انواع تصویرسازی کاربردی چیست | 0 تا 100 |

تصویرسازی بسته به موضوع، محل ارائه و مخاطب (گروه سنی) انواع گوناگونی دارد. این هنر همچنین بر اساس میزان وابستگی به موضوع، در چند گونه تخیلی، غیر تخیلی و فنی دسته بندی می‌شود. کتاب (کتاب کودک، کتاب بزرگسال، کتاب درسی و…)، مطبوعات (روزنامه، مجله و…) و گستره فراگیر تبلیغات از جمله رسانه‌هایی هستند که با تصویرسازی سروکار دارند. علاوه بر عرصه کلی کتاب، مطبوعات و تبلیغات، تصویرسازی با عناوین خردتری نیز شناخته می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تصویرسازی کتاب درسی، تصویرسازی برجسته، تصویرسازی مُد، تصویرسازی پزشکی، تصویرسازی عامیانه و تصویرسازی گرافیکی اشاره کرد. در این مطلب انواع تصویرسازی آورده شده است. امید است از این مطلب نکات خوبی بیاموزید.

اول | تصویرسازی کتاب

فراگیرترین نوع تصویرسازی است و همواره در رابطه‌اش با ادبیات (کلام) دیده و سنجیده می‌شود. تصویرسازی کتاب را بسته به نوع ادبیات کتاب، به دو گونه تخیلی و غیر تخیلی تقسیم می‌کنند:

• تصویرسازی تخیلی: در اشاره به تصویرسازی ذهنی کتاب‌های داستانی و شعری به کار می‌رود.
• تصویرسازی غیر تخیلی: در اشاره به تصاویر واقع نمایی که با وفاداری کامل به متن‌های آموزشی، مفهومی و اطلاع رسان شکل می‌گیرند.

دوم | تصویرسازی کتاب درسی

تصویرسازی کتاب درسی از مهم‌ترین زیرمجموعه‌های تصویرسازی کتاب است. این نوع تصویرسازی تنوع موضوعی زیاد و حساسیت‌ها و استانداردهای تصویری و آموزشی خاصی دارد. در کتاب‌های درسی با توجه به محتوا (ادبیات، ریاضی، تاریخ، جغرافیا و …) و نوع بیان (مستقیم یا غیر مستقیم) تصویرسازی تخیلی و غیر تخیلی به طور هم زمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. عنصر تخیل در تصویرسازی کتاب درسی عاملی برای جذابیت بخشیدن به موضوع است و تا جایی کاربرد دارد که به محتوای آموزشی آسیب نزند.

سوم | کتاب مصور

کتابی است که برای کودکان کم سن و سال تهیه می‌شود. در این نوع کتاب، مجموعه‌ای از تصاویر پیوسته و هماهنگ برای بازگو کردن یک داستان ساده یا نشان دادن یک مفهوم یا مضمون مشخص به کار می‌رود. کتاب‌های مصور گاهی از ترکیب متن‌های بسیار موجز با تصویر و گاهی فقط از ترکیب تصاویر (بدون متن) به وجود می‌آیند. کتاب‌های مفهومی کودکان مانند کتاب‌های آموزش الفبا، کتاب‌های آموزش اعداد، کتاب‌های واژه آموز، کتاب‌های اسباب بازی (پارچه‌ای، پلاستیکی، واشو، مقوایی، کشویی و زبانه‌ای) و کتاب‌های بدون واژه از جمله کتاب‌های مصور به شمار می‌آیند.

چهارم | تصویرسازی برجسته (لمسی)

از گونه‌های ویژه تصویرسازی کتاب کودک است که در کتاب‌های آموزشی کودکان نابینا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تصویرسازی برجسته، اشکال و اجسام کوچکی بازنمایی می‌شوند که کودکان نابینا در زندگی روزمره با آن‌ها سروکار دارند و شکل، بافت و اندازه آن‌ها را می‌شناسند. تصاویر برجسته، حتی لامسه این گروه از کودکان را در برخورد با دنیای واقعی تقویت می‌کنند و آن‌ها را در فراگیری زبان یاری می‌دهند. تصویرسازی برجسته به دلیل محدودیت‌هایی که مخاطب آن دارد، تا حدود زیادی در ایده و اجرا با تصویرسازی برای کتاب‌های کاغذی تفاوت پیدا می‌کند.

پنجم | نویسنده – تصویرگر

در گسترده تصویرسازی کتاب، نویسنده – تصویرگر به کسی گفته می‌شود که هم زمان به نوشتن و تصویرسازی کتاب می‌پردازد. در این نوع تصویرسازی (که از نوع تخیلی و داستانی است) نوشته و تصویر در اشاره کامل به یکدیگر شکل می‌گیرند و نوشته ویژگی‌های تصویری، و تصویر ویژگی‌های توصیفی و نوشتاری پیدا می‌کند.

ششم | تصویرسازی فنی (علمی)

استفاده از تصویرسازی در ارائه مفاهیم و اطلاعات دقیق آموزشی، تصویرسازی فنی (علمی) نامیده می‌شود. هدف از این نوع تصویرگری، تولید تصاویری است که برخی اطلاعات را به شکلی مؤثر و مفید از طریق چشم به بیننده منتقل می‌کنند. از آنجا که این تصاویر برای مخاطبان ناآشنا تهیه می‌شوند، باید در بازنمایی ابعاد و اندازه‌ها دقت زیادی داشته باشند و برای علاقه مند کردن بیننده به موضوع و افزایش آگاهی او شمای درستی از شیء مورد نظر را نشان دهند. امروزه از نرم افزارهای رایانه‌ای برای ارتقای کیفیت تصاویر فنی و نشان دادن جزئیات آن‌ها استفاده می‌شود.

هفتم | تصویرسازی پزشکی

یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع تصویرسازی فنی به شمار می‌آید که در خدمت گسترش دانش و داده‌های پزشکی است. از این نوع تصویرسازی در کتاب‌های آموزش پزشکی، برای اطلاع رسانی پزشکی، در بسته بندی داروها و تولید فیلم‌های پزشکی استفاده می‌شود. تصویرگر موضوعات پزشکی معمولاً با بزرگ نمایی دقیق داده‌های این گستره، به ویژه چیزهایی که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود، به انتقال مفاهیم مهم علمی می‌پردازد. آنچه تصویرسازی پزشکی را تا حدودی از دیگر شاخه‌های تصویرسازی فنی متمایز می‌کند، لزوم دقت و اطلاعات گسترده علمی و هنری لازم در این حوزه و نیز گذراندن هم زمان دوره‌های آموزش پزشکی و هنری است؛ موضوع مهمی که باعث تشکیل سازمانی بین المللی با نام انجمن تصویرگران پزشکی (AMI) در سال 1945 شده است.

هشتم | تصویرسازی تبلیغاتی

استفاده از تصویرسازی در آگهی‌های بازرگانی، پوشش (بسته بندی) کالاهای مصرفی و اطلاع رسانی عمومی، تصویرسازی تبلیغاتی نامیده می‌شود. این نوع تصویرسازی، به دو صورت پیوسته و وابسته انجام می‌گیرد:

• تصاویر پیوسته (ثابت): بخشی از هویت بصری موضوع را تشکیل می‌دهند.
• تصاویر وابسته: محصول (موضوع) را در غیاب آن به صورت غیر مستقیم معرفی یا تداعی می‌کنند.

نهم | تصویرسازی مُد

از مهم‌ترین گونه‌های تصویرسازی تبلیغاتی به شمار می‌آید. این نوع تصویرسازی چند کاربرد دارد؛ از یک سو در میان گردانندگان سالن‌های مد به عنوان زبانی مشترک برای ارائه و انتقال ایده مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سوی دیگر در مجلات مد به کار گرفته می‌شود و بالاخره، در تبلیغات محیطی و خیابانی به کار می‌رود. تصویرگر مُد ضمن برخورداری از دانش تصویرسازی، باید با محصول (موضوع) مورد نظر نیز تا حدود زیادی آشنایی داشته باشد.

دهم | تصویرسازی مطبوعاتی

تصویرسازی یکی از ابزارهای مهم مطبوعات محسوب می‌شود. در تصویرسازی مطبوعاتی عوامل زیادی از جمله نوع رسانه (روزنامه یا مجله)، محتوای رسانه (هنری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و …)، دوره انتشار (روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و …)، گروه سنی مخاطبان (کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان)، و عمومی یا تخصصی بودن رسانه مورد توجه قرار می‌گیرند و بر سرعت اجرا، و کیفیت و فراگیری تصاویر تأثیر می‌گذارند. تصویرسازی برای مطبوعات ترکیب و تنوع بسیاری دارد و برای انتقال بهتر و سریع‌تر پیام نوشتاری به مخاطب (خاص و عام) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع تصویرگری در جایی به چهره پردازی، در جایی به خلق نمادهای بصری (زبانی استعاری) و در جایی هم به بیان فشرده موضوع مقاله می‌پردازد.

یازدهم | تصویرگری عامیانه

تصویرسازی عامیانه یکی از انواع قدیمی تصویرسازی است که از دل مردم کوچه و بازار می‌آید و سنت‌های نانوشته خود را دارد. در تصویرسازی عامیانه، معمولاً نقاشان آموزش ندیده با رجوع به روایت‌های شفاهی مرسوم (مذهبی، ملی، حماسی، و …) در قالبی قراردادی (برای مثال، بزرگ نشان دادن شخصیت‌های خوب و کوچک نشان دادن شخصیت‌های منفی) به تصویرسازی از ماجراهایی می‌پردازند که بیانگر باورها و برداشت‌های موجود و یا آلام و آرزوهای مردم عادی است. نقاشی قهوه خانه، فرنگی سازی، و شمایل‌های مذهبی را می‌توان در ردیف این گونه تصویرسازی به شمار آورد.

دوازدهم | تصویرسازی گرافیکی

یکی از انواع فراگیر، تجاری و تبلیغاتی تصویرسازی است که با پیشرفت صنعت مدرن چاپ، نشر رومیزی و پیدایش فناوری‌های نرم افزاری ارتباطی مستقیم دارد. این نوع تصویرسازی به دلیل گستردگی فراوان و کاربرد عمومی آن، بیش از هر چیز با مصداق‌ها و موارد استفاده متنوع آن شناخته می‌شود. تصویرسازی جلد کتاب، پوستر، لوح‌های رسانه‌ای (مالتی مدیا)، استیکر، آیکن رایانه‌ای (نقشک) و کلیپ آرت فقط بخشی از تصویرسازی گرافیکی به حساب می‌آیند. در این میان تصویرسازی برای استیکر، آیکن و کلیپ آرت به رغم کاربرد فراوان در دنیای امروز، قدمت چندانی ندارد و به ظهور نرم افزارهای رایانه‌ای، شبکه‌های اجتماعی پیام رسان و برنامه‌های کاربردی مثل مایکروسافت آفیس بر می‌گردد.

نکات مهم در تصویر نگاشت‌های گرافیکی اخیر، پیش ساخته بودن آن‌ها، استفاده از نوعی زبان بصری برای انتقال مفاهیم و احساسات و پیام‌های از پیش تعریف شده و در برخی موارد امکان ویرایش برداری آن‌هاست.

• کتاب فرهنگ نامه هنر- محمد شمخانی