طراحی و انواع آن

در فرهنگ نامه‌های هنری جهان، طراحی اغلب به سه نوع کلی اسکیس (پیش طرح)، اتود (سنجشگری) و طراحی (طرح نهایی) تقسیم می‌شود. این سه گونه طراحی در مبانی و اصول طرح، تفاوت محسوسی با یکدیگر ندارند و تنها تفاوت آن‌ها، سرعت اجرای طرح و هدف از اجرا و ارائه آن است. علاوه بر انواع عمومی، طراحی انواع خاصی نیز دارد که مهم‌ترین آن‌ها طراحی ناخودآگاه و خودکاری هستند. در این مطلب انواع … آورده شده است. امید است از این مطلب نکات خوبی بیاموزید.

اول | اسکیس (پیش طرح)

در طراحی به روش اسکیس (پیش طرح)، طراح به سریع‌ترین شکل ممکن ایده ذهنی یا چشمی خود را پیاده می‌کند. در این روش، معمولاً طرح، خام و ناتمام می‌ماند. طراحان از روش مقدماتی اسکیس برای یادداشت ایده‌های خود استفاده می‌کنند.

دوم | اتود (سنجشگری)

در طراحی به روش اتود، طراح به ساختن دقیق برخی از بخش‌های طرح یا ترکیب مورد نظر خود می‌پردازد تا بتواند آن‌ها را با اطمینان در اثر نهایی وارد کند. بسیاری از آثاری که از طراحان بزرگ می‌شناسیم، با این روش خلق شده‌اند.

سوم | طراحی (طرح نهایی)

در طراحی به معنای خاص کلمه، طراح به خلق اثری کامل و مستقل می‌پردازد که نمونه‌های آن را در نقاشی، تصویرگری، کاریکاتور، طراحی گرافیک، طراحی صنعتی، معماری و … می‌توان دید.

چهارم | طراحی ناخودآگاه

یکی از شیوه‌های مرسوم اما غیررسمی طراحی، ترسیم ناخودآگاه است. در این نوع ترسیم، که در اصطلاح به آن دودلینگ گفته می‌شود، توجه طراح معطوف به چیز دیگری جز طراحی است و فرآیند ترسیم، خود به خود اتفاق می‌افتد. در شمارش مراحل طراحی، ترسیم ناخودآگاه را در ردیف پیش طرح یا اسکیس می‌آورند. این نوع طراحی، حوزه وسیعی از طرح‌های خام و ناتمام را در بر می‌گیرد. از نمونه‌های رایج و کلیشه‌ای طراحی ناخودآگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خط خطی‌های بی هدف دانش آموزان در کلاس درس
• دست بردن به کاغذ در حین مکالمات تلفنی

از نمونه‌های جدی‌تر طراحی ناخودآگاه نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خلق تصادفی شخصیت‌های کارتونی و کاریکاتوری
• منظره‌های ذهنی
• شکل‌ها و الگوهای هندسی
• ایجاد بافت‌ها و ترکیب‌های انتزاعی

جالب اینکه بسیاری از هنرمندان مطرح و معروف قرن بیستم برای توجیه شکل و ساختار ناآشنای آثارشان، به ترسیم ناخودآگاه استناد می‌کنند.

پنجم | مالش کاری

روشی ساده برای به وجود آوردن بافت یا انتقال سطوح برجسته روی کاغذ است. در این روش، صفحه کاغذ (مقوا) را روی یک سطح برجسته می‌گذارند و با مداد، زغال یا دیگر ابزار اثرگذار آن را مالش می‌دهند. تصویر به دست آمده از این روش، می‌تواند اثری مستقل باشد یا با روش‌های دیگر کامل شود.

ششم | خودکاری (اتوماتیسم)

نوعی طراحی (نقاشی) برای بیان تصاویر درونی و ناخودآگاه است. در طراحی خودکار، دست می‌تواند به صورت آزاد و بدون کنترل ذهن روی زمینه (بوم یا کاغذ) حرکت کند و خطوط و شکل‌های تصادفی به وجود آورد. نتیجه این نوع بداهه نگاری، آمیزه‌ای از تصاویر ناخودآگاه و خودآگاه است. خودکاری از ابداعات جنبش سوررئالیسم به شمار می‌آید و تکنیک‌های مختلفی چون مالش کاری، نقش برگردانی و کلاژ را نیز شامل می‌شود.

هفتم | کلاژ (تکه چسبانی)

تکنیکی مدرن در نقاشی برای ایجاد بُعد و به وجود آوردن سطح قابل لمس است و در آن مواد مختلفی چون مقوا، پارچه، روبان، چوب، بریده روزنامه و عکس به زمینه نقاشی چسبانده می‌شود. این اسلوب که نخستین بار پابلو پیکاسو آن را در سال 1912 میلادی به کار گرفت، بعدها به روشی عمومی در نقاشی تبدیل شد.

هشتم | نقش برگردانی

روشی برای به وجود آوردن بافت‌های تصادفی روی بوم یا کاغذ است. نقش برگردانی به دو صورت انجام می‌گیرد:

• در یک روش، بوم را با لایه ضخیمی از رنگ می‌پوشانند و با کاغذ (ورق آلومینیوم) روی آن فشار می‌آورند و پیش از خشک شدن رنگ، کاغذ را بر می‌دارند.
• در روش دیگر، لکه رنگ (مرکب) را روی کاغذ می‌گذارند و آن را تا می‌زنند تا بافت یا تصویری متقارن به وجود آید.

• کتاب فرهنگ نامه هنر- محمد شمخانی