاوت در تعداد ستون هاست؛ آرامگاه بوعلی ۱۲ ستون دارد که نشانه تسلط او بر ۱۲ دانش است. محل فعلی آرامگاه، منزل یار دیرین بوعلی؛ ابوسعید دخوک بوده که پیکر هر دو در این مکان آرمیده است. در بخش جنوبی آرامگاه، موزه قرار گرفته که محل نگهداری سکه، سفال و اشیای کشف شده مربوط به دوران قبل از میلاد است و در بخش شمالی آرامگاه از کتاب ها و نسخه های خطی آثار ابوعلی سینا نگهداری می شود.
• آدرس: میدان بوعلی سینا
• نقشه: لوکیشن آرامگاه ابو علی سینا در گوگل مپ

ششم | مسجد جامع همدان

اطلاعات کلی مسجد جامع همدان عبارت است از:

• معرفی: مسجد جامع همدان دارای طرحی مستطیل شکل با سه ایوان، دو شبستان، گنبدی آجری، صحن وسیع، حوض بزرگ و مناره هایی است که در دو ضلع شرقی و شمالی قرار دارند. ایوان اصلی و مرتفعی در ضلع جنوبی واقع شده که رسم بندی جلوی آن از آجر و کاشی معرق ساده و با کاشی فیروزه رنگ نام الله و پنج تن نوشته شده است. ضلع غربی مسجد دارای هشتی مقرنس کاری شده و شبستان کوچک و کم ارتفاع زمستانی است و ضلع شرقی مسجد در مقیاس کوچکتر از بخش قدیمی باقیمانده است. شبستان اصلی مسجد دارای ۵۵ ستون در ۱۱ ردیف ۵ تایی است. گنبد بزرگ و آجری دو پوسته مسجد روی این شبستان قرار دارد، در قسمت زیر دارای کتیبه هایی از خشت کاشی زرد است که سوره جمعه و آیه انما یعمرو مساجد الله و آيه من المهتدین و آیه الکرسی به خط ثلث زیبایی بر آن نوشته شده است.
• آدرس: ضلع شمال شرقی میدان امام خمینی
• نقشه: لوکیشن مسجد جامع همدان در گوگل مپ

هفتم | برج قربان

اطلاعات کلی برج قربان عبارت است از:

• معرفی: مجموعه قربان دارای مدرسه، مسجد، کتابخانه، برج و خانقاه بوده که تنها بنای باقیمانده برج قربان است. برج آجری قربان مربوط به دوره صفوی است و سنگ قبری معروف در بنا قرار گرفته است. برج دوازده ضلعی آجری روی پی سنگی قرار گرفته و دارای گنبدی هرمی شکل است که دوازده ترک آجری دارد، داخل گنبد به صورت نیم دایره با ۱۶ متر ارتفاع است. طاق نماهای بیرونی از نوع طاق نمای جناغی است و تزئینات خاصی ندارند که داخل هر ضلع قرار گرفته اند. ورودی بنا از سمت شرقی است. زیر برج، سه طبقه سرداب وجود دارد که ورودی آن از شمال غربی بناست، داخل سرداب هم مانند دیگر قسمت ها، هیچ عنصر تزئینی وجود ندارد و سقف آن به صورت طاق ضربی آجری است.
• آدرس: خیابان امیرکبیر، کوچه انور حکیم
• نقشه: لوکیشن برج قربان در گوگل مپ

هشتم | مجسمه شیرسنگی

اطلاعات کلی مجسمه شیرسنگی عبارت است از:

• معرفی: مجسمه شیر سنگی از مهمترین و معدود آثار به جا مانده از دوره باستانی ماد و هخامنشی در شهر همدان است که به عنوان طلسم دور کننده بلا و مصیبت به همراه مجسمه ای مشابه، روی یکی از دروازه های شهر قرار داشته و در زمان حمله دیلمیان به شهر یکی از آنها به کلی از بین رفته است. امروزه مجسمه باقیمانده بر سکویی در یکی از میدان های شهر قرار دارد.
• آدرس: همدان، میدان سنگ شیر
• نقشه: لوکیشن مجسمه شیرسنگی در گوگل مپ

نهم | میدان تاریخی امام

اطلاعات کلی میدان تاریخی امام عبارت است از:

• معرفی: طرح میدان امام خمینی (ره) همدان که در مرکز شهر واقع شده، در سال ۱۳۰۷ خورشیدی توسط معمار شهرساز تهیه و بین سال های ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۲ خورشیدی ساخته شده است. ابنیه اطراف میدان، دایره ای و به سبک باروک سبکی که در سده ۱۹ و ۲۰ در اروپا معمول بوده، ساخته شده است. از این میدان ۶ خیابان ۳۰ متری منظم با زاویه ۶۰ درجه به نام های اکباتان، باباطاهر، شریعتی، بوعلی سینا، تختی و شهدا منشعب می شود که فرم دایره ای شهر را شکل می دهند. این خیابان ها در محل الحاق به میدان امام (ره) و در دو طرف، دارای گنبدهایی با پوشش های فلزی است که ۱۲ تابلو به نام امامان معصوم دارد. میدان امام خمینی (ره) يك خواهر خوانده معماری در شهر کارلسروهه آلمان دارد.
• آدرس: میدان امام خمینی
• نقشه: لوکیشن میدان تاریخی امام در گوگل مپ

دهم | گنج نامه – 100 منطقه برتر

امکانات کلی منطقه عبارت است از:

اطلاعات کلی گنج نامه عبارت است از:

• معرفی: سنگ نبشته های گنج نامه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشاه هخامنشی است که بر دل یکی از صخره های کوه الوند در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره عباس آباد حکاکی شده است. لوح سمت چپ که کمی بالاتر از کتیبه دیگر در کوه کنده شده، مربوط به داریوش بزرگ هخامنشی و کتیبه خشایارشا در قسمت پایین همین کتیبه است. کتیبه ها در سه ستون ۲۰ سطری به زبان های پارسی باستان، بابلی و عیلامی قدیم نوشته شده اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته است و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتی متر دارد. متن بابلی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن عیلامی در ستون سوم قرار دارد.
• آدرس: ۱۱ کیلومتری جنوب غربی همدان
• نقشه: لوکیشن گنج نامه در گوگل مپ
  

یازدهم | باغ نظری (موزه مردم شناسی)

اطلاعات کلی باغ نظری عبارت است از:

• معرفی: باغ نظری از شاهکارهای دوره قاجار است. عمارت زیبا و مجلل نظری در محوطه یک باغ وسیع واقع شده است. پیش طاق ورودی عمارت به طرز زیبایی با آجرکاری خفته و راسته، تزئین شده است. هشتی ورودی با سقف گنبدی با ردیف های منظم و یکنواخت آجری پوشش یافته است. در گوشه شمال شرقی هشتی راه پله ای مسقف با آجر ساخته شده که دسترسی به بام هشتی را امکان پذیر می سازد. ورودی بنا دارای فضایی موسوم به جلوخان است که سقف هرمی شکل شیروانی آن روی چهار ستون بلند چوبی با پوشش گچ و سرستون های دارای تزئینات گل و بوته استوار شده و راه پله ورودی بنا که ارتباط دهنده فضای حیاط و طبقه فوقانی است، از طریق فضای جلوخان میسر شده است. بنا دارای دو اشکوبه است، طبقه فوقانی در چهار ضلع دارای مهتابی و بالکن با نرده های چوبی ظریف، ۲۴ ستون چوبی با گچ پوشش یافته و سرستون های مزین به گل و بوته است. سقف بنا دارای پوشش شیروانی است، در فضای داخلی بنا تعدادی اتاق طراحی و ساخته شده که سقف بعضی از اتاق ها لمبه کوبی شده و دسترسی به اتاق ها از طریق راهرو باریکی است که در وسط راهرو، روزنه ای جهت نورگیری و تهویه تعبیه شده است. در حال حاضر در باغ موزه نظری، موزه مردم شناسی و نمایشگاه عکس جاذبه های گردشگری استان دایر است.
• آدرس: منطقه ۳ شهرداری همدان، خیابان عارف قزوینی
• نقشه: لوکیشن باغ نظری در گوگل مپ

دوازدهم | غار علیصدر – 100 منطقه برتر

امکانات کلی منطقه عبارت است از:

اطلاعات کلی غار علیصدر عبارت است از:

• معرفی: غار علی سرد یا علیصدر از طولانی ترین غارهای شناخته شده ایران با طول ۵۰۰،۱۱ متر در اواخر بهار ۱۳۳۹ به وسیله گروهی از کوهنوردان همدان کشف شده است. مسیر آبی غار، با ۲۱۰۰ متر طولانی ترین غار آبی جهان است که با قایق طی می شود. نخستین سد درون کوهی جهان در غار علیصدر و به ابتکار ایرانیان است. در زمان صدارت حاجی میرزا آقاسی در عهد قاجار، فعالیت قنات سازی اوج گرفته، کانالی از بیرون به داخل غار حفر شده که به محض رسیدن به بخش ذخیره گاه آب، آب درون غار بدون کنترل تخلیه می شود و به سطح صفر می رسد. اهالی روستا که از آب جهت کشاورزی استفاده می کردند، کف کانال را پایین تر برده و بغل های آن را سنگ چین نموده و برای کنترل آب، زنبورک در جلو کانال ساخته اند.
• آدرس: 80 کیلومتری شمال همدان
• نقشه: لوکیشن غار علیصدر در گوگل مپ

• کتاب راهنمای جامع ایرانگردی- تهیه و تدوین موسسه عصر کسب و کار ایرانیان کارینا
• محتوای تخصصی حوزه ی گردشگری