ویتامین A | راهنمای جامع | فواید، موارد منع مصرف و حدمصرف ویتامین آ

ویتامین A، به عنوان یک ویتامین محلول در چربی که در کبد ذخیره می شود، به دو شکل وجود دارد: رتینول که در محصولات حیوانی یافت می شود و بتاکاروتن که در بدن به ویتامین آ تبدیل می شود. این ویتامین وظایف مهمی به عهده دارد و برای حفظ سلامت پوست، بینایی، رشد و سیستم تولید مثل ضروری است. بتاکاروتن یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند رادیکال های آزادی که سبب آسیب رساندن به سلول های سالم و تسریع روند پیری هستند و باعث ایجاد برخی بیماری های جدی می شوند را از بین ببرد. ویتامین A سبب تقویت دندان ها و استخوان ها می شود و پوست را سالم نگه می دارد. در خصوص چشم، ویتامین A برای شکل گیری رنگ دانه ارغوانی چشمی ضروری است؛ رنگ دانه ای که در نور کم انسان را قادر به دیدن می کند.

در این مطلب؛ عملکرد، میزان نیاز، مکمل و منابع ویتامین A  ارائه می شود. امید است با مطالعه این مطلب شناخت خوبی از این ویتامین کلیدی و ضروری به دست بیاورید.

فواید و عملکرد ویتامین A

فواید ویتامین آ عبارت است از:

• درمان آکنه، چین و چروک و پسوریازیس
• تقویت استخوان ها
• درمان عفونت های ویروسی
• تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
• تقویت دندان ها
• حفظ سلامت پوست
• دارای خواص آنتی اکسیدانی
• بهبود باروری
• ضروری برای بینایی

احتیاط و موارد منع مصرف ویتامین آ

ویتامین A به صورت رتینول می تواند باعث نقص های مادرزادی شود و به همین دلیل نباید توسط زنان باردار یا زنانی که قصد باردار شدن دارند، مورد استفاده قرار گیرد. زنان باردار نباید از روغن کبد ماهی و جگر نیز به عنوان مکمل استفاده کنند؛ زیرا این مواد حاوی مقدار زیادی رتینول هستند. دوز بیش از حد بتاکاروتن رنگ پوست را ز رد می کند؛ اما پس از کاهش دوز، رنگ پوست به حالت عادی باز می گردد.

حد مجاز مصرف ویتامین آ

میزان مصرف توصیه شده ویتامین A در افراد مختلف متفاوت است و به سن و جنس افراد بستگی دارد.                         

این میزان در سنین مختلف عبارت است از :

• نوزادان تا 12 ماهه: روزانه 400 تا 500 میکروگرم
• کودکان 1 تا 3 سال: روزانه 300 میکروگرم
• کودکان 4 تا 8 سال: روزانه 400 میکروگرم
• کودکان 9 تا 13 سال: روزانه 600 میکروگرم
• زنان بالغ: روزانه 700 میکروگرم
• مردان بالغ: روزانه 900 میکروگرم

مکمل های ویتامین A

قرص های مولتی ویتامین معمولا حاوی حداقل 800 میکروگرم ویتامین A هستند و مصرف روزانه تا حدود 3000 میکروگرم از آن بی خطر به نظر می رسد. از آنجا که ویتامین  A در بدن ذخیره می شود، نیازی به مصرف روزانه آن نیست، اما می تواند در کبد نیز تولید شود و مصرف دوز بالای رتینول نیز مسمومیت زاست. حضور ماده معدنی روی برای آزاد شدن ویتامین A  از کبد ضروری است.

 منابع ویتامین A

رتینول در گوشت، ماهی، تخم مرغ و فراورده های لبنی یافت می شود. بتاکاروتن درمیوه ها و  سبزیجات رنگ ر وشن موجود است. مواد غذایی داراری ویتامین آ عبارتند از:

• جگر
• هویج
• سیب زمینی شیرین
• روغن کبد ماهی
• گوجه فرنگی
• کره

علائم کمبود ویتامین آ

نشانه های کمبود ویتامین A  در فرد عبارتند از:

• خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
• ضعف دید در شب
• آفت
• شوره سر
• ابتلا به سرماخوردگی یا عفونت ها

تشخیص کمبود ویتامین A

به منظور تشخیص کمبود یا بالا بودن ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، پزشک آزمایشاتی را تجویز می‌کند که از طریق خون، نمونه‌گیری و بررسی می‌شود.  در این آزمایش، سطوح ویتامین A اندازه گیری می شود.

تداخلات دارویی ویتامین A

اولیستات مانع از جذب ویتامین آ می شود. ویتامین آ جذب ویتامین کا را کاهش می دهد. مصرف هم زمان آنالوگ های ویتامین آ مانند ایزوترتینوئین و آسیترتین با مکمل های حاوی ویتامین آ احتمال مسمومیت با این دارو را افزایش می دهد.

• کتاب مرجع کامل ویتامین ها و مواد معدنی ترجمه شیوا دهقانی
• وبسایت های محتوایی حوزه دارو