ویتامین B1 یا تیامین | راهنمای جامع | فواید، موارد منع مصرف، احتیاط

ویتامین B1 یا تیامین، برای تبدیل کربوهیدرات به انرژی و حفظ سلامت ذهن و بدن مورد نیاز است. در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد؛ اما مانند همه ویتامین های گروه B، به دلیل محلول در آب بودن به راحتی از بدن دفع می شود. ویتامین ب1 برای تبدیل غذا به انرژی و انتقال سیگنال های الکتریکی در طول عصب ها و عضلات ضروری است. این ویتامین، همچنین نقش مهمی در تشکیل گلبول های قرمز و برخی از فرایندهای گوارشی دارد. تیامین که به عنوان ویتامین روحیه نیز معروف است، برای عملکرد مناسب سیستم عصبی بسیار حائز اهمیت است و می تواند تاثیر بسیار خوبی روی حالات روحی و روانی داشته باشد.

در این مطلب؛ عملکرد، میزان نیاز، مکمل و منابع ویتامین B1 ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این ماده ی کلیدی و ضروری به دست بیاورید.

فواید و عملکرد ویتامین ب1

فواید و عملکردهای تیامین به این صورت می باشد:

• تبدیل غذا به انرژی
• درمان افسردگی
• حفظ عملکرد مناسب مغز
• کمک به داشتن احساسی خوب
• تقویت سلامت عمومی
• کمک به تشکیل گلبول های قرمز
• تقویت حافظه و سرعت عملکرد ذهن
• کاهش مشکلات خواب
• افزایش اعتماد به نفس

احتیاط مصرف ویتامین B1

اگرچه تاکنون هیچ نشانه ای از مسمومیت با ویتامین ب1 گزارش نشده است، اما کسانی که مشکلات خونی یا قلبی دارند باید تحت نظر پزشک از آن استفاده کنند. مصرف دوز بالا نیز می تواند از دریافت دیگر ویتامین های گروه ب توسط بدن پیشگیری کند؛ بنابراین باید از مصرف دوزهای اضافی اجتناب کرد.

میزان مناسب مصرف ویتامین B1

حد مجاز مصرف تیامین، با توجه به سن و جنس افراد متفاوت بوده و به شرح زیر است:

• تولد تا 6 ماهگی: 2 میلی‌گرم
• 7 تا 12 ماه: 3 میلی‌گرم
• 1 تا 3 سال: 5 میلی‌گرم
• 4 تا 8 سال: 6 میلی‌گرم
• 9 تا 13 سال: 9 میلی‌گرم
• 14 تا 18 سال (دختران): 1 میلی‌گرم
• 14 تا 18 سال (پسران): 2 میلی‌گرم
• بزرگسالان (خانم‌ها): 1 میلی‌گرم
• بزرگسالان (آقایان): 2 میلی‌گرم
• بارداری و شیردهی: 1.4 میلی‌گرم

مکمل های ویتامین B1

قرص های مولتی ویتامین معمولا حاوی 1.4 میلی گرم ویتامین ب1 هستند که برای حفظ سلامت یک فرد معمولی و پیشگیری از آن کافی است. افرادی که نیاز به افزایش سطح هشیاری و یا بهبود روحیه خود دارند می توانند تا حدود 50 میلی گرم از آن را به عنوان دارو مصرف کنند. افزایش دوز ویتامین زمانی، اثربخش می شود که به عنوان بخشی از مکمل های B کمپلکس مصرف شود. ویتامین ب1 به راحتی توسط الکل، کافئینو استرس از بین می رود. زنان باردار، افراد سیگاری و کسانی که الکل و کربوهیدرات زیادی مصرف می کنند، ممکن است نیاز به این مکمل داشته باشند.

منابع ویتامین ب1 یا تیامین

بیشتر مواد غذایی، حاوی مقدار کمی ویتامین ب1 هستند. مانند موارد زیر:

• غلات کامل
• برنج قهوه ای
• پاستای گندم غله کامل
• عصاره مخمر
• نخود فرنگی
• بادام زمینی
• بُنشن

 هرچه مواد غذایی بیشتر خُرد شده و یا مدت طولانی تری نگهداری شوند، تیامین موجود در آن ها بیشتر از بین می رود. همچنین، دمای بالا نیز ویتامین B1 را از بین می برد. به عنوان مثال، تُست کردن یک تکه نان، یک سوم ویتامین ب1 آن را از بین می برد.

علائم کمبود تیامین یا ویتامین B1

نشانه های کمبود ویتامین ب1 در بدن عبارتند از:

• درد و ضعف عضلات
• بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن در پاها
• ورم
• تهوع و دل درد
• تمرکز ضعیف

تشخیص کمبود ویتامین ب1

برای تشخیص کمبود یا بالا بودن ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، پزشک آزمایش هایی را تجویز می‌کند که از طریق خون، نمونه‌گیری و بررسی می‌شود. در این آزمایش، سطح ویتامین ب1 را که تیامین نامیده می‌شود، اندازه‌گیری می‌کنند.

تداخل دارویی ویتامین ب1

باید پزشک و یا داروساز را از کلیه داروها و مکمل‌های مصرفی خود آگاه کنیم. بعضی داروها می‌توانند سطح تیامین را در بدن کاهش دهند. برای مثال:

• فوروزماید: دارویی که برای کنترل فشار خون بالا و ورم ناشی از تجمع مایعات اضافی در بدن کاربرد دارد.
• فلورواوراسیل: دارویی که در رژیم شیمی‌درمانی بعضی از انواع سرطان‌ها استفاده می‌شود.

• کتاب مرجع ویتامین ها و مواد معدنی ترجمه شیوا دهقان
• محتوای تخصصی حوزه سلامت و ترکیبات مغذی