ویتامین D| راهنمای جامع| فواید، موارد منع مصرف، احتیاط ویتامین دی

ویتامین D از طریقِ در معرض آفتاب قرار گرفتن پوست در بدن تولید می شود. این ویتامین، در مواد غذایی حیوانی نیز یافت می شود و برای رشد استخوان ها و دندان های سالم، به خصوص، در دوران کودکی بسیار حائز اهمیت است. بدون ویتامین دی، استخوان های قوی در بدن ساخته یا حفظ نمی شوند. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که جذب کلسیم (که برای استخوان ها و لخته شدن خون ضروری است) را کنترل می کند. در صورت مصرف ناکافی ویتامین D، کلسیم کمتری از غذا جذب می شود و بنابراین، بدن برای حفظ سطح خون در شرایط مناسب از کلسیم موجود در استخوان ها استفاده می کند. این ویتامین به ویتامین آفتاب، نیز معروف است، وقتی بدن زیر آفتاب برنزه می شود، تولید ویتامین دی در بدن متوقف می شود.

در این مطلب؛ عملکرد، میزان نیاز، مکمل و منابع ویتامین D (دی) ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این ماده ی کلیدی و ضروری به دست بیاورید.

فواید و عملکرد ویتامین دی

فواید و عملکردهای ویتامین دی عبارت است از:

• کمک به حفظ سلامت و ساخت دندان و استخوان
• پیشگیری از بیماری نرمی استخوان
• کنترل جذب کلسیم
• پیشگیری از پوکی استخوان
• بهبود بیماری پسوریازیس

احتیاط و موارد منع مصرف ویتامین D

ویتامین دی، سمی ترین ویتامین بوده و دارای عوارض جانبی شامل تهوع، اسهال، سردرد و افسردگی است. مصرف روغن کبد ماهی و مکمل های این ویتامین می تواند منجر به بیش مصرفی شود. کودکان بیشتر در معرض خطر بیش مصرفی قرار می گیرند و ویتامین D صرفا باید تحت نظر پزشک به آنها داده شود.

مقدار مجاز مصرف روزانه ویتامین دِ

حد مجاز مصرف ویتامین D به شرح زیر است:

• تولد تا 6 ماهگی: 25 میکروگرم
• 7 ماهگی تا 12 ماهگی: 38 میکروگرم
• 1 تا 3 سالگی: 63 میکروگرم
• 4 تا 8 سالگی: 75 میکروگرم
• 9 تا 18 سالگی: 100 میکروگرم
• بزرگسالان بیش از 19 سال: 100 میکروگرم
• بارداری و شیردهی: 100 میکروگرم

مکمل های ویتامین دی

در صورت قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید، نیاز به مکمل های ویتامین D بعید به نظر می رسد. افرادی که خود را از نور خورشید دور نگه می دارند، به خصوص در صورت گیاه خوار یا خام گیاه خوار بودن، افراد شب­کار، کسانی که از کِرِم های ضدآفتاب قوی استفاده می کنند و کسانی که بیشتر اوقات در خانه هستند، ممکن است به این مکمل نیاز داشته باشند. از آنجا که ویتامین دِ معمولا در محصولات حیوانی یافت می شود، گیاه خواران و خام­گیاه خواران ممکن است نیاز به مکمل اضافی داشته باشند. زنان باردار و شیرده نیز می توانند از مکمل های ویتامین D بهره مند شوند. قرص های مولتی ویتامین معمولا حاوی 5 میکروگرم ویتامین دی هستند، اما در سنین بالای 50 سال، این نیاز به دو برابر افزایش پیدا می کند. گرچه نباید بیش از پنج برابر RDA باشد

منابع ویتامین D

خوردن غذاهای سرخ کردنی و قرار گرفتن در فضای دودآلود، می تواند جذب ویتامین D توسط بدن را کاهش دهد. منابع دارای ویتامین دی عبارتند از:

• روغن کبد ماهی
• شاه ماهی
• ماهی خال مخالی
• ماهی پیلچارد
• ماهی ساردین
• ماهی سالمون
• مارگارین
• ماهی تن
• پنیر چدار

علائم کمبود ویتامین D

علایم کمبود ویتامین D عبارت است از:

• کمردرد
• پوسیدگی دندان
• دست و پای چرخیده در کودکان
• استخوان های شکننده

تشخیص کمبود ویتامین دی

برای تشخیص احتمال کمبود ویتامین D در بدن معمولا آزمایش خون (25OH Vit D) تجویز می شود.

تداخل دارویی ویتامین D

تداخلات دارویی ویتامین دی به صورت زیر است:

• داروهای ضد تشنج
• آتورواستاتین
• کلسی پوترین
• کلستیرامین
• بسترهای سیتوکروم
• دیگوکسین
• دیلتیازم و داروهای مشابه
• داروهیا ادرار آور تیازید
• استروئیدها
• ملین های محرک
• وراپامیل

• وبسایت های محتوایی حوزه دارو
• کتاب مرجع کامل ویتامین ها و مواد معدنی؛ ترجمه شیوا دهقان