تاریخچه تصویرسازی

تصویرسازی امروزی در دوره رنسانس و با اختراع چاپ ماشینی و شکل گیری دو فرآیند چاپ و تکثیر پایه گذاری شد. این نوع تصویرگری، صرف نظر از محتوا و روش اجرا، در ادامه کتاب آرایی و تصویرگری نسخه‌های خطی قدیم قرار می‌گیرد و محتوای تصویری آن‌ها را به شکل ماشینی ارائه می‌کند. در این مطلب تاریخچه ی تصویرسازی آورده شود. امید است از این مطلب نکات خوبی بیاموزید.

اول | تصویرسازی مطبوعات

پس از اختراع چاپ ماشینی، پیدایش مجلات و روزنامه‌ها (مطبوعات) در سال‌های آغازین سده هجدهم میلادی و نیاز آن‌ها به انتقال برخی مفاهیم به کمک تصویر، گام مهم بعدی در تاریخ تصویرسازی محسوب می‌شود. از این رو، تصویرسازی برای مطبوعات در این دوره (سده هجدهم و به ویژه نوزدهم) یکی از مشغله‌های مهم بعضی نقاشان مشهور و غیر مشهور اروپا، آسیا و آمریکا است. در همین دوران (اواخر سده هجدهم) تصویرگری رنگی کم کم جای خود را در میان تصاویر تک رنگ (سیاه و سفید) چاپی باز می‌کند.

دوم | عکاسی و تصویرسازی

با پیدایش عکاسی در نیمه نخست سده نوزدهم میلادی، و اقبال مطبوعات به این رسانه تصویری جدید، تصویرسازی در یک دوره (اواخر سده نوزدهم و اوایل سده بیستم) با رکود مواجه می‌شود؛ تا اینکه به مدد تحول جدی در صنعت چاپ و رقابت ناشران کتاب‌های داستانی برای جلب مخاطب، دوباره به جایگاه اصلی خود باز می‌گردد و این بار خود را در زمینه‌های دیگری چون کتاب‌های مدرن، مُد، تبلیغات، تلویزیون، پویانمایی (انیمیشن) و به ویژه ادبیات کودک و نوجوان احیا می‌کند.

سوم | تصویرسازی در ایران

تصویرسازی مدرن در ایران از دوره قاجار و با گذار از نگارگری و تصویرگری نسخه‌های قدیمی به شیوه‌های چاپ سنگی آغاز می‌شود. بعد از این دوره، با ورود و گسترش صنعت مدرن چاپ و رواج روز افزون مطبوعات و کتاب در میان جمعیت رو به رشد شهری، تصاویر تک نسخه‌ای جای خود را به تصاویر تکثیری می‌دهند.

چهارم | نیاز آموزش و پرورش مدرن به تصویرسازی

گرایش گسترده به تصویرسازی در ایران، با پیدایش آموزش و پرورش جدید و گسترش مدارس در دهه‌های آغازین سده حاضر شکل می‌گیرد و تصویرگری به سرعت به ضرورتی برای کتاب‌های درسی کودک و نوجوان تبدیل می‌شود. این گرایش فراگیر به تصویرسازی کتاب، در دهه 1340 سمت و سویی مدرن‌تر پیدا می‌کند و به چهره‌هایی تأثیرگذار معرفی می‌شود. خلق تصاویر رنگی برای استفاده در کتاب‌های درسی و غیر درستی به همین دهه برمی‌گردد. بعدها با ورود جدی ناشران به عرصه چاپ کتاب‌های مصور، آموزش دانشگاهی تصویرسازی و شرکت در مناسبت‌ها، از جمله دوسالانه‌ها و جشنواره‌های جهانی، این هنر روند رو به رشدی در پیش می‌گیرد و به موفقیت‌هایی در سطح جهان دست می‌یابد.

پنجم | تصویرسازی پس از انقلاب اسلامی 1357

سال‌های بعد از انقلاب سال 1357 شمسی یکی از مهم‌ترین محدوده‌های زمانی برای تصویرسازی ایران است. در این دوره، برخی از تصویرگران برجسته پیش از انقلاب، در کنار تربیت نسل‌های جدید، موفق به خلق آثاری در مقیاس جهانی شدند و به گنجینه افتخارات هنری خود افزودند. همچنین، نسل‌های جدیدی از تصویرسازان، با تکیه بر تجارب نسل‌های پیشین رشد کردند و بالیدند. نتیجه این بالندگی، حضور هرچه بیشتر تصویرسازی معاصر ایران در مجامع و مسابقه‌های بزرگ و دریافت جوایز چشمگیر است؛ به طوری که امروزه می‌توان از تصویرسازی معاصر ایران، به عنوان یکی از مکاتب مطرح در تصویرسازی کتاب‌های کودک و نوجوان در سطح جهان نام برد.

• کتاب فرهنگ نامه هنر- محمد شمخانی